Koronavirüs Aşılamaları Türkiye’de Başladı
Aylardır beklenen Koronavirüs aşılamaları, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK)’nun titiz incelemeleri sonucu, Çin’den getirilen ‘CoronaVac’ aşısına acil kullanım onayı verilmesiyle 14 Ocak’ta ilk olarak sağlık çalışanları arasında başlatıldı. Pandeminin başlangıcından bu yana, en ön cephede salgınla mücadele eden Türkiye’deki on binlerce sağlık çalışanı, aşıya büyük bir ilgi gösterdi.
Dünyada ilk aşılamaların 8 Aralık’ta başladığı İngiltere’de, aşılananların sayısı 3 milyona ulaşırken; 14 Aralık’ta başlayan ABD’de 11 milyon, 15 Aralık’ta Kanada’da 419 bin, 27 Aralık’ta Almanya’da 842 bin ve Fransa’da ise 318 bin kişi aşılandı. Türkiye’de ise bir günde aşılanan kişi sayısı 300 bine ulaştı.
Sağlık Çalışanlarının Aşıya İlgi Duyduğu Açık
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, sağlık çalışanlarının aşıya gösterdiği yoğun ilginin kendisini mutlu ettiğini belirterek, “Ben de ancak Pazartesi gününe randevu alabildim. Çünkü bizim merkezimizde de yoğun talep var ve cumartesi günü bile aşılama yapılacak. Ben de Pazartesi günü için alabildiğim randevum ile aşı olacağım” dedi.
Bize Sağlıkçılar, Hastalığın Etkilerini Yakından Gördük
Prof. Dr. Yavuz, sağlık çalışanlarından aşıya yüksek talep olacağını beklediğini ifade ederek, “Çünkü biz sağlıkçılar, bu hastalığın ne kadar tehlikeli olduğunu yakından deneyimledik. Aşılar hakkında da bilgi sahibi olan insanlar, ilk gün itibarıyla tüm hastanelerde bu ilginin yüksek olduğunu gözlemledik. Bu, sağlık çalışanlarının aşı ile kaygısının olmadığını gören vatandaşların da aşılara daha fazla ilgi göstereceği anlamına geliyor. Aşı, bu pandemi için bir umut kaynağı; umarım beklenen etkinlikle devam eder ve bu enfeksiyondan kurtulmamıza yardımcı olur” dedi.
Aşının Etkinliği Üzerine Tartışmalar
Çinli Sinovac tarafından geliştirilen CoronaVac aşısı ile ilgili olarak Türkiye’de yüzde 92, Endonezya’da yüzde 65, Brezilya’da ise önce yüzde 78 ardından yüzde 50.38 gibi çok farklı etkinlik sonuçlarının açıklanmasına değinen Prof. Dr. Yavuz, aşının yoğun bakım ve hastaneye yatışı engelleme oranının yüzde 90’dan fazla olduğunu açıkladı. Oranlardaki bu farklılıkların, her ülkede yürütülen Faz 3 çalışmalarındaki gönüllü özellikleri ve izlenen parametrelerin farklı olmasından kaynaklandığını vurguladı.
Prof. Dr. Yavuz, Brezilya’daki çalışmalarda, Türkiye’dekinden farklı olarak hem farklı yaş grubundan gönüllülerin dahil edildiğini hem de sadece sağlık çalışanları üzerinde yürütüldüğünü belirtti. “Örneğin, onlar ‘çok hafif belirtiler’ demişler. Türkiye’deki Faz 3 çalışmasında biz belirtileri hafif, orta ve ağır olarak sınıfladık” diyen Prof. Dr. Yavuz, Kovid aşılarında en önemli kriterin ölüm ve ağır hastalığı engelleme başarısı olduğunu, CoronaVac dahil dünyada acil kullanım onayı alan tüm aşıların da yüzde 90’ın üzerinde başarı gösterdiğini vurguladı.
