Kolorektal Kanserler ve Belirtileri Üzerine Bilgiler
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Özlem Mutluay Soyer, kolorektal kanserler ve bu kanserlerin belirtileri hakkında önemli bilgiler paylaştı. Kolorektal kanserlerin gelişiminde çeşitli çevresel ve genetik faktörlerin rol oynadığını belirten Soyer, şu ifadeleri kullandı:
- Sigara kullanımı
- Kırmızı et tüketimi
- İleri yaş
- Obezite, diabetes mellitus veya insülin direnci
- İnflamatuvar bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit veya Crohn hastalığı)
Bu faktörlerin kolorektal kanser riskini artırdığına dikkat çeken Soyer, düzenli fiziksel aktivite, taze sebze ve meyve ile zengin bir beslenme ve lifli gıda tüketiminin koruyucu etkiler sağladığını vurguladı.
Kolon Kanserinin Belirtileri
Doç. Dr. Soyer, kolon kanserinin en yaygın belirtisinin dışkılama alışkanlıklarında görülen değişiklikler olduğunu ifade etti. Bu değişiklikler arasında aşağıdakiler yer alır:
- İshal ya da kabızlık
- Dışkı çapında incelme
- Tam boşalamama hissi
- Rektal kanama
- Karın ağrısı
- Demir eksikliği anemisi
- Kilo kaybı
50 Yaş ve Üzeri Bireyler İçin Tarama Önerileri
“Kolorektal kanserlerin yüzde 95’i poliplerden kaynaklanmaktadır” diyen Soyer, poliplerin bağırsağın iç yüzeyinde et beni şeklinde oluşan yapılar olduğunu belirtti. Adenomatöz poliplerin tümörleşme potansiyeline sahip olduğunu ve erkeklerin yaklaşık yüzde 30’unda, kadınların ise yüzde 20’sinde görüldüğünü ifade etti. Bu poliplerin endoskopik olarak çıkarılmasının, tümöre ilerlemesini engellediğini vurguladı.
Yaş ilerledikçe polip görülme sıklığının arttığını belirten Soyer, 50 yaş ve üzerindeki bireyler için düzenli kolon kanseri taramalarının önerilmesi gerektiğini dile getirdi. Ailede kolon kanseri öyküsü olan bireylerin taramalarının daha erken başlaması gerekebileceğini de ekledi.
Kolon Kanserinde Erken Tanı ve Tarama Yöntemleri
Kolon kanserinde taramanın üç farklı yöntemle yapılabileceğini söyleyen Soyer, bu yöntemleri şu şekilde açıkladı:
- Yılda bir dışkıda gizli kan testi: Testin pozitif çıkması durumunda kolonoskopi yapılması gerekmektedir. Ancak bu yöntemin duyarlılığının düşük olduğunu belirtmekte fayda var; bağırsakta kanama varlığında test pozitif sonuçlanabilir. Anal fissür ya da hemoroid varlığı da yanlış pozitif sonuçlara yol açabilir.
- Rektosigmoidoskopi: Sadece lavman ile yapılan bağırsak temizliği ile bağırsağın son 50-60 cm’sinin incelenmesine olanak tanır. Bu işlemin her 5 yılda bir yapılması önerilir.
- Kolonoskopi: Tüm kalın bağırsağın incelenmesine olanak tanır ve 10 yılda bir yapılması tavsiye edilir. Polip saptanırsa, aynı seansta polipektomi işlemi uygulanarak çıkarılabilir.
Tüm kanser türlerinde olduğu gibi kolon kanserinde de erken tanının büyük bir öneme sahip olduğunu belirten Soyer, uygun tarama yöntemleri ile erken aşamada teşhis edilen hastaların başarılı bir şekilde tedavi edilebileceğini açıkladı.
Belirtilere Dikkat Edin!
Bağırsak alışkanlıklarındaki değişikliklerin tipik bir belirti olabileceğini ifade eden Doç. Dr. Soyer, bu belirtileri şu şekilde detaylandırdı:
- İshal ya da kabızlık
- Bağırsakların tamamen boşalmaması hissi
- Sık dışkılamalar
- Dışkıda kan (çok açık ya da koyu renk)
- Dışkının her zamankinden daha ince olması
- Sıklıkla gaz sancısı ve kramplar
- Doluluk ve şişkinlik hissi
- Nedensiz kilo kaybı
- Sürekli yorgunluk hissi
- Mide bulantısı ve kusma
Bu belirtilerin çoğunlukla kanser kaynaklı olmadığını belirten Soyer, “Diğer sağlık problemleri de benzer belirtiler gösterebilir. Bu tür belirtileri yaşayan herkesin, teşhis ve tedavi için olabildiğince erken bir şekilde doktora başvurması önemlidir. Genellikle kanser erken evrelerde ağrıya neden olmaz; bu nedenle ağrıyı beklememek çok önemlidir” diye konuştu.
