M87* Kara Deliği: Bilim Dünyasında Yeni Bir Dönem
Yaklaşık iki yıl önce, tarihte görüntülenmesi başarılan ilk kara delik olan M87* adı verilen bu muazzam yapı, bilim dünyasında büyük bir heyecan yaratmıştı. Bilim insanları, M87* üzerinde gerçekleştirdikleri araştırmalar sonucunda, bu kara deliğin ilerleyen dönemlerde daha farklı özellikler sergileyebileceğini duyurmuşlardı. Yeni gelen haberlere göre, tarihte fotoğraflanan ilk kara delik olan M87*, yine bir ilke imza atmayı başardı.
M87* etrafındaki elektromanyetik dalga yapısıyla gündem olmayı başaran bu kara delik, ilk kez keşfedilen bu yapı ile birlikte bilimsel alanda önemli bir gelişme kaydetmiş oldu. M87*, yalnızca tarihte görüntülenen ilk kara delik olmasının yanı sıra, bilim insanlarının yoğun bir şekilde mercek altına aldığı bir yapı olarak da dikkat çekiyor. Gelecek süreçte, bu kara delik hakkında daha birçok ilginç gelişme bekleniyor.
Event Horizon Teleskobu’nun kaydettiği veriler üzerinde detaylı çalışmalar yapan bilim insanları, M87*’nin manyetik alanını keşfettiler. Kara delikten yayılan ışıkları inceleyen araştırmacılar, bu manyetik alanın ışığın bükülmesi sayesinde ortaya çıktığını duyurdu. Kara delik etrafındaki güçlü çekim alanı, fotonların yayılma doğrultusunu da etkiliyor. Bu sebeple, Dünya’dan yaklaşık 55 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan M87*’nin keşfedilecek daha pek çok detayı olduğu gözler önüne seriliyor.
Konu hakkında açıklamalarda bulunan astronom Ivan Marti-Vidal, bu yeni buluşun önemli bir kilometre taşı olduğunu belirtiyor. Işığın polarizasyonu üzerine vurgu yapan Marti-Vidal, Nisan 2019’da fotoğrafı çekilen kara deliğin altında yatan fiziği anlamamızın ilerleyen dönemlerde daha kolay olacağını ifade ediyor.
Polarizasyon Nedir?
Polarizasyon, elektromanyetik radyasyon olarak bilinen bir kavramdır. Bir ışık parçacığı uzayda hareket halindeyken belli bir yönde doğrultusunu değiştirebilmektedir. Bu noktada karşımıza çıkan polarizasyon, elektronmanyetik radyasyon olarak da adlandırılmaktadır.
Kara Delik Nedir?
Kara delikler, çok büyük kütleye ve çekim kuvvetine sahip kozmik yapılardır. Bu dev yapılar, çekim kuvvetleri sayesinde yakın mesafelerindeki her şeyi içine çekebilirler ve uzayda devasa boyutlara ulaşabilirler. Kara deliklerin oluşum nedeni, kütle çekim kuvveti ile yıldız iç basıncının çatışmasında gizlidir. Ömrünün sonuna yaklaşan yıldızlarda, bir süre sonra merkezdeki nükleer tepkimeler kütle çekim kuvvetini dengeleyemez hale gelir. Bu durum, yıldızın tüm kütlesinin merkeze doğru çekilmesine neden olur. Bir süre sonra, tüm kütle bir noktaya toplanır ve yoğunluk inanılmaz şekilde artar. Bu aşamada, çevredeki her şey, ışık bile dahil, bu yeni oluşan yapının içine doğru çekilir.
Kara Delik Nasıl Oluşur?
En genel haliyle, Güneş’ten çok daha büyük yıldızların patlayıp içine çökmesi sonucu oluşurlar. Güneş’ten çok daha büyük derken, kütlesi Güneş’inkinin yaklaşık 20 katı olan yıldızlar kast edilmektedir. Öyle bir cisim düşünün ki, 20 Güneş kütlesine sahip olmasına rağmen çapı yalnızca 16 kilometredir; bu olağanüstü cisimler, evrenin sırlarını çözmek için bilim insanlarını harekete geçiren unsurlardandır.
İlk Kez Fotoğrafı Çekildi
Gökbilimciler, uzak bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliğin ilk fotoğrafını çekmeyi başarmışlardı. 2019 yılında yaşanan bu gelişme, milyonlarca kişinin uzaya olan ilgisini artırmıştı. Canlı yayınla tüm dünyanın izlediği bu kara delik, biraz flu da olsa çekilen fotoğrafıyla dikkat çekti. 40 milyar kilometre çapıyla, Dünya’dan üç milyon kat daha büyük olan dev kara deliği bilim insanları “canavar” olarak tanımladı.
Dünya’dan 500 bin katrilyon (500 kentilyon) kilometre uzaktaki kara deliğin fotoğrafını çekmek için dünyanın farklı bölgelerinde yer alan 8 teleskop kullanıldı. Kara delik hakkında gelişmeler, bilim camiası tarafından olduğu kadar, dünyadaki milyonlarca bilim sevdalısı tarafından merakla takip ediliyor. Zira M87* adlı kara delik, ilkleri içinde barındırmaya devam ediyor.
