NASA’nın Perseverance Uzay Aracı Mars’a Yolculuğuna Başladı
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, Mars’a iniş yapacak olan Perseverance uzay aracının yumuşak iniş için “mükemmel bir hat üzerinde” ilerlediğini duyurdu. Bir ton ağırlığındaki bu uzay aracı, 18 Şubat Perşembe günü Jezero adı verilen krater bölgesine indirilmesi hedefleniyor. Perseverance, 2030’lu yıllarda Dünya’ya dönüşünde Mars’tan kaya parçaları da getirmeyi planlıyor. Mars’taki kalışı süresince, geçmişteki yaşam izlerini araştırmak için çalışmalar yürütecek.
BBC’ye konuşan proje sorumlusu Jennifer Trosper, Perseverance’ın atmosfere girmeden önce manevra kabiliyetine sahip olduğunu ancak bunun gerekli olmayacağını düşündüğünü belirtti. Uzay aracından alınan sinyaller, atmosfer girişinin Perşembe günü Türkiye saati ile 23:48’de gerçekleşeceğini gösteriyor. Her şey yolunda giderse, robotun inişin başarılı olduğuna dair ilk sinyalin inişten sadece yedi dakika sonra Dünya’ya ulaşması bekleniyor.
Dünya ile Mars arasındaki yaklaşık 190 milyon kilometrelik mesafe nedeniyle, iletişimin ulaşma süresi ortalama 11 dakika sürüyor. Bu durum, eğer herhangi bir sorun çıkarsa, Dünya’daki kontrol merkezinin zamanında müdahale etmesini imkânsız kılıyor. Kontrol, Perseverance’taki otonom sistemler tarafından gerçekleştirilecek.
Geçmiş Yaşam Belirtilerinin Araştırılması
Uzay aracı teknolojisi ile ilgili fazla bilgisi olmayanlar için, Perseverance ile 2012 yılında Gale Kraterine indirilen Curiosity aracı arasındaki farkı anlamak zor olabilir. Ancak, Perseverance’ın dış yapısının altında oldukça farklı bir donanıma sahip olduğu görülüyor. Araç, bilimsel araştırma görevlerini yerine getirebilmesi için özel enstrümanlarla donatıldı. Baş mühendis Adam Steltzner, aracın lastik sisteminin de Curiosity’den elde edilen tecrübelerle güçlendirildiğini ifade etti. Perseverance’ın Mars’ın kayalıklı yüzeyinde hasar görmeden hareket edebilmesi için lastikleri özel şeritlerle üretildi.
Perseverance, uzay meraklıları için eşsiz bir deneyim sunması bekleniyor. 20 kameraya ve iki mikrofon takımına sahip olan aracın, Dünya’ya birçok özel görüntü göndermesi planlanıyor. Araçta yer alan mini bir helikopterin de kameraları ile birlikte uçurulması hedefleniyor. NASA, 1970’lerde gezegene ulaşan Viking aracından sonra ilk kez, Perseverance ile direkt olarak yaşam belirtilerini araştıracak. Önceki görevlerde, daha çok gezegenin yaşanabilirliği üzerine odaklanıldı.
Kaya Örneklerinin Dünya’ya Getirilmesi
2000’li yıllarda Mars’ta araştırma yapan Spirit ve Opportunity ile yakın zamanda Curiosity, gezegenin bir zamanlar daha sıcak ve suyun var olduğu bir yer olduğunu ortaya koymuştu. Perseverance, kendisinden önceki robotların sağladığı bilgiler ışığında, eğer bir zamanlar yaşam varsa, ilkel yaşam formlarının izlerini arayacak. Bu görev için, Jezero krateri, bir zamanlar devasa bir göl olduğu bilinen bir bölge olarak seçildi.
California Üniversitesi’nden gezegen bilimci Bethany Ehlmann, “Bu yaşam formlarının Dünya’da 3.5 milyar yıl önce yaşadığını biliyoruz. Cevabını aradığımız soru; bunların Mars’ta da 3.5 milyar yıl önce, göl diplerinde yaşayıp yaşamadığı” şeklinde açıklamada bulundu. Beklentiler, Perseverance’ın yapacağı araştırmaların sonuçlarının Dünya’da değerlendirileceği yönünde. Araç, topladığı kaya örneklerini başka bir uzay aracı ile Dünya’ya geri getirecek.
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın milyarlarca dolar maliyetli ortak projesi çerçevesinde, daha küçük bir aracın 2026 yılında Jezero kraterine gönderilerek, Perseverance’ın bıraktığı tüpler içindeki kaya örneklerini toplayacağı planlanıyor. Bu araç daha sonra yörüngeye çıkacak ve burada bir uydu tarafından yakalanarak, ileri araştırmalar için Dünya’ya geri getirilecek. SpaceX, Mars’a gidecek uzay aracının roket testlerini yapıyor. Hedef, öngörülebilir bir gelecekte Mars’a insanlı uçuş gerçekleştirmek.
Perseverance ayrıca, “Mars’ın karbondioksit ağırlıklı atmosferinden, solunabilir oksijen elde edilebilir mi?” sorusuna yanıt arayacak. NASA’nın bilim araştırmaları sorumlusu Dr. Thomas Zurbuchen, “Eğer Himalayalar ve Alpler’deki bir jeolojik örneğin niteliğini gerçekten anlamak istiyorsak, insanları oraya götürmeliyiz. Bu Mars’ta da aynı” dedi.
