Göz Sağlığı ve Mavi Işık
Günümüzde başta çocuklar olmak üzere, pek çok insan günlük hayatında cep telefonları, bilgisayarlar ve tabletlerden yayılan mavi ışığa maruz kalmaktadır. Evlerimizde kullanılan LED televizyonlar ve aydınlatmalar da bu mavi ışığın kaynağını oluşturuyor. Bu durum, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. İstanbul Medipol Üniversitesi Vatan Klinikleri Göz Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Göktuğ Demirci, mavi ışığın uyku düzenini sağlayan melatonin hormonunu azalttığını belirtiyor ve 2050 yılında dünyanın yarısının miyop olmasının beklendiğini ifade ediyor.
Uyku Düzeni ve Mavi Işık
Doç. Dr. Demirci, mavi ışığın tamamen zararlı olmadığını, aksine gündüzleri insanların uyanık kalmasını sağladığını vurguluyor. Ancak, mavi ışığın melatonin hormonunu etkileyerek uyku düzenimizi bozduğunu dile getiriyor: “Mavi ışık, uykumuza engel oluyor. Melatonin hormonu sıfırlandığında, uyku düzenimiz ciddi şekilde bozuluyor. Uyanık kalmamızı sağlayan bir ritim var ve mavi ışık aldığımızda melatonin hormonumuz sıfırlanıyor. Bu nedenle, uykumuzu almakta zorlanıyoruz.” Uykusuzluk durumunun sonucunda ise kortizol seviyesinin arttığını ve bunun kilo alımına, depresyona yol açabileceğini belirtiyor.
Kanser Riski ve Mavi Işık
Doç. Dr. Demirci, uluslararası araştırmaların yapay ışıklandırma yoğun olan şehirlerde erkeklerde prostat, kadınlarda ise meme kanseri oranlarının daha yüksek olduğunu gösterdiğini belirtiyor: “Bu, kesin bir sonuç değil ancak önemli bir bilimsel veri. Mavi ışıktan korunmamız şart.”
Mavi Işık Koruma Yöntemleri
Mavi ışıktan korunmanın yolları hakkında önerilerde bulunan Demirci, şunları aktarıyor:
- Mavi filtreli gözlükler kullanmak.
- Cep telefonlarında mavi ışık filtresi kullanmak.
- Çocukların odasına elektronik alet sokmamak, televizyon ve cep telefonları için süre koymak.
- Göz sağlığını korumak için her 20 dakikada bir, 20 metre uzağa 20 saniye bakmayı hatırlatan uygulamalar kullanmak.
- Dünya Sağlık Örgütü’nün önerileri doğrultusunda, çocuklar için ekransız odalar tasarlamak.
- Evdeki ışıklandırmada sarı LED tercih etmek.
Miyopi Tehdidi
Doç. Dr. Demirci, insanların dakikada 14-20 kez göz kırptığını ancak cep telefonlarına bakarken bunun azalacağını belirtiyor: “Bu durum göz kuruluğuna yol açıyor. Göz kuruluğu sonrası korneada çeşitli komplikasyonlar gelişebilir. 2050 yılında dünyanın yarısının miyop olacağı öngörülüyor. Yapılan araştırmalar, ne kadar yakın mesafeye bakarsak, o kadar miyop olacağımızı gösteriyor.” Örneğin, Japonya ve Uzak Doğu’daki miyop oranı yüzde 90 civarındayken, Afrika’da bu oran sadece yüzde 10’dur. Dolayısıyla, ne kadar yakın mesafede bakarsanız ve genetik yatkınlığınız varsa, o kadar miyop olma riskiniz artıyor.
