Obezitenin Kalp Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Kardiyoloji Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Erhan Gönen, günümüzde önemli sağlık sorunlarından biri olan obezitenin kalp sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, obezitenin sigara ve alkol kadar kritik bir risk faktörü olduğunu ortaya koydu. Dr. Gönen, “Obezitenin kalp üzerindeki etkileri çeşitli mekanizmalarla ortaya çıkabilir; bu etkiler doğrudan veya dolaylı olabilir. En basit şekilde, kalp daha büyük bir vücut kitlesine kan pompalamak zorunda kalır ve bu durum kalbin iş yükünü artırır. Kalp, bu artan iş yüküne yanıt olarak boyutlarını büyültür ve bu, kalp fonksiyonlarının bozulmasının başlangıç noktasıdır. Obezite ile birlikte ortaya çıkan insülin direnci, yüksek kolesterol ve damar duvarı hücrelerinin işlev bozukluğu gibi durumlar da kalp hastalığı riskini önemli ölçüde artırır. Obez bireylerin normal kilodaki insanlar için tasarlanan tanı cihazlarına uygun olmaması ve test sonuçlarının değerlendirilmesinde karşılaşılan zorluklar, obez hastaların hareketsizliği ile birleşince kalp hastalığı riski daha da yüksektir.” diye belirtti.
Şikayetlerin Gecikmesi
Obez bireylerde görülen kalp hastalıkları hakkında bilgi veren Dr. Gönen, şu ifadeleri kullandı: “Fazla kilolu bireylerde en çok korkulan kalp ile ilgili problem, koroner arter hastalığıdır. Hastalar, risk altında olduklarını bildikleri halde, yaşadıkları göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi şikayetleri genellikle fazla kilolarına atfederler ve bu durum tanının gecikmesine sebep olabilir. Tanı konulan hastalarda yapılan işlemlerde komplikasyon oranı obez bireylerde daha yüksektir. Kalbin anormal şekillenmesi sonucunda kalp yetmezliği gelişebilir. Obez bireylerde hipertansiyon da sık görülmektedir. Uygun ölçüm aletlerinin kullanılmaması, tedavi etkinliğini değerlendirmeyi güçleştirir. Hipertansiyonu olan obez bir hasta, geceleri horluyorsa, obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS) olasılığı da düşünülmelidir. Ayrıca, kalp damarları gibi beyne ve bacaklara giden damarlarda da daralma meydana gelebilir. Obez hastalarda ritim bozuklukları görülme olasılığı da daha fazladır.”
Obezite Cerrahisinin Faydaları
Dr. Gönen, obezite cerrahisinin kalp sağlığı üzerindeki etkilerine de değinerek, “Öncelikle, bu ameliyatların amacı estetik kaygılardan çok sağlık sorunlarını çözmektir. Hem Amerikan hem de Avrupa tedavi kılavuzları, belli kriterler sağlandığında bu ameliyatların yapılmasını önermektedir. Ameliyat geçiren ve yaşam tarzı değişikliklerine uyan hastalarda, birinci yıldan itibaren kalpteki kötü şekillenmenin düzelmeye başladığı ve kalp kasılma ve gevşeme fonksiyonlarının normalleştiği gözlemlenmiştir. Araştırmalar, kalp krizi görülme oranında azalma ve kan basıncı kontrolünün kolaylaştığını göstermektedir. Ayrıca, OSAS hastalarının semptomlarının kontrol altına alınması da daha kolay hale gelmiştir. Bütün bu veriler, bu operasyonların kalp hastalıkları ile ilgili riskleri önemli ölçüde azalttığını göstermektedir.” ifadelerini kullandı.
Risklerin Yönetimi
Dr. Gönen, obezite ameliyatlarının kalp krizini tetiklemediğini belirterek, “Bu, çok genel bir ifade olup doğru bir şekilde kullanılmamalıdır. Basit bir göz ameliyatında bile, az da olsa kalp rahatsızlığı yaşama riski bulunmaktadır. Burada kritik olan, elde edilecek faydanın girdiğimiz riskten çok daha fazla olmasıdır. Bu nedenle, bireysel değerlendirmeler yaparak hastanın taşıdığı riskleri doğru bir şekilde yönetmeliyiz. Bu durum sadece obezite cerrahisi için değil, tüm cerrahi müdahaleler için geçerlidir. Ameliyat öncesi testlerde kötü sonuçlar göstermeyen ve ek bir risk faktörü taşımayan bir hastanın kalp açısından riski düşüktür. Obezite ameliyatları özelinde, böyle bir risk artışı yalnızca diğer karın içi ameliyatlar kadar olabilir; bu tür operasyonlara özgü bir risk artışı söz konusu değildir. Ancak, ameliyat sonrası dönemde hastanın yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlamaması ve doktor tavsiyelerini dikkate almaması durumunda risk artışı kaçınılmazdır.” dedi.
Kalp Sağlığı İçin Öneriler
Dr. Gönen, kalp sağlığı için dikkat edilmesi gereken hususları şu şekilde sıraladı:
- Hayatımızdaki değiştirilebilir risk faktörleri ile mücadele etmek, en etkili koruma yöntemidir.
- Yaş, cinsiyet ve genetik yatkınlık gibi değiştirilemeyen faktörlerimiz vardır; ancak daha fazla hareket edebilir, sigarayı bırakabilir, diyet yaparak kilo kaybı ve kolesterol değerlerinde düşüş sağlayabiliriz.
- Bilimsel kanıtı olmayan ilaç ve gıda desteklerinden uzak durmalıyız; bunları doktorumuzun önerdiği tedaviye tercih etmemeliyiz.
