Mars’taki Buzlu Kum Tepeleri ve Uzay Araştırmaları
Instagram’da paylaşılan bu çarpıcı fotoğraf, Mars’taki etkileyici buzlu kum tepelerini gözler önüne seriyor. NASA’nın paylaştığı bu özel görüntü, Mars Reconnaissance Orbiter (Mars Keşif Yörünge Aracı) tarafından çekildi. Uzay aracı, gelişmiş sensör sistemleri ile donatılmış olup, Kızıl Gezegen’deki olağanüstü olayları gözlemlemekte ve Mars hakkında daha derin bir anlayış geliştirmemize yardımcı olmaktadır.
Buzlu kum tepeleri alanı, Mars’ın kuzey ovalarının yüksek enlemlerinde yer almakta ve 5 kilometre boyunca uzanmaktadır. Fotoğrafta görülen çizgiler ve diğer özellikler, ‘mevsimsel nedenler’ sonucunda oluşmaktadır. Şubat ayında, uzay aracındaki özel kamera ile çekilen fotoğraf, eriyen buzun etkisiyle meydana gelen ilginç oluşumları da sergilemektedir. Ayrıca, bölgedeki bazı kum tepeleri ana gruptan ayrılmış durumda; bu durum, kanala benzeyen yapılarıyla kraterin yüksek kesimlerine doğru uzanmaktadır.
Çin’in Mars Araştırmaları ve Tienvın-1
Öte yandan, Çin’in Mars’a gönderdiği Tienvın-1 keşif aracı, Kızıl Gezegen’in iki yarım küresinden fotoğraflar göndermiştir. Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından yapılan açıklamaya göre, Tienvın-1 keşif aracı, Mars’a yaklaşık 11 bin kilometre mesafeden çektiği iki fotoğrafı Dünya’ya ulaştırmıştır. Açıklamada, Güney Yarım Küreyi gösteren fotoğrafın 16 Mart’ta, Kuzey Yarım Küre’yi gösteren fotoğrafın ise 18 Mart’ta çekildiği belirtilmiştir.
Fotoğraflarda, Mars’ın yüzeyine düşen güneş ışınları, gezegenin hilal biçiminde görünmesini sağlamaktadır. Tienvın-1’in, mayıs veya haziran ayında Mars’a inmesi beklenmektedir. 23 Temmuz 2020’de Dünya’dan ayrılan bu araç, Mars yörüngesine girmeden önce 202 günlük bir uçuş gerçekleştirmiş ve bu süreçte 4 kez yörünge düzeltmesi yapmıştır; toplamda ise 475 milyon kilometre mesafe katetmiştir.
“Tienvın”, Çince “göklerdeki hakikati aramak” anlamına gelmektedir ve ismini milattan önce 4. yüzyılda yaşamış olan Çinli şair Çu Yuen’in dizelerinden almıştır.
NASA’nın Mars Araştırmaları
NASA, Mars hakkında heyecan verici gelişmelere imza atmaya devam etmektedir. Hatırlatmak gerekirse, 18 Şubat 2021 tarihinde Mars Keşif Programı kapsamında Perseverance uzay aracını Mars’a başarıyla indiren NASA, Kızıl Gezegen için çalışmalarını sürdürmektedir. Bu bağlamda, Mars helikopteri olarak adlandırılan Ingenuity, Mars’ta ilk uçuşunu gerçekleştirecek.
Perseverance, Mars’tan pek çok görüntü ve ses göndererek Jezero krateri başta olmak üzere keşif seyahatlerine başlamıştır. Mars’ın yüzeyinden görüntüler gönderen uzay aracı, buna ek olarak 16 dakikalık bir ses kaydı da almış ve NASA bunu SoundCloud hesabı üzerinden paylaşmıştır. Bu ses kaydında, insanların dikkatini çeken bazı ürkütücü sesler bulunmaktadır.
NASA’nın Perseverance keşif aracının Mars’a inmesinin ardından, ‘kızıl gezegenle’ ilgili yeni bilgiler gelmeye devam etmektedir. Özellikle, Mars gezegeninin yüzeyinde milyarlarca yıl önce var olan suyun nasıl yok olduğu konusu uzun süredir bir gizem olarak kalmıştır. Ancak bilim insanları, bu soruya bir cevap bulmuş olabilirler.
Yürütülen araştırmalara göre, Mars’taki suyun büyük çoğunluğunun gezegenin dış katmanı olan kabuğunda sıkışmış olabileceği düşünülmektedir. Mars’ın yüzeyinin altındaki mineraller, gezegendeki suyun çoğunluğunun kapalı kaldığı teorisini desteklemektedir.
Su Kaybı Üzerine Araştırmalar
BBC’nin teknoloji muhabiri Paul Rincon, bu araştırmanın sonuçlarını Science dergisinde yayımlanan ve 52’nci Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı’nda tartışılan bulgularını derlemiştir. Mars etrafında dolanan uzay aracı ve gök taşlarından elde edilen bulgular, suyun nasıl kaybolduğunu anlamak için geliştirilen bir bilgisayar simülasyonu ile analiz edilmiştir.
Dört milyar yıl önce Mars, daha sıcak ve nemli bir gezegen olup, büyük ihtimalle daha kalın bir atmosfere sahipti. Su, nehirlerden akarak kayalar arasında oluklar yaratmış ve kraterler oluştururken, bir milyar yıl önce gezegenin daha soğuk ve tenha bir hale büründüğü düşünülmektedir.
NASA, Ingenuity’nin Mars’taki ilk uçuşunun Nisan ayının ilk haftasında gerçekleştirilmesini beklemektedir. Bilim insanları, bu süreçte uçuş bölgesinin yapay sınırları belirleyecek; Ingenuity’nin uçuş testleri sırasında içinde kalması gereken bir arazi bölgesi oluşturulacaktır.
NASA, Mars atmosferinin Dünya’dan 100 kat daha ince olduğunu belirtmekte ve bu durumu göz önünde bulundurarak aracın alışık olduğumuz helikopterlerden farklı bir yapıda olduğunu ifade etmektedir. Ingenuity, 85 milyon dolar değerinde bir araçtır ve sadece daha güçlü bir oyuncak drone değil; zorlu bir yolculuğa dayanacak şekilde tasarlanmıştır.
Mars’taki Gizemli Şekiller
NASA’nın Perseverance keşif aracının Mars’a inmesinin ardından, Mars’taki gizemli örümcek şekilleri hakkında da yeni bilgiler elde edilmiştir. “Araneiform” olarak adlandırılan bu şekiller, gezegenin güney kutup bölgelerinde bulunan çukurlardan oluşmaktadır. Dünya’da veya Güneş Sistemi’ndeki başka bir gezegende daha önce bu tür çukurlara rastlanmamıştır.
