Otizm: Belirtileri ve Erken Tanının Önemi
Günümüzde dijital dünyanın gelişmesiyle birlikte daha yaygın hale gelen otizm, her 44 çocuktan birinde görülmektedir. 1985 yılında 2 bin 500 çocuktan birinde görülen bu durum, zamanla artış göstermiştir. Otizmin belirtileri, genellikle çok erken yaşlarda kendini göstermeye başlar. Bazı aileler, çocuklarındaki bu belirtileri hemen fark ederken, bazıları ise ‘Düzelir’ düşüncesiyle geçiştirerek durumu göz ardı edebiliyor. Eğitimciler, otizmin erken yaşlarda tespit edilmesinin, çocuğun normal sosyal hayata adapte olmasında büyük bir önem taşıdığını vurgulamaktadır. Erken yaşlarda başlayan özel eğitim ile otizm etkileri büyük ölçüde azaltılabilir.
Otizm Belirtileri
Uzmanlar, ebeveynleri çocuklarının davranışlarını dikkatle takip etmeleri konusunda uyarıyor. Otizmin yaşamın ilk üç yılında ortaya çıktığını ve gelişimsel bir yetersizlik türü olduğunu belirten Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi Hatice Elcil, şu bilgileri vermektedir: “Otizmli çocuklar, iletişim kurma ve sosyalleşme konusunda zorluklar yaşarlar. İlgi alanları genellikle sınırlıdır. Örneğin, 6. aya geldiklerinde sosyal gülümseme göstermezler. İsimlerine ve seslerine karşı tepki vermezler, göz teması kurmakta zorlanırlar. Nesnelere karşı ya hiç ilgi göstermezler ya da yalnızca tek bir nesneye odaklanırlar. 12 aylıkken, yani babıldama dönemlerinde, ses ve konuşma gelişiminde gerilikler gözlemlenir. Ayrıca, akranlarıyla oyun oynamakta zorluk çekerler ve oyuncakları nasıl kullanacaklarını bilemeyebilirler. Bu belirtilerden herhangi birini gören ailelerin, derhal bir uzmana başvurmaları büyük önem taşımaktadır.”
Otizmin Yaygınlığı
Hatice Elcil, otizmin 1985 yılında 2 bin 500 çocukta bir görüldüğünü, günümüzde ise bu oranın 44 çocukta bire düştüğünü belirtmektedir. “Otizm, herhangi bir kan testi veya rutin muayene ile tanımlanamaz. Bu durumu belirlemek için bir uzmanın çocuğu dikkatle gözlemlemesi gerekir. Uzman, gözlemler sonucunda tanı koyduktan sonra, ailenin yoğun bir eğitim programına başlaması son derece önemlidir. Doğru eğitim ile bu çocukların akranlarından birkaç adım geride kalmalarının önüne geçilebilir. Eğitim başlamadığı takdirde, bu fark daha da açılabilir ve çocukların akranlarıyla iletişimleri daha da azalır. Ailelerin, çocuklarını her 6 ayda bir gelişim testlerine götürmeleri önerilmektedir. Erken yaşta konulan teşhis, çocukların daha hızlı ilerlemesine olanak tanır. Çünkü küçük yaşlardaki çocuklar daha hızlı öğrenirler. Belirli bir yaştan sonra, öğrenme süreci yavaşlayabilir. Bu nedenle, ne kadar erken müdahale edilirse, o kadar etkili sonuçlar alınabilir.”
Aşılara Dair Yanlış Anlayışlar
Ailelerin, aşıların otizmi tetiklediği veya neden olduğu yönündeki endişelerini dile getiren Hatice Elcil, “Aileler, aşıların otizme yol açtığını düşünüyorlar. Ancak bu tamamen bir yanılgıdır. Aşılar, kesinlikle otizme neden olmamaktadır.” şeklinde açıklama yapmıştır.
