Obezite Nedir ve Neden Önemlidir?
Yaşam kalitesini ve süresini anlamlı derecede olumsuz etkileyen obezite, dünya genelinde ciddi bir sağlık sorunu olarak kabul edilmektedir. Tedavi yöntemleri arasında diyetle birlikte egzersiz, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale yer almaktadır. Uzmanlar, bireylerin sağlıklı bir kiloya ulaşmasını ve bu kiloyu korumasını sağlamak amacıyla en uygun tedavi yöntemlerini belirlemekte ve uygulamaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından obezite, sağlığı tehdit edecek ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmaktadır. “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010” ön çalışma raporuna göre Türkiye’de obezite sıklığı şu şekildedir:
- Erkeklerde: yüzde 20,5
- Kadınlarda: yüzde 41,0
- Toplamda: yüzde 30,3
Obezite, vücutta sağlığı tehdit edecek ölçüde aşırı ve anormal yağ birikimi olarak tanımlanmaktadır. Diyetisyen Fatma Arslanhan, obezite ile ilgili sıkça sorulan soruları cumhuriyet.com.tr’ye yanıtladı.
Obezitenin Belirtileri
Obezitenin belirtileri arasında aşağıdakiler yer almaktadır:
- Uyku bozuklukları
- Ayaklarda şişlik
- Sırt ağrıları
- Nefes alma sorunları
- Horlama
- Çabuk yorulma
Bu belirtiler genellikle 15 yaş ve üzeri bireylerde görülmektedir.
Obezitenin Psikolojik Yönü
Toplumda yaygın olarak görülen obezite, beraberinde çeşitli psikolojik sorunları getirmektedir. Obez bireylerde, normal popülasyona göre şu psikososyal problemler daha sık gözlemlenmektedir:
- Beden imajından memnuniyetsizlik
- Benlik saygısında düşüklük
- Evlilik veya birlikteliklerinde mutsuzluk
- İş ve sosyal yaşamda yetersizlik
- Cinsel yaşamda zorluklar
Obezitenin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Obezite, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Obezite evreleri ile birlikte aşağıdaki sağlık sorunları da artış göstermektedir:
- Yüksek tansiyon
- Nefes darlığı
- Eklem ağrıları
- Halsizlik
- Diyabet
- Kaygı bozukluğu
- Kalp yetersizliği
- İleri evrelerde obeziteye bağlı organ bozuklukları
Obezitenin Evreleri
Obezitenin evreleri şu şekilde sıralanabilir:
- Evre 0: Obeziteye bağlı risk faktörü yok.
- Evre 1: Obeziteye bağlı hafif risk faktörleri ve belirtiler mevcut.
- Evre 2: Obeziteye bağlı kronik hastalıkların varlığı görülmektedir.
- Evre 3: Obeziteye bağlı organ bozuklukları ortaya çıkmaktadır.
- Evre 4: Obeziteye bağlı şiddetli organ bozuklukları mevcuttur.
Obezite Teşhisi için Kilo Aralıkları
Kişinin obez olup olmadığını belirlemek için vücut kitle indeksi (VKİ) kullanılmaktadır. VKİ hesaplaması şu şekildedir:
- 20 – 24.9: Normal
- 25 – 29.9: Kilolu
- 30 – 34.9: Obez
- 35 – 39.9: Tip 2 obez
- 40 – 49.9: Morbid obez
- 50 ve üzeri: Süper obez
Obeziteden Korunma Yöntemleri
Düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile obezite riski önemli ölçüde azaltılabilir. Obeziteden korunmanın yolları şunlardır:
- Düzenli fiziksel aktivite yapmak
- Uzman kontrolünde diyet uygulamak
- Fast food tarzı beslenmeden uzak durmak
- Meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek
- Hazır gıdalar yerine ev yapımı ürünleri tercih etmek
- Yemeklerde zeytinyağı kullanmak
- Az yağlı peynir ve yoğurt tercih etmek
- Kırmızı eti yağsız, tavuğu derisiz yemek
- Düzenli olarak balık tüketmek
- Su ve şekersiz içecekleri tercih etmek
Obezite Cerrahisi Nedir?
Obezite cerrahisi, vücut kitle indeksi 35 – 40 arasında olan ve obeziteye bağlı yoğun diyabet, kısırlık veya solunum problemleri bulunan bireylerde ve bu oranın 40 veya üzerinde olduğu kişilerde sindirim sistemine yapılan cerrahi müdahalelerdir. Bu cerrahi işlemler, obezite hastalığının tedavi edilmesine yönelik olarak uygulanmaktadır.
