Elizabeth Quigley | BBC İskoçya
Parkinson Hastalığının Kokusunu Tespit Eden Yenilikçi Test
İskoçya’nın Perth şehrinde yaşayan 72 yaşındaki emekli hemşire Joy Milne’in deneyimlerinden ilham alınarak geliştirilen bir sürüntü testi, Parkinson hastalığının teşhisinde devrim yaratma potansiyeline sahip. Manchester’daki bilim insanları, bu testin sadece üç dakika içinde Parkinson hastalığını tespit edebileceğini belirtiyor. Ancak, kliniklerde ve aile hekimliklerinde kullanılabilmesi için daha kapsamlı çalışmaların yapılması gerekiyor.
Joy Milne, eşi Les’e Parkinson teşhisi konulmadan tam 12 yıl önce, eşinin kokusunda bazı değişiklikler fark etmişti. Milne, “Özellikle omuzları etrafında ve ensesinin arkasında nahoş bir koku duymaya başladım. Eşimin cildi de belirgin bir değişim gösteriyordu,” diyerek o dönem yaşadığı süreci anlatıyor.
Bilim insanları, bu durumu incelemek amacıyla Parkinson hastalarının sırtlarından pamuklu çubuklarla sebum örnekleri topladı ve bu örnekleri kontrol grubundan alınan örneklerle karşılaştırdı. Joy Milne, eşinin kokusundaki değişiklik ile Parkinson hastalığı arasındaki bağı, eşine teşhis konulmasının ardından ve diğer Parkinson hastalarında da benzer kokuları duymasının ardından kurdu. Manchester Üniversitesi’nden araştırmacılar, laboratuvar ortamında geliştirdikleri basit sürüntü testinin yüzde 95 doğruluk payı ile Parkinson hastalığını tespit edebileceğini ifade ediyor.
- Parkinson tedavisinde ‘umut vaat eden yöntem’
- Parkinson hastalarında depresyon daha yaygın
Amerikan Kimya Derneği Dergisi’nde yayımlanan araştırmanın başındaki Profesör Perdita Barran, Parkinson teşhisi için mevcut olan kimyasal testlerin yetersiz olduğunu, dolayısıyla binlerce hastanın doğru teşhis için nörolojik muayene sırasına girdiğini belirtiyor. Barran, aile hekimleri tarafından kullanılabilecek bir testin geliştirilmesinin sağlık alanında çığır açıcı bir gelişme olacağını vurguluyor. “Şu anda araştırma laboratuvarı koşullarında bir test geliştirdik ve bu testi hastanelerdeki analitik laboratuvarlarda çalışan meslektaşlarımıza ulaştırmaya çalışıyoruz. Böylece testin sağlık sistemi içinde nasıl sonuçlar verdiğini gözlemleyebileceğiz,” diyor.
Barran, Manchester bölgesinde iki yıl içinde Parkinson testi uygulamaya geçmeyi umduklarını ifade ediyor. Bu testin sonuçları, kendileri için oldukça heyecan verici.
Parkinson hastalığı, dünya genelinde en hızlı yayılan nörolojik hastalıklardan biri olarak biliniyor. İngiltere’deki Parkinson Derneği’nin verilerine göre, ülkede yaklaşık 145 bin kişi bu hastalıkla mücadele ediyor. Ancak, Parkinson hastalığının kesin bir tedavisi ya da hastalığın teşhisi için kullanılabilecek bir test mevcut değil. Bu hastalık, yürümekte zorluk, konuşma güçlükleri ve uzuvlarda titremelere neden olabiliyor.
Parkinson Derneği’nden James Jopling, hastalığın teşhisinde kullanılabilecek bir testin insanların yaşamında büyük değişiklikler yaratabileceğini belirtiyor. “Şu anda bir test olmadığı için, insanlar kendilerine teşhis konulmasını beklemek zorunda kalıyorlar; bu süreç bazen aylarca hatta yıllarca sürebiliyor. Teşhis ne kadar erken konulursa, gerekli tedavi ve destek de o kadar hızlı bir şekilde başlar,” diye ekliyor.
Joy Milne, eğer eşinin hastalığına erken teşhis konulmuş olsaydı, kendi ve ailesinin yaşamının çok farklı olabileceğini vurguluyor. “Eğer hastalığını biliyor olsaydık, ailesiyle daha fazla vakit geçirebilirdi. Birlikte daha fazla seyahat edebilirdik. Eğer haberimiz olsaydı, bu durumun neden depresyona girmesine ya da ruh halindeki ani değişimlere neden olduğunu daha iyi anlamış olurduk,” diyor.
Joy Milne, eşinin hastalığını araştırmak amacıyla kendisine söz verdiğini belirtiyor: “Ölmeden bir gece önce eşim, ‘Bunu yapmalısın, çünkü bu insanların hayatını değiştirecek’ dedi. İşte bugün yapmaya çalıştığım şey de tam olarak bu.”
