OnlyFans ve Türkiye’deki Tartışmalar
“Kapitalizmde hayatta kalmanın iki yolu var; ya beyin gücünü satarsın, ya da kas gücünü…” Bu çarpıcı ifadeler, Türkiye’de OnlyFans platformuna erişimin engellendiği dönemde dikkat çeken içerik üreticilerinden Pedro’ya ait. İçerik üreticilerinin özel paylaşımlar yapmasına olanak tanıyan OnlyFans, yalnızca Türkiye’de değil, dünya genelinde de tartışmalara neden olan bir platform. Pandemi süreci, hem içerik üreticilerinin hem de kullanıcıların bu platforma yönelmesine zemin hazırladı ve OnlyFans, Amerikan New York Times gazetesinin ifadesiyle “seks işçiliğini dönüştürdü”. Ücretsiz porno içerik sunan diğer sitelerin aksine, OnlyFans kişiye özel içerik üretimini teşvik ediyor.
Türkiye’de platforma erişimin engellendiği dönemde sosyal medyada OnlyFans’in kapatılması için bir dilekçe kampanyası düzenlendi. Bu dilekçede, Türkiye’deki ekonomik durumun gençleri olumsuz etkilediği belirtilerek, “OnlyFans isimli ahlaksız platformun kitle nezdinde özendirilmesi, toplumu ahlaksız yöntemlerle, kolay para kazanma konusunda teşvik etmektedir” ifadesi yer aldı.
Kolay Para Kazanma Miti
OnlyFans’te içerik üreten Pedro ve Süt çifti, platformun kolay para kazanmayı sağladığı iddiasını kesin bir dille reddediyor. Pedro, sosyal medyada maruz kaldıkları linç kampanyaları ve ölüm tehditlerini örnek göstererek, bunun sanıldığı gibi kolay bir iş olmadığını vurguluyor. Süt ise, bu iddiaların arkasında, aslında kendi gelirlerinden rahatsız olan bir kesimin bulunduğunu öne sürüyor: “İnsanlar bizim para kazanmamızdan rahatsız oluyor. ‘Nasıl bir fotoğraf koyarak 1-2 bin lira kazanırsın? Hayır, kazanamazsın’ diyorlar.”
Kadın Düşmanı Politikalar ve Toplumsal Cinsiyet
İngiltere, pandeminin ardından enflasyonun artmasıyla geçim sıkıntısı çekenlerin OnlyFans’e içerik üretmeye başladığı ülkelerden biri haline geldi. İngiliz Seks İşçileri Kolektifi, hayat pahalılığının artması nedeniyle OnlyFans’e katılmak için yardım isteyen kadınların sayısının belirgin şekilde arttığını açıkladı. Bu kolektif, cinsel içerik paylaşan kişilerin uzun süre çalışmak zorunda kalma, taciz ve takip edilme gibi ciddi risklerle karşı karşıya kaldığını vurguluyor.
OnlyFans gibi platformlar üzerinden yapılan tartışmalar, genellikle kadın bedeninin metalaşması teması etrafında dönüyor. Siyaset Bilimci Yasemin Özgün, kadın bedeninin metalaşmasının altında yatanın ataerkil sistem ve bunun kapitalizmle olan işbirlikleri olduğunu belirtiyor. Özgün, Türkiye’de OnlyFans ile ilgili yapılan tartışmaların, özgürlük ve güvenlik sorunları yerine, Türk aile yapısının tehdit edilmesi ve kamu ahlakının bozulması gibi muhafazakâr ve milliyetçi argümanlar üzerinden geliştiğini ifade ediyor: “Kadınları ikinci sınıf vatandaş olarak gören, eve, kocaya, babaya, erkeklere mahkum eden politikalar, Onur Yürüyüşlerini yasaklayan, LGBTİ+ bireyleri nefret söylemiyle hedef gösteren bir dil yeniden üretiliyor.”
İstihdam ve Ekonomi Üzerine Düşünceler
Süt, kadın bedeninin metalaştırılması argümanlarına katılmadığını belirtiyor ve dijital platformlarda farklı bir kimlik oluşturduğunu, bunun gerçek kimliğiyle aynı olmak zorunda olmadığını savunuyor. Finlandiya’nın Turku Üniversitesi’nde akademisyen olan İhsan Asman, “OnlyFans kesinlikle bedeni metalaştıran bir sistem, zira ‘seksi’ olarak kodlanmış bedenlerin alışverişi söz konusu.” diyor ve ekliyor: “Ancak günümüzde insan bedeninin temsilleri, genel olarak kadın-erkek ayırt etmeksizin metalaşmış durumda. Eğer bu durumu bir sorun olarak tanımlıyorsanız, bu sorun OnlyFans ile sınırlı değil.”
