Koronavirüs Sonrası Belirtiler ve Uzman Tavsiyeleri
Günlük yaşamı etkileyen birçok belirtiyle karşımıza çıkan koronavirüsü, kimi bireylerde hafif, kimilerinde ise ağır seyirler gösterebiliyor. Ölümcül sonuçlar doğurabilen bu hastalığı atlatan insanlar, zaman geçmesine rağmen çeşitli sorunlarla başa çıkmaya devam ediyor. Nefes darlığı, tat ve koku kaybı, çarpıntı, baş ağrıları, uyku problemleri, halsizlik ve kaşıntı gibi birçok belirti, koronavirüs geçiren hastalarda uzun süre devam edebiliyor. Alanında uzman doktorlar, bu durumla başa çıkabilmek için hastalara çeşitli önerilerde bulunuyor. Uzmanlar, virüsü atlattıktan sonra en fazla 3 hafta içerisinde devam eden belirtiler için mutlaka bir doktora başvurulması gerektiğinin altını çiziyor.
‘Nefes Darlığını Evde Atlatmaya Çalışmayın’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hacer Ofluoğlu, koronavirüs geçiren hastaların öksürük, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısı, hızlı yorulma gibi belirtilerle sıkça karşılaştıklarını belirtiyor. Ofluoğlu, “Koronavirüs geçiren hastalar, hastalığı hafif veya asemptomatik bulgularla geçirmiş olsalar bile, 2-3 hafta sonrasında geçmeyen kuru öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi şikayetlerle polikliniklere başvuruyorlar. Bu belirtileri evde atlatmaya çalışan hastalar, akciğer bulguları ilerledikten sonra acil servislere gitmek zorunda kalıyorlar. Bu tür belirtilerle karşılaştıklarında gecikmeden doktora başvurmalarını öneriyoruz” diyor.
‘Yatağa Bağlı Kalmak Solunum Kaslarını Zayıflatıyor’
Özellikle sigara içen bireylerin sigarayı bırakması gerektiğini vurgulayan Ofluoğlu, “Sigara ve dumanlı ortamlarda bulunmak, öksürüğü artıran en önemli faktörlerden biridir. Hastalar, düzenli ve dengeli beslenmeli, yeterli uyku almalı, istirahat etmeli ve egzersiz yapmaya zaman ayırmalıdır. Yatağa bağlı kalmak, solunum kaslarının zayıflamasına neden olabilir. Bu nedenle, hastalar hafif nefes egzersizleri veya ev içinde kısa yürüyüşler yaparak kaslarını çalıştırmalıdır” şeklinde ifade ediyor.
3 Hafta Sonra Belirtiler Devam Ediyorsa Dikkat!
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Yalçın, “Post-Covid-Sendrom”un genellikle kalp ve akciğerle ilgili semptomlarla seyrettiğini belirtiyor. Yalçın, virüsü yendikten sonraki 3 haftanın önemine dikkat çekerek, “Enfeksiyon sırasında kalp tutulumu, yaklaşık 5’te 1 oranında gözlemleniyor. Bu durum, kalp kasının iltihaplanması veya kalp zarının iltihaplanması gibi sorunlara yol açabiliyor. İyileşme sonrasında ise çabuk yorulma, eforla nefes darlığı ve çarpıntı gibi semptomlar görülebilir. Hastaların yarısından fazlası, 2 ila 3 hafta içinde semptomların iyileştiğini bildirse de, eğer hastalığın başlangıcından 3 hafta geçmesine rağmen hâlâ çarpıntı, nefes darlığı, kas ve eklem ağrıları devam ediyorsa, depresyon ve mod düşüklüğü gibi durumlar söz konusuysa, ilgili branşlara başvurulmalıdır” uyarısında bulunuyor.
Uyku Bozukluğu Arttı; Stres En Büyük Etken
Nöroloji Uzmanı Dr. Selda Özşahin, nörolojik tutulumların vakaların en az üçte birinde görüldüğünü ifade ediyor. Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma ve tat kaybı gibi belirtilerin yaygın olduğunu kaydeden Özşahin, özellikle bu süreçte uyku bozukluklarının artış gösterdiğine dikkat çekiyor. Özşahin, “Yaşanan belirtiler, hastalarda panik ve ‘bunlar geçmeyecek mi?’ korkusuna neden oluyor. Çoğu belirti geçmekle birlikte, bağışıklık sistemine dikkat edilmesi, D vitamini düzeylerinin düzenli olması, uyku düzenine dikkat edilmesi ve stres faktörlerinden kaçınılması gerekiyor. Hastalar yoğun stres yaşıyor; bu da baş ağrısı ve baş dönmesine yol açıyor. Uyku bozukluğu yaşayan hastalarla ‘karanlıkta uyu, pijamalarını giy, kötü düşüncelere kapılma’ gibi ilaç dışı önlemler üzerinde konuşuyoruz ve uyku hijyenini sağlıyoruz. Zamanla hastalar kendiliğinden düzelebiliyor, bu nedenle panik yapmamaları gerekiyor” açıklamasında bulunuyor.
‘4-6 Hafta Boyunca Aralıklı Takip Gerekiyor’
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hayriye Belma Siber, “4-6 hafta boyunca aralıklı takip öneriyorum. Şişkinlik, bulantı, hazımsızlık, halsizlik, bacak ağrıları, kaşıntı ve çarpıntı şikâyeti olanlar mutlaka doktora başvurmalıdır” diyor. Siber, özellikle asemptomatik geçirenlerin yüzde 30’unun vaskülit denilen durumu yaşayabileceğini ve bunun bacaklarda kaşıntı, hafif döküntü ve alerjik belirtilerle kendini gösterebileceğini belirtiyor.
Sıcak Duş Almak Kas Ağrılarını Rahatlatabilir
Covid-19 sonrası en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan yaygın kas ve eklem ağrıları üzerine Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. Ahmet Çapar, “Eğer kişinin günlük yaşam aktiviteleri etkileniyorsa, doktora başvurulmalıdır” diyor. Bu süreçte bol sıvı tüketiminin yanı sıra evde yapılacak egzersizlerin önemine de vurgu yapıyor. Çapar, “Evde yapılacak basit egzersizler için, koronavirüs sonrası kişinin nefes darlığı veya şiddetli göğüs ağrısı olmaması önemlidir. Egzersizler, aerobik kapasiteyi zorlamamalıdır. Ayrıca sıcak duş almak, kasların ve eklemlerin kan akışını hızlandırarak yaygın kas ve eklem ağrılarını hafifletebilir” şeklinde ifade ediyor.
Bu Egzersizler Yapılabilir
Evde yapılabilecek basit egzersizler hakkında önerilerde bulunan Çapar, “Boyun ve omuz için yapabileceğimiz hareketler arasında; kolları yukarı kaldırmak, başı sağa-sola ve yukarı-aşağı çevirmek, başı bir elimizle sabit tutarak diğer elimizi sabit tuttuğumuz tarafa doğru itmek gibi hareketler 5’er saniye süreyle yapılabilir. Belden öne ve yana esneme hareketleri, sağa-sola ve arkaya esneme de yapılabilir. Sırt üstü yatarken dizimizi karnımıza çekme, uzatma, bacaklarımızı yukarı kaldırma ve indirme gibi egzersizler eklem hareket açıklığını artıracak ve kaslara esneklik kazandıracaktır” diyerek sözlerini tamamlıyor.
