Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Ahmet İnanır’dan Menisküs Hakkında Bilgiler
Menisküs Nedir?
Menisküs, diz ekleminde bulunan iki adet dairesel kama şeklindeki fibro-kartilaginöz yapıdır. Bu yapılar, femur (uyluk kemiği) kondilleri ile tibia (kaval kemiği) platosu arasında yer alır. Temel yapısı su ve Tip 1 kollajen liflerinden oluşmaktadır. Menisküsler, dizin sağlıklı bir şekilde hareket etmesi için önemli bir rol oynar.
Menisküs Ne İşe Yarar?
Menisküsler, diz eklemi üzerindeki yüklenmelere ve darbelere karşı dayanıklılık sağlamakla kalmaz, aynı zamanda yükü dağıtarak eklem stabilizasyonuna da katkıda bulunur. Bunun yanı sıra, eklem kıkırdağının kayganlığını artırarak beslenmesine yardımcı olur ve proprioseptif (vücut pozisyonunu algılama) işlevi ile hareketlerin kontrol edilmesine destek verir. Menisküs, aksiyel yüklenmeleri karşılayan çevresel lifler ve bu lifleri bir arada tutan, ayrıca dikey ayrışmaları engelleyen radiyal lifler içerir. Bu bilgiler, menisküslerin işlevselliğini anlamak açısından büyük önem taşımaktadır.
Menisküs Belirtileri Nelerdir?
Menisküs yaralanması yaşayan kişiler genellikle medial (iç) ve lateral (dış) eklem çizgisi boyunca hassasiyet ve ağrı hissederler. Özellikle dizin ekstansiyon (dizi doğrultma) hareketi sırasında kayma ve takılma gibi durumlar gözlemlenebilir. Bu belirtiler, menisküs hasarının bir göstergesi olabilir ve kesin tanı için dikkatle değerlendirilmelidir.
Menisküs En Sık Kimlerde Görülür?
Menisküs yaralanmaları, genellikle sporcularda görüldüğü için “bir sporcu hastalığı” olarak bilinse de, ani dönme hareketleri, aşırı yüklenmeler ve diz travmaları gibi durumlar da bu sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca, yaşlanma süreciyle birlikte diz eklemindeki yapısal değişiklikler nedeniyle menisküs sorunları daha sık gözlemlenmektedir.
Menisküs Tanısı Nasıl Konulur?
Menisküs yaralanmalarının tanısı, klinik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulmaktadır. Fiziksel muayene sırasında doktor, hastanın dizini çeşitli hareketlerle test ederek ağrı ve hassasiyetin yerini belirler. Ayrıca, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi ileri görüntüleme teknikleri, menisküsün durumunu değerlendirmek için sıklıkla kullanılır.
Menisküs Tedavisi Nasıl Yapılmalıdır?
Menisküs yaralanmalarının tedavisi, yaralanmanın şiddetine bağlı olarak değişir. Hafif yaralanmalarda istirahat, buz uygulaması ve fizik tedavi önerilirken, daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi seçenekler arasında menisküs onarımı veya menisküsün bir kısmının çıkarılması yer alabilir. Tedavi sürecinin doğru bir şekilde planlanması, hastanın iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
