Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, tüm il sağlık müdürlüklerine “Kronik Yara Bakım Hizmetlerine İlişkin Usul ve Esaslar” konulu yeni bir genelge göndermiştir. Bu genelge ile, sağlık hizmetleri içerisinde önemli bir yer tutan ve altta yatan çeşitli sağlık sorunları nedeniyle iyileşme süreci uzayan, normal iyileşme aşamalarını göstermeyen “kronik yara bakım” hizmetleri için gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
Genelge kapsamında, birinci basamak sağlık hizmetleri olarak tanımlanan ve yalnızca cilt ile cilt altı dokuların etkilenmesi durumunda uygulanan kronik yara bakım hizmetleri, bir tabip ve bir hemşire tarafından yürütülen, pansuman odasının bulunduğu sağlık tesislerinde verilecektir. İkinci basamak olarak adlandırılan hizmetler ise yumuşak dokuların etkilenmesi durumunda, basit cerrahi müdahalelerle enfeksiyon ve nekrozun kontrol altına alınmasının ardından, uzman hekim gözetiminde ve ameliyathane şartlarının sağlandığı yataklı sağlık tesislerinde gerçekleştirilecektir.
“Kronik Yara Bakım Bilimsel Komisyonu” Oluşturulacak
Kronik yara bakım hizmetlerinin etkinliğini artırmak amacıyla, bu alandaki birimlerin faaliyetlerini desteklemek, gerekli eğitimleri düzenlemek ve bu hizmetlerle ilgili bakanlığa ulaşan şikayetleri incelemek üzere Genel Müdürlük bünyesinde bir “Kronik Yara Bakım Bilimsel Komisyonu” kurulacaktır. Bu komisyon, genel müdür veya görevlendireceği yetkilinin başkanlığında, bir genel cerrahi uzmanı, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı ile bir plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanından oluşan beş üyeden meydana gelecektir. Komisyon üyeleri, iki yıl süreyle görev yapacak olup, bu süre zarfında herhangi bir nedenle boşalan üyelikler için yeni üyeler atanacaktır.
Üyelerden, mazeretsiz olarak üst üste iki toplantıya katılmayanların üyelikleri sona erecek ve ihtiyaç duyulması halinde yurt içi veya yurt dışından uzmanlar toplantıya davet edilecektir. Toplantıya davet edilen uzmanlar, komisyon çalışmalarıyla ilgili oylamalara katılamayacaklardır. Komisyon, en az üç üyenin katılımıyla toplanacak ve kararlar, salt çoğunluk ile alınacaktır. Oylarda eşitlik durumunda, komisyon başkanının taraf olduğu karar geçerli sayılacaktır. Komisyonun sekretaryası Genel Müdürlük tarafından yürütülecek olup, tavsiye niteliğindeki kararlar toplantı tutanağına yazılacak ve toplantıya katılan üyelerce imzalanacaktır.
Kronik Yara Bakım Ünitesi Faaliyet İzni Usul ve Esasları
Kronik yara bakım üniteleri, belirlenen asgari standartlara uygun olarak bakanlık tarafından verilen faaliyet izniyle kurulabilecektir. Başvurular, ilgili müdürlük tarafından dosya üzerinden değerlendirilecek ve eksiklik veya uygunsuzluk bulunmaması durumunda, Sağlık Hizmetleri Başkanı başkanlığında bir denetim ekibi tarafından yerinde incelenecektir. Bu denetim ekibi, bir genel cerrahi uzmanı, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı veya plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanından oluşacaktır. Kronik yara bakım üniteleri, müdürlüklerin uygun görüşü ile bakanlığa iletilecek ve bakanlıkça eksiksiz bulunan başvurular komisyona sunulacaktır.
Kronik Yara Bakım Birimleri ve Ünitelerinin Denetim Usul ve Esasları
Müdürlük tarafından kronik yara bakım ünitelerinin denetimleri, müdürlüğün uygun göreceği bir yetkili başkanlığında bir denetim ekibi tarafından gerçekleştirilecektir. Bu ekip, bir genel cerrahi uzmanı, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı veya plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanı ile gerektiğinde bir çocuk cerrahisi veya kardiyovasküler cerrahi uzmanından oluşacaktır. Kronik yara bakım üniteleri, bakanlık tarafından gerekli görülen durumlarda olağan ve olağan dışı denetimlere tabi tutulacak, ayrıca iki yılda bir müdürlükçe denetlenecektir. Müdürlük, denetim sonuçlarını değerlendirecek ve tespit edilen sorunlarla ilgili gerekli önlemleri alacaktır.
Konsültasyon Kurulması ve Çalışma Prensibi
Konsültasyon, sorumlu tabibin başkanlığında ilgili uzmanların katılımıyla oluşturulacaktır. Ayakta tedavi edilecek veya yatırılacak hastaların tedavi kararları, konsültasyon toplantısında salt çoğunlukla alınacaktır. Sorumlu tabip tarafından değerlendirilen ve konsültasyon görüşüne ihtiyaç duyulan hastalar, konsülte edilecektir. Hastaların öyküleri, fizik muayene bulguları ve gerekli tetkik sonuçları, konsültasyon için hazırlanacak ve dosyalanacaktır.
Eğitim ve Sertifikasyon
Kronik yara bakım ünitesi bulunan sağlık tesislerinde görev yapacak hemşirelerin, bakanlık onaylı “Stoma ve Yara Bakım Hemşireliği Sertifikasyon Eğitimi” alması zorunlu olacaktır. Ayrıca, bakanlık gerektiğinde komisyon öncülüğünde sağlık tesislerinde görev yapan tabip, uzman tabip ve sağlık personeline eğitim programları düzenleyecektir.
Mevcut Kronik Yara Bakım Birim ve Ünitelerinin Uyum Süreci
Genelgenin yürürlüğe girmesinin ardından, birinci ve ikinci basamak kronik yara bakımı hizmeti sunan sağlık tesislerinin, bu hizmeti verdiklerinin bakanlıkça kayıt altına alınabilmesi için bir yıl içerisinde bağlı bulundukları müdürlük aracılığıyla bakanlığa başvurmaları gerekecektir. Genelgenin yürürlük tarihinden önce faaliyet gösteren kronik yara bakım üniteleri, faaliyet izni almak için gerekli fiziki şartlar, personel, araç-gereç ve tıbbi cihaz standartlarını bir yıl içinde sağlamak zorundadır. Ayrıca, kronik yara bakım üniteleri, diğer personel standartlarında yer alan sertifikalı stoma ve yara bakım hemşiresi bulundurmak zorunluluğunu da iki yıl içinde yerine getirecektir.