Asman’a göre, Türkiye’de kadın istihdamının OECD ortalamasının altında kalması, asıl önceliğin ekonomiyi düzeltmek ve kadınlara daha fazla istihdam alanı açmak olması gerektiğini gösteriyor. OnlyFans içerik üreticilerine karşı oluşturulan nefret söyleminin arkasında sınıfsal sebeplerin de yattığını söyleyen Asman, “Bu tarz ‘kestirme yoldan’ para kazanma fırsatları, bireylere toplumda dikey hareketlilik imkanı tanıyor, bu da tepki doğuruyor.” ifadelerini kullanıyor.
Güvenlik Sorunları ve Toplumsal Etkiler
OnlyFans’in içerik üreticileri için oluşturduğu tehlikeler göz ardı edilemeyecek boyutlarda. Platformun, seks işçilerinin dışarıda çalışma koşullarına göre daha güvenli bir alan sunduğu öne sürülüyor. Ancak, 2016 yılında yapılan bir çalışmada, online çalışan seks işçilerinin yüzde 47’sinin tacize ya da başka suçlara maruz kaldığı ortaya konmuştu. OnlyFans’in en büyük güvenlik sorunlarından biri ise çocukların istismarı. BBC’nin iki yıl önce yaptığı bir araştırma, OnlyFans’in çocukların cinsel içerikli videolar çekip satmasının önüne geçmekte yetersiz kaldığını gösterdi. 18 yaş altındaki çocukların sahte kimliklerle hesap açabildiği tespit edildi.
Siyaset Bilimci Yasemin Özgün, bu tür platformların sunduğu risklerin önüne geçmek için yasaklamanın yeterli olmadığını, hukuki çözümler bulmanın gerektiğini savunuyor: “Bu şirketlerin, çocukların istismarını önlemeleri ve kadın ile LGBTİ+’lara yönelik her türlü siber saldırı ve tacizlere karşı güvenlik önlemlerini artırmaları için hukuki düzenlemeler yapması, en acil önlemler arasında yer alıyor.”
Gelir Dağılımı ve Gerçekler
OnlyFans’te para kazanmak sanıldığı kadar kolay değil; daha fazla kazanç sağlamak için sürekli taviz vermek gerekebiliyor. Platform, içerik üreticilerinden yüzde 20 komisyon alıyor. Girişimlere danışmanlık yapan Thomas Hollands’ın hesaplarına göre, OnlyFans’te içerik üreticilerinin yalnızca yüzde biri, platforma gelen paranın yüzde 33’ünü kazanıyor. En üst sıradaki hesapların yüzde 10’u ise tüm gelirin yüzde 73’ünü elinde tutuyor. Bu durum, küçük içerik üreticilerinin yüksek meblağlar kazanma şansının oldukça düşük olduğunu gösteriyor.
Ahlak Bekçiliği ve Bireysel Özgürlük
Süt ve Pedro, kendilerini içerik üreticisi olarak tanımlıyor. Süt, sevgilisi Pedro ile en çok aldıkları tepkinin “ahlak, örf ve adet” gibi kavramlar etrafında şekillendiğini belirtiyor ve bu durumdan öfkeli. Türkiye’de kadın olmanın, seküler ya da dindar, her kesimden kadın için zor olduğunu söyleyen Süt, “Toplumun ahlakını ve aile yapısını bozuyorlar, İslam’la dalga geçiyorlar” gibi suçlamalara karşı, “Ben bir bireyim ve bunların hiçbirine uymak zorunda değilim.” diyerek yanıt veriyor. Özgür bir ülkede yaşadığını vurgulayan Süt, en çok da “Seni anlıyorum, ama” cümlesinden sonra gelen “ama”lardan şikayetçi: “Hep ama, ama, ama… Ama’dan sonrası, seni anlamadıklarını ve sadece ahlak bekçiliği yaptıklarını gösteriyor. Özgür bir ülkede olmanın değerini biliyorum ve kendi hayatımı topluma göre şekillendirmeyeceğim.”
*Takma isimler.
