Menopoz Süreci ve Önemi
Kadın hayatında önemli bir dönüm noktası olan menopoz, birçok kadının yaşamında karşılaştığı doğal bir süreçtir. Bu konuda detaylı bilgiler veren Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünden Op. Dr. Mine Fisun Ergül, menopoz sürecinin bedensel ve ruhsal destekle daha kolay atlatılabileceğini vurguladı. Dr. Ergül, “Menopoz, halk arasında adetten kesilme olarak bilinse de, adet gören kadınlarda bile rastlantısal olarak yapılan tetkiklerle saptanabilir. Menopoz yaşı genellikle 45-50 arasında değişirken, Türk kadınlarında ortalama yaş 46-48 olarak izlenmektedir. Ancak bu süreç bazen daha erken veya daha ileri yaşlarda da görülebilmektedir.” dedi.
Menopoz Belirtilerine Dikkat
Menopoz belirtilerinin genetik ve çevresel faktörlerle bağlantılı olduğuna dikkat çeken Op. Dr. Ergül, şunları ekledi:
- Ateş basması
- Terleme
- Depresif ruh hali
- Cinsel isteksizlik
- Yeme alışkanlıklarında değişiklik
- Kemik ağrıları
- Yorgunluk
- Kilo alma eğilimi
- Unutkanlık
- Uykusuzluk
- Konsantrasyon güçlüğü
Ayrıntılı muayene, ultrason (USG) ve laboratuvar incelemeleri sonrasında FSH seviyesinde artış ve Estradiol seviyesinde düşüş, menopoz teşhisine yol açar. Ancak premenopoz döneminde tipik laboratuvar bulguları olmayabilir. Tetkik sonuçları menopozu gösterse bile, bir kadının 1-2 yıl boyunca adetten kesilmesi bu durumu kesinleştirir. Bu dönemde sadece hormon tahlilleri değil, düzenli yapılan biyokimya testleri, mamografi, meme ultrasonu ve kemik yoğunluk ölçümü de tedavi planlamasında önemli rol oynar. Her zaman olduğu gibi, yıllık düzenli Pap smear kontrolleri de tedavinin önemli bir parçasıdır.
Risk Faktörleri
Menopozun bazen erken bazen de geç gelişebileceğine dikkat çeken Dr. Ergül, “Menopoz belirtileri 40 yaş altındaki kadınlarda gelişirse, bu durum erken menopoz olarak adlandırılır. Erken menopozun belirtileri, genel menopoz belirtileriyle benzerlik gösterir. Uzun vadede tedavisiz kalındığında kalp damar hastalıkları ve osteoporoz (kemik erimesi) riskini artırır. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır. Eğer kontrendikasyon yoksa, hormon replasman tedavisi uygulanmalıdır. Erken menopozun nedenleri arasında genetik faktörler, kişisel sağlık durumu ve çevresel etmenler yer alır. Örneğin, aile geçmişinde erken menopoz öyküsü olan kadınlar risk altındadır. Ayrıca, düşük kilolu veya aşırı kilolu kadınlar, sigara içenler, yetersiz beslenenler ve bazı kronik hastalıkları olanlar da erken menopoz riski taşımaktadır. Bazen cerrahi müdahale veya belirli ilaç-kimyasal tedaviler sonrası da erken menopoz gelişebilir.” şeklinde konuştu.
Geç Menopozun Etkileri
Geç menopozun uzun yaşam anlamına gelmediğini belirten Dr. Ergül, “Uzun süre östrojen hormonunun etkisinde kalmak, rahim, meme ve yumurtalık kanseri riskini artırmaktadır. Menopoz tedavisi, her birey için özelleştirilmelidir. Tedavi düzenlenmesi ve sürdürülmesinde hekim kontrollerinin aksatılmaması son derece önemlidir. Hormon replasman tedavisi, yarar ve zarar oranları göz önünde bulundurularak uygulanmalıdır. Beslenme düzeninin bu süreçte sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi gerekmektedir. Menopoz döneminde kilo alma eğilimi sık görülmektedir. Bu nedenle, daha fazla hareket edilmeli, hamur işi, yağlı, tatlı ve tuzlu kalorili gıdalardan kaçınılmalı; bunun yerine hazmı kolay, taze sebze ve meyve, protein ağırlıklı beslenme ve bol su tüketimi tercih edilmelidir. Bu sürecin daha sağlıklı geçmesi için sosyal faaliyetlere ve sosyal ilişkilere önem verilmelidir.” diyerek sözlerini tamamladı.
