Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Yeni Bir Eser: “Adli Tıp & Adli Bilimler”
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halis Dokgöz’ün editörlüğünde, “Adli Tıp & Adli Bilimler” adlı kapsamlı bir kitap yayımlandı. Prof. Dr. Dokgöz, bu kitabı üzerinde iki yıl boyunca titizlikle çalışarak, 52 alanında uzman bilim insanının katkılarıyla oluşturdu. Kitap, adli ve polisiye olaylarda sıkça karşılaşılan bilim dışı yaklaşımlara karşı, bilimin ışığında güvenilir bir kaynak niteliği taşımaktadır. Dokgöz ile kitabı ve adli tıp alanındaki güncel gelişmeleri konuştuk.
‘Evrensel Bakış Açısı’
– Kitabınızın içeriğinden bahseder misiniz?
Kitabın içeriği, adli bilimlerin çerçevesini belirleyen hukukun temel ilkeleri üzerine kurulmuştur. Özellikle hukukçular ve medya mensupları açısından adli olgulara evrensel normlarda bir bakış açısı kazandıracağını düşünüyorum. Adli olayların farklı boyutlarını bilimsel çerçevede ve etik ilkelerle değerlendirmeyi amaçlayan bu eser, ülkemizdeki en kapsamlı adli bilimler kitabı olma özelliğini taşımaktadır. Kitapta, adli bilimlerin tarihçesi, bilirkişilik, hekimlerin yasal sorumlulukları, tıbbi uygulama hataları, ölüm, kimliklendirme, çocuk ölümleri, otopsi, felaket kurbanlarının kimliklendirilmesi, adli rapor, çocuk istismarı ve ihmali, cinsel şiddet, insan hakları ihlalleri, tıbbi belgeleme, mobbing, kadına yönelik şiddet, etik, adli toksikoloji, iş kazaları ve yaş tayini gibi konular, alanında saygın bilim insanları tarafından ele alınmıştır.
– Kamuoyunda adli tıp kitaplarındaki absürditeler ve bilim dışı yaklaşımlar hakkında neler söylemek istersiniz? Bu örnekler kitabınızda yer alıyor mu?
Günümüzde bilimin sürekli olarak geliştiği bir ortamda, adli bilimler ve adli tıp alanında yaşanan tartışmalarda bazı kitaplarda karşılaştığımız absürditeler ve bilimsel yaklaşımla çelişen öznel değerlendirmeler oldukça dikkat çekicidir. Örneğin, adli tıbbın öncüsü sayılan bir akademisyenin kitabında, “…bu kadar ağır sarhoşluğa varacak kadar içki içen kimsenin doğacak olan neticeleri evvelden kabul etmiş olacağını göz önünde tutmak gerekir” gibi bir ifade, bilimsel nitelikten yoksundur ve yazarın öznel bir görüşüdür. Bir başka yazar ise, “Bir kadın, bir erkekle tenha bir yerde alkol içmeyi kabul etmişse, cinsel ilişkiye rıza göstermiş sayılır” gibi bir yaklaşımda bulunmuştur. Bu tür ifadelerin bilimsel bir dayanağı olmaması, ele alınması gereken önemli bir konudur. Kitabımızda, alanında uzman 52 bilim insanı tarafından yazılan bölümlerle, hem ulusal hem de uluslararası literatür kapsamlı bir şekilde incelenmiştir.
‘ATK Özerk Değil’
– Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) verdiği raporlar tartışılır durumda. Bu kurum nasıl olmalı?
Bilirkişilik, hukuksal sorumluluk ve tıbbi uygulama hataları gibi konular, kitabın önemli bölümlerini oluşturmaktadır. Resmi bilirkişilik kurumları arasında üniversiteler, Adli Tıp Kurumu, Yüksek Sağlık Şûrası, Jandarma Genel Komutanlığı ve Polis Kriminal Daire Başkanlığı gibi yapılar bulunmaktadır. İstanbul merkezli Adli Tıp Kurumu, Adalet Bakanlığı’na bağlı olup, özerk bir yapıya sahip değildir. Yargı sistemi genellikle Adli Tıp Kurumu’nu tercih etmekte ve bu kurumun iş yükü oldukça yoğun olduğundan, hazırlanan raporların gerekçelendirilmesinde sorunlar yaşanmaktadır. Raporların tartışılabilir olması, bilimsel gerçekliğe ulaşma ve adaletin sağlanması açısından olumlu bir durum olarak değerlendirilebilir. En ideal olanı, adli olayların meydana geldiği yerlerde, çeşitli klinik branşları bir araya getiren üniversitelerin adli tıp anabilim dallarından rapor alınmasıdır.
1985’ten Bu Yana Karikatür…
‘1985 yılından bu yana karikatür çiziyorum. Dönemin ünlü dergisi Gırgır ile başlayan bu yolculuk, günümüze kadar devam ediyor. Karikatürcüler Derneği’ne üye olmam, çizgi serüvenimi yazılı popüler balonlu karikatürlerden, yazısız kara mizah ve grafik mizah alanlarına kaydırdı. Adli tıp uzmanı olmam, karikatüre olan bakış açımı zenginleştirdi. Ulusal çapta bir gazetede 2 yıl boyunca günlük olarak “Metafor” adlı köşemde grafik mizah karikatürlerimi yayımladım. Bu süreçte, karikatürlerim aracılığıyla toplumsal olaylara ve adli konulara dikkat çekmeyi hedefledim.
