Kuyruklu Yıldız 46P/Wirtanen ve Alkol Salınımı
Görsel: NASA
Kuyruklu yıldız 46P/Wirtanen, iki buçuk yıl önce Dünya’nın yakınından geçerken, alışılmadık bir biçimde önemli miktarda alkol salıyordu. Bu, Hawaii’deki Maunakea’daki W. M. Keck Gözlemevi’nde gerçekleştirilen gözlemler sonrasında elde edilen en güncel bulgulardan biri. Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda kuyruklu yıldız bilimcisi olan ve çalışmanın ortak yazarı olan Neil Dello Russo, “46P/Wirtanen, bugüne kadar herhangi bir kuyruklu yıldızda ölçülen en yüksek alkol-aldehit oranlarından birine sahip. Bu durum, Wirtanen’in oluştuğu erken güneş sisteminde karbon, oksijen ve hidrojen moleküllerinin nasıl dağıldığına dair önemli bilgiler sunuyor” şeklinde açıklamada bulundu.
Kuyruklu Yıldızların Oluşum Süreci
Keck Gözlemevi’nden elde edilen veriler, kuyruklu yıldızların davranışına dair ilginç bir gerçeği de gün yüzüne çıkardı. Genellikle, kuyruklu yıldızlar Güneş’e daha yakın yörüngelerde dönerken, çekirdeklerindeki donmuş parçacıklar ısınarak kaynar veya süblimleşir. Bu süreç, katı buzun doğrudan gaz haline geçmesiyle gerçekleşir ve “gaz çıkışı” olarak adlandırılır. Bu durum, kuyruklu yıldızın çevresinde, gaz ve tozdan oluşan büyük bir koma meydana getirir. Güneş’e yaklaştıkça, güneş radyasyonu komanın bir kısmını kuyruklu yıldızdan uzaklaştırarak kuyruklarını oluşturur.
Fizik ve Astronomi Bölümü’nde profesör ve çalışmanın yardımcı yazarı olan Erika Gibb, “Komadaki su gazı için ölçülen sıcaklığın, çekirdekten uzaklaştıkça önemli ölçüde azalmadığını gözlemledik; bu da bir ısıtma mekanizmasının varlığını düşündürüyor” dedi. Gibb, bu duruma dair birkaç olası açıklama sundu. Bunlardan biri, güneş ışığının çekirdeğe yakın yoğun komada bazı atomları veya molekülleri iyonize ederek yüksek hızlı elektronlar serbest bırakmasıdır. Bu süper yüklü elektronlar, başka bir molekülle çarpıştığında kinetik enerjilerinin bir kısmını aktararak komadaki su gazını ısıtabilir.
Gibb, “Başka bir olasılık da 46P/Wirtanen’den katı buz parçalarının uçmasıdır,” diyerek şunları ekledi: “Bunu, NASA’nın EPOXI görevi sırasında özellikle Hartley 2 olmak üzere uzay aracı tarafından ziyaret edilen bazı kuyruklu yıldızlarda gözlemledik. Bu buz parçaları çekirdekten uzaklaşırken süblimleşir ve komada daha fazla enerji açığa çıkarır.“
Gelecek Araştırmalar
Bonev’in ekibi, 46P/Wirtanen ile ilgili verileri incelemeye devam etmekte. Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler, kuyruklu yıldızın takibine yönelik gelecekteki uzay görevleri için önemli bir zemin oluşturabilir. Bilim insanları, bu tür gözlemlerle, kuyruklu yıldızların yapısı ve dinamikleri hakkında daha derin bir anlayış geliştirmeyi hedefliyorlar.
