Dünya Koronavirüs Salgınıyla Mücadele Ediyor
Dünya, koronavirüs salgını nedeniyle büyük bir tehlike ile karşı karşıya. Bu virüs, hayatları tehdit ederken, insanları ölümcül sonuçlarla yüz yüze bırakıyor. Herkesin sıkı önlemler alması gerekiyor; ancak hayat devam ediyor. İnsanlar, geçimlerini sağlamak ve sınırlı da olsa sosyal hayatlarını sürdürmek zorundalar. Bir yıl geçti, koronavirüs salgını patlak vereli; bu süreçte virüste on binleri aşan değişimler (mutasyonlar) meydana geldi ve hala devam ediyor. Ancak bu değişimler, virüsün etkinliğini azaltmak veya artırmak yönünde olmadı. Yani virüs, diğer patojenler gibi bedenimizin onu kolayca alt edebileceği bir şekilde evrilmedi.
Evrilip evrilmeyeceği, ne zaman olacağı bilinmez; belki de uzun yıllar bu şekilde devam eder ya da virüs, diğer patojenlerde olduğu gibi, aşılarımıza karşı direnç kazanabilir. Tüm bunlar belirsizlikler, ancak bilinen tek şey, insanlığın elindeki en etkili silahın bilim olduğudur. Bilimin, virüslere ve bakterilere karşı mücadelesinde 200 yılı aşkın bir deneyimi vardır. Aşının ve antibiyotiğin bulunması, insan hayatında büyük bir devrim yaratmış ve sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmemizi sağlamıştır. Bu yayılmacı ve öldürücü virüse karşı da tek silahımız aşıdır.
Tıp, sürekli gelişen bir alan. Bu sebeple, bilimin büyük birikimi sayesinde yeni teknolojilerle çok hızlı bir şekilde aşılar geliştirilebiliyor. Yeni teknolojilerin en büyük başarısı da koronavirüse karşı oldu. On yılı aşkın bir süredir üzerinde çalışılan teknoloji, binlerce bilim insanının virüs üzerinde yoğunlaşmasıyla, koronayı yok edecek etkili bir silah geliştirdi. Hem yeni teknolojiler hem de geleneksel aşı yöntemleriyle üretilen aşıların kullanımı başlamıştır. Acil kullanım izni verildi. Ancak bu acil izin, aşıların güvenli ve etkin olmadığı anlamına gelmiyor. Tek eksik, denendiği yüz bine yakın insan üzerinde tüm sonuçların, yaş dağılımının vb. alınmamış olmasıdır. Ancak aşılar etkin ve güvenlidir.
Kısa bir süre içinde, aşı için acil kullanıma başvuran şirketlerin tam raporlarının açıklanması bekleniyor. Burada, hiçbir ülke ve büyük şirket, kendini ateşe atmaz. Belirli bir güven ve etkinlik sağlandıktan sonra harekete geçilir. Çin, Rus, Amerikan, İngiliz, Alman veya Türk; fark etmez; bilim tektir, yöntemi bellidir ve dini, ırkı yoktur. Kullandığımız ilaçların yüzde yüze yakını dünya bilimi tarafından geliştirilmiştir. Ama hepsini kullanıyoruz! Şimdilik tek kurtarıcımız bilim ve onun ürettiği aşılardır.
Bir Sürü Soytarılık
Bazı insanlar, “yok aşıya çip takacaklar, kimliğimizi değiştirecekler, virüsü aşı üreticileri önce yaydı, sırtımızdan para babaları yeni vurgun yapacak” gibi asılsız iddialarla ortalığı karıştırmaya çalışıyor. Bu tür komplo teorileri, virüsten daha hızlı yayılıyor. Dünya Sağlık Örgütü, virüsün yayılmasına pandemi dediyse, bu yalanların yayılmasına da infodemi adını verdi. İlaçların hepsi potansiyel zehirlerdir. İlaç prospektüslerini okuduğunuzda, “eyvah, kullanmasam mı?” diye düşünmenize neden olabilir. Ancak hepsi insanlar üzerinde test edilmiştir. Prospektüslerde sık, seyrek ve nadir yan etkileri, yüz, bin, on bin, yüz bin kişide ne kadar görüldüğü açıklanır. Normal bir ilaç kullansanız bile yan etkilerine maruz kalabilirsiniz; mesela ülser geliştirebilir veya anaflaktik şoka girebilirsiniz. Ancak yine de bu ilaçları alırız.
Aşılar, kitlesel uygulanacağı için minimum yan etkilerine odaklanılır. Ancak çok nadir de olsa, yüz bin ya da beş yüz bin kişide bir bile olsa, sonuç beklenenden daha ağır olabilir. Endonezya, Çin aşısının yüzde 97 etkinliğini açıkladı. Bu ilk sonuç, ancak diğer ilaçlar gibi son raporlar daha düşük etkinlik gösterebilir. Şeffaflık, bu süreçte en önemli unsurdur. İyi bir aşılama stratejisi ile Türkiye de bu beladan kurtulacaktır. Tabii ki, aşı olmak istemeyenler, bundan sonra iyi bir maske, sosyal mesafe ve hijyen kurallarıyla hayatlarına devam edebilirler. Raporlar açıklandığında, ben de aşı olacağım ve sıra ne zaman gelirse gelsin, bekleyeceğim.
