Portakal, besin değeri yüksek bir meyve olarak bilinir ve sağlığımıza pek çok katkı sağlar. Bağışıklık sistemini güçlendirerek kalp sağlığını koruma özelliği ile dikkat çeker. Ayrıca, kolesterol seviyesini düşürme, solunum yolu hastalıklarına, bazı kanser türlerine, romatizmalı eklem yangısına, ülserlere ve böbrek taşlarına karşı koruyucu etkileri bulunmaktadır. Ancak, portakal suyunun bol miktarda besin içermesine rağmen, tam bir portakaldaki kadar lif içermez. Lifin en yoğun olduğu kısım, portakalın kabuğu ile etli kısmı arasında kalan beyaz kısımdır. Bunun yanı sıra, portakal suyunun kalori içeriği de bütün portakala göre daha yüksektir.
Portakalın Sağlığa Yararları
- Bağışıklık Sistemi: Portakal, yüksek oranda C vitamini içeren bir meyvedir. 2010 yılında Pharmacognosy Reviews dergisinde yayımlanan bir makaleye göre, C vitamini serbest radikalleri etkisiz hale getirerek hücrelerin korunmasına yardımcı olur. Bu sayede, kanser ve kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı koruma sağlar. Ayrıca, portakal günlük yaşamda karşılaşılabilen virüslere karşı bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Kolesterol: Portakal, yüksek lif içeriği sayesinde bağırsaklarda bulunan fazla kolesterolü dışarı atmaya yardımcı olur. 2010 yılında Nutrition Research dergisinde yayımlanan bir araştırmada, 60 gün boyunca portakal suyu tüketen yüksek kolesterolü olan bireylerde kötü kolesterol (LDL) seviyelerinde düşüş gözlemlenmiştir.
- Kalp Sağlığı: Portakalın içerdiği C vitamini, lif ve kolin kalp sağlığı için son derece faydalıdır. Potasyum, vücuttaki elektrik iletimini sağlayarak kalp atışlarına yardımcı olur. 2012 yılında yapılan bir araştırma, günde 4.069 mg potasyum tüketen bireylerin, günde 1.000 mg potasyum alanlara göre kalp hastalıklarından ölme riskinin %49 oranında daha düşük olduğunu göstermektedir. Ayrıca, portakalın potasyum içeriği kan basıncını düşürerek beyin kanamalarına karşı koruma sağlar.
- Diyabet: Portakal, yüksek lif içeriği sayesinde tip 1 diyabetli bireylerde kan şekerinin düşmesine yardımcı olurken, tip 2 diyabetli bireylerde de kan şekerini, lipidleri ve insülin seviyelerini düzenlemeye yardımcı olmaktadır. Amerikan Diyabet Birliği, portakal ve diğer turunçgilleri diyabet hastaları için ideal besinler arasında göstermektedir.
- Sindirim ve Kilo Kaybı: Portakalın lif içeriği sindirime yardımcı olurken, düzenli tuvalet alışkanlığı sağlar. Düşük yağ ve düşük glisemik indeksi ile yüksek besin içeriği sayesinde kilo kaybını destekler. Glisemik indeks, besinlerin kan şekeri seviyelerine etkisini gösterir; bu nedenle yüksek glisemik indeksi olan yiyecekler, kan glikoz seviyesini hızla artırabilir.
- Görme Sağlığı: Portakal, A vitamini açısından zengin bir meyvedir ve lutein, beta karoten ve zeaksantin gibi karotenoid bileşenler içerir. Bu bileşenler, yaşa bağlı maküler dejenerasyon gibi görme sorunlarına karşı koruma sağlar. A vitamini ayrıca gözlerin ışığı daha iyi emmesini ve gece görüşünü destekler.
- Kanserle Mücadele: Portakalın içerdiği C vitamini, DNA mutasyonlarını önleyerek kolon kanseri riskini azaltabilir. Araştırmalar, kolon kanseri vakalarının %10-15’inde BRAF geninde mutasyonlar görüldüğünü göstermektedir. 2004 yılında American Journal of Epidemiology dergisinde yayımlanan bir araştırma, çocukların iki yaşına kadar muz, portakal ve portakal suyu tüketmesinin, çocukluk lösemisi riskini azalttığını ortaya koymuştur.
Portakalın Zararları
Portakal sağlıklı bir meyve olmasına rağmen, aşırı tüketim durumunda bazı olumsuz etkilere yol açabilir. Aşırı lif alımı, sindirim sorunlarına, karın ağrısına ve ishal gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Ayrıca, düşük kalori içeriğine rağmen çok fazla portakal yemek kilo alımına neden olabilir. C vitamininin fazlası ise ishal, mide bulantısı, kusma, mide yanması, şişkinlik, baş ağrısı ve böbrek taşı gibi sorunlara yol açabilir.
Portakal, asidik bir meyve olduğu için mide yanmasına neden olabilir; bu, özellikle mide hassasiyeti olan bireylerde belirginleşir. Reflü gibi mide problemi olan kişilerin portakal tüketimine dikkat etmesi gerekmektedir. Ayrıca, beta bloker ilaç kullanan bireylerin portakal tüketimini sınırlamaları önemlidir. Bu ilaçlar potasyum seviyesini yükselttiği için, potasyum açısından zengin gıdalarla birlikte alındığında, vücutta potasyum fazlası oluşabilir. Fazla potasyum, böbrek fonksiyonları zayıf olan kişiler için ciddi sağlık sorunları yaratabilir.
Portakal Kabuğu Yenilebilir Mi?
Portakal kabuğu zehirli değildir; aksine, birçok aşçının bildiği gibi portakal kabuğu yemeklere büyük lezzet katar. Ancak, kabuklar meyvenin kendisi kadar sulu ve lezzetli değildir. Organik olmayan, yani kimyasallarla kaplanmış kabukları sindirmekte zorluk yaşayabilirsiniz. Portakal kabuğu tüketerek de bol miktarda besin alabilirsiniz. Örneğin, kabukta iç kısmına göre daha yoğun lif ve besin açısından faydalı flavonoidler bulunur. Flavonoidler, kan basıncını düşürücü ve iltihap önleyici etkileri ile bilinir.
Portakal kabuğunda A, C, B6 ve B5 vitaminleri, kalsiyum, riboflavin, tiyamin, niasin ve folik asit gibi önemli besin maddeleri bulunur. Portakalın kabuğunun iç kısmını tüketerek de bu besinlerin bir kısmını almak mümkündür. Bu beyaz bölüm, acı veya ekşi bir tat taşısa da, meyvenin kendisi kadar C vitamini ve daha fazla lif içerir.
Kaynak: Herkese Bilim Teknoloji
