Ötanazi: Kavram ve Tartışmalar
Ötanazi ya da halk arasında bilinen adıyla ötenazi, son zamanlarda sıkça tartışılan bir konu haline gelmiştir. Bu kavram, bir kişinin yaşamına son verme işleminin resmi olarak gerçekleştirilmesini ifade eder ve bu durum, yaşam hakkının ihlali olarak eleştirilmekte, devletlerin yurttaşlarına ölmeyi teşvik ettiği yönünde eleştiriler almaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ötanaziyi açıkça meşru görmemekle birlikte, ‘pasif ötanazi’nin yasal olarak kabul edilmesine dair bazı eğilimler göstermektedir.
- Ötenazi İstemişti, Şimdi Yüzü Gülüyor
Ötanazi Nedir?
Ötanazi, bir kişinin ya da bir hayvanın hayatını, acı çekmenin dayanılmaz hale geldiği düşüncesiyle, acısız veya çok az acı vererek sona erdirme işlemidir. Bu, genellikle yüksek dozda ilaç verilmesi, ölümcül bir enjeksiyon yapılması ya da yaşam destek ünitesinin kapatılması yoluyla gerçekleştirilir. Fransızca ‘euthanasie’ ve İngilizce ‘euthanasia’ terimleri, kökenlerini eski Yunanca’dan alır; burada ‘euthanasia’ ‘hayırlı ölüm’, ‘thanatos’ ise ‘ölüm’ anlamına gelir.
Ötanazi Nasıl Uygulanır?
Ötanazi süreci, öncelikle bir terapistle yapılan detaylı bir araştırmayla başlar. Hasta, yaşamına son verme isteğini açıkça belirtmelidir. Ötanazi için talepte bulunan hastaların, bu isteği yalnızca kendileri ifade edebilir; yakınları bu konuda karar veremez. Uzman bir hekim, hastaya ötanazi uygulamasının nasıl gerçekleştirileceği, sürecin evreleri ve hastanın neler yaşayacağı hakkında detaylı bilgi verir. Eğer hasta bu süreçle ilgili tüm bilgileri onaylarsa, ötanazi işlemi başlatılır.
Ötanazi, özel bir karışımın enjektör aracılığıyla vücuda enjekte edilmesiyle gerçekleştirilir. Bu işlem sonrasında geri dönüşü olmayan bir sürece girilir. Öncesinde, hasta ve yakınlarına tüm süreç detaylı bir şekilde anlatılır ve resmi belgeler hazırlanarak onaylanması için imzalanır. İşlem sırasında hasta, derin bir şekilde uyutulur ve ardından asıl enjeksiyon uygulaması yapılır. Hasta, bu süreçte derin bir uyku halinde olduğu için hiçbir acı hissetmez ve böylece acısız bir şekilde hayattan ayrılması sağlanır.
Ötanazi Türleri
Ötanazi, iki ana kategoride uygulanmaktadır: ‘pasif’ ve ‘aktif’ ötanazi.
- Pasif Ötanazi: Bu türde, hastaya uygulanan tedavi yöntemleri hastanın iyileşmesine yardımcı olmuyorsa, tedavi durdurulur ve sadece hastalığın semptomlarına yönelik destek sağlanır. Burada amaç, hastanın acısını dindirerek ölümünü beklemektir.
- Aktif Ötanazi: Aktif ötanazide, bir sağlık profesyoneli hastanın ölüm sürecine doğrudan müdahale eder. Uzman bir doktor, gerekli prosedürleri tamamladıktan sonra, hastaya belirlenen ilaçları enjekte ederek ölüm sürecini başlatır.
Ötanazi İslam Dinine Göre Caiz Mi?
Diyanet İşleri Başkanlığı, ötanazinin dinen caiz olmadığını belirtmektedir. Bu konuda yapılan açıklamada, “Tıbbi verilere göre yaşama umudu kalmamış ve şiddetli acılar çeken bir kişinin hayatına son vermek, o kişi açısından intihar, bunu gerçekleştiren açısından ise cinayet anlamına gelir. Allah’ın emanet ettiği cana haklı bir gerekçe olmaksızın son vermek asla caiz değildir. Zira bu, hem Allah’ın koyduğu sınırları çiğnemek hem de O’nun takdirine isyan etmektir. Çekilen acılar müminin günahları için bir kefaret olabilir. Ayrıca, hızla gelişen tıp alanındaki yenilikler yeni tedavi seçeneklerini de beraberinde getirebilir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Ötanazi Türkiye’de Yasal Mı?
Türkiye’de ötanazi yasal değildir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre, hastaya ötanazi uygulayan hekim, tasarlayarak (taammüden) adam öldürme hükümlerine tabi tutulur ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla yargılanır. Bazı ülkelerde ötanazi yasal olmasa bile, bu uygulamayı gerçekleştirenler cezai yaptırımlardan muaf tutulabilmektedir.
Ötanazi Hangi Ülkelerde Yasal?
Dünyada ötanazinin yasal olduğu ülkeler arasında Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Kanada, Kolombiya, Avustralya, Yeni Zelanda ve İspanya bulunmaktadır. Hollanda, ötanaziyi yasal hale getiren ilk ülke olmuştur ve burada 12 yaşından büyük çocuklar için bile bu uygulama geçerlidir. İngiltere, ABD, Fransa ve Almanya gibi ülkelerde ise pasif ötanazi yasal olarak uygulanmaktadır.