Hafif Vakaların Çalışmaya Dahil Edilmesi
Sağlık çalışanlarının tetkik yaptırma ihtimallerinin daha yüksek olduğunu belirten Prof. Dr. Yavuz, hastalığı çok hafif, hiçbir belirtisi olmadan geçiren gönüllülerin dahi tespit edilebildiğini ve bunun da o ülkedeki çalışmanın oranlarını etkileyebileceğini ifade etti. “CoronaVac aşısının Faz 3 çalışmaları farklı ülkelerde yapıldı. Brezilya’daki çalışmaya dahil edilen gönüllülerin yaş grubu ve profili bizdekinden farklıydı. Biz, 18-59 yaş arası gönüllüleri aldık çalışmaya. Normal vatandaşlar da dahil edildi bizde. Brezilya’daki çalışmaya ise sadece sağlık çalışanları alındı” dedi.
İngiltere’deki Aşı Çalışmalarındaki Farklılıklar
Brezilya’daki çalışmada vaka gruplandırmasının da Türkiye’deki çalışmadan farklı olduğunu anlatan Prof. Dr. Yavuz, “Biz (belirtileri) hafif, orta ve ağır biliyoruz. ‘Çok hafif’ de eklemişler. Ben de aşılama tamamen sağlık çalışanlarında yürütüldüğü için herhalde ufacık bir şüphe bile olsa test yapmış olabilirler diye yorumluyorum” dedi. “Oxford’un (AstraZeneca aşısı) çalışmasında da İngiltere etkinliği yüzde 90 açıkladı, Brezilya yüzde 64 açıkladı. Çalışma açıklandıktan sonra görüldü ki İngiltere’de bir gönüllü grubuna ilk aşıda yarım doz yapılmış, ikinci aşılamada tam doz yapılmış, o da yanlışlıkla olmuş” diye ekledi.
Aşıların Asemptomatik Vakaları Engelleme Yeteneği
Prof. Dr. Yavuz, acil kullanım onayı verilmiş aşıların hiçbirinin asemptomatik enfeksiyonları tamamen engellemediğini, sadece İngiltere’de AstraZeneca Oxford aşısının yüzde 59 oranında asemptomatik enfeksiyonları engellediğinin gösterildiğini belirtti. “Aşıların hepsi solunum yollarını uyarmıyor. Ancak vücudumuzdaki bağışıklık sistemi yeterince uyarıldığı için ağır hastalanma olasılığı düşüyor. Aşıların hemen hemen hepsi ağır hastalığı önleme konusunda yüzde 90’ın üzerinde etkinlik gösterdi” dedi.
Verilerin Açıklanması ve Aşıların Etkinliği
Pandemi nedeniyle olağanüstü koşullarda aşı çalışmalarının sonuçlandırılmaya çalışıldığını ve bu durumun aşı çalışmalarına da baskı yarattığını ifade eden Prof. Dr. Yavuz, “Çin, aslında bütün verileri bir arada açıklamak istedi. Ama o kadar basınç var ki insanların üzerinde, çok farklı dinamikler var. Olağanüstü günlerden geçiyoruz. O nedenle farklı ülkelerdeki tüm verilerin bir araya getirilmesi gerekiyor” dedi.
Risk Gruplarına Aşı Uygulaması
Yaşlı ve yüksek riskli gruba Pfizer-BioNTech (mRNA) aşısı yapılması gerektiği yönündeki tartışmalara da değinen Prof. Dr. Yavuz, “mRNA aşılarının antikor titresi daha yüksek olduğu için 65 yaş üstüne mRNA aşısı yapılsa daha iyi olabilirdi. Ancak elinizde ölüm oranını ve ağır hastalık oranını azaltan bir aşı varken o grubu bekletemezsiniz. Bu insanlar hastalanıp hayatlarını kaybederse daha büyük bir zararınız olur” dedi.
Sonuç olarak, elinde ölüm ve ağır hastalığı engelleyen bir aşı bulunan bir toplumun, bu fırsatı değerlendirerek hızlı hareket etmesi gerektiğini vurguladı. “Elimizde böyle bir olanak varken bunu yapmamak akılcı olmazdı. Aşıların bulaşıcılığı ne kadar engellediği sorusunun yanıtını hiçbir aşı için bilmiyoruz. Ancak büyük, olumlu etkiler sağlayacak bu aşı, önümüzdeki günlerde daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır” şeklinde konuştu.
