Kolajen: Cildinizden Eklem Sağlığınıza Kadar Her Şey
Senim TANAY KARAKUŞ
senim.tanay@milliyet.com.tr
Son zamanlarda “Cildim için kolajen takviyesi alacağım” ifadesini sıkça duyar olduk. Gençleştirici etkileriyle bilinen kolajen, aslında vücudumuza birçok alanda fayda sağlıyor. Cilt sağlığına olan katkılarıyla tanınan kolajen, eklemlerden ruh sağlığına, kalp damar hastalıklarından bağırsak sağlığına kadar geniş bir etki yelpazesine sahip. O halde, kolajen takviyelerini kullanırken dikkat etmemiz gereken noktalar neler? “Paça çorbası içerek de kolajen alırım” diyenlerdenseniz, bu yazıyı mutlaka okuyun. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Demirhan Dıraçoğlu, kolajen ile ilgili merak ettiklerimizi yanıtladı.
Kolajen Nedir?
Vücudumuz, hücrelerden oluşmaktadır ve kolajen, bu hücrelerin arasındaki alanları doldurarak onları bir arada tutan bir yapıdır. Yani kolajen olmasaydı, hücreler bir araya gelip bütünlük oluşturamazdı ve fiziksel olarak sağlıklı bir görüntüye ulaşamazdık. “Kolla” kelimesi Latince’de “yapıştıran” anlamına gelir ve kolajen de bu anlamı taşır. Kolajen, kaslarda, kemiklerde, eklem bağlarında ve ciltte bulunur; kısacası tüm vücudumuzda yer alır.
Kolajen ile Kolajen Peptidi Arasındaki Fark Nedir?
Kolajen ile kolajen peptidi arasında önemli bir fark bulunmaktadır. Kolajen, tek ve büyük bir yapıdır; oysa kolajen peptitleri, kolajenin kesilmiş parçalarıdır. Kolajen, hem vücutta doğal olarak bulunur hem de dışarıdan takviye yoluyla alınabilir. Ağızdan alınan kolajen önce midenizde, ardından bağırsaklarınıza ulaşır ve burada emilip kana karışır. Ancak, kolajen büyük bir yapı olduğundan, sindirimi zor olur. Bu nedenle kolajen, küçük parçalara ayrılarak daha kolay emilir. Sonuçta, kolajenin tamamında bir etki yoktur; belli bölümlerinde, yani küçük parçalarında etki vardır. Kolajen peptitleri, bu etkili parçaları vücuda sunar, bu yüzden kolajen takviyeleri almak daha faydalıdır.
Kolajen Takviyesinin Kireçlenme Tedavisindeki Rolü
Kolajen takviyeleri, kireçlenme tedavisinde oldukça yenilikçi bir yaklaşım sergilemektedir. Kireçlenme, genellikle mikrobik olmayan düşük düzeyde bir iltihapla ilişkilidir. Yaş ilerledikçe, kıkırdakta meydana gelen bozulmalar ve aşınmalar sonucunda ağrı oluşur. Kireçlenme, hareketsizlikle ilişkili değildir; aksine, profesyonel sporcularda sıkça görülmektedir. Kolajen, kıkırdağın yanı sıra eklemin çevresindeki bağların yapısını güçlendirir. Böylece kıkırdağın sağlamlığını artırarak kireçlenmeye karşı koruma sağlar.
Doğal Kolajen Alımı Mümkün Mü?
Vücuda doğal yollarla kolajen peptidi almak mümkündür; ancak doğal kolajen vücutta yeterince emilemez. Örneğin, kelle paça çorbası tüketimi de benzer bir durumdadır. Ne kadar sık tüketirseniz tüketin, emilim oranı düşük olduğu için beklenen faydayı sağlamaz. Kolajen peptit takviyeleri, balık yemek ya da paça çorbası içmekten çok daha etkili bir alternatif sunar.
Kolajen Peptitlerinin Etkileri
Kolajen peptitleri, yalnızca eklem ve kıkırdak üzerinde değil, vücudun her yerinde etki gösterir. Cilt sağlığı için de sıklıkla tercih edilir. Ayrıca bağırsak mikrobiyotası üzerinde olumlu etkileri olduğuna dair araştırmalar bulunmaktadır. Kolajen peptitleri, hafızayı güçlendirme, kalp sağlığını destekleme ve stresle mücadele etme amacıyla da kullanılabilir. Maksimum fayda için kolajen peptitlerini diğer vitamin ve minerallerle birlikte almak önerilir. Örneğin, kalp sağlığı için omega 3, stresle mücadele için magnezyumla birlikte kullanılması faydalıdır.
Sıvı Kolajenler Mi, Tabletler Mi Daha Etkili?
Bu konuda dikkat edilmesi gereken bir durum var: Mide asidinin etkisi nedeniyle, sıvı kolajenler bağırsaklara ulaşmadan etkisini kaybedebilir. Enterik tabletler, midede parçalanmadan bağırsaklara ulaşmayı sağlayarak daha etkili bir emilim sunar. Bu nedenle, kolajen takviyesini almak için enterik tablet formundaki ürünler tercih edilmelidir.
Her Yaş Grubu Kolajen Takviyesi Kullanabilir Mi?
Çocukluk dönemi hariç, her yaş grubundaki bireyler kolajen takviyesi kullanabilir. Ancak, bu takviyelerin bir sağlık profesyonelinin gözetiminde kullanılması önemlidir. Bazı insanlar, mevcut sağlık sorunları nedeniyle kolajen takviyesi almak isteyebilir. Bu durumda, kişi özelinde değerlendirme yapılması gerekir.
Kolajen Peptitlerinin Etkisi Hızlı Mıdır?
Kolajen peptitlerinin etkisi kişiden kişiye değişir; bazı bireyler hemen fayda görürken, diğerleri için zaman alabilir. Bu nedenle, bir uzman kontrolünde takibi önemlidir.
Kolajen Takviyeleri Nasıl Uygulanmalı?
Kolajen takviyeleri, kişiye özel olarak uygulanmalıdır. Bu uygulamalar, 2 aylık, 3 aylık veya sürekli olarak yapılabilir. Tedavi süreci, kişiye özgü olarak belirlenmelidir.
Sağlıksız Yaşam Tarzı ve Kolajen Takviyeleri
Sağlıksız bir yaşam tarzı süren bireyler, kolajen takviyelerinden fayda görebilir; ancak sağlıklı yaşam alışkanlıkları da önemlidir. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi, kolajen takviyelerinin etkisini artırır. Yalnızca takviye alarak mucizevi sonuçlar beklemek gerçekçi değildir.
Kolajen Tedavisinin Kalıcılığı
Kolajen tedavisi, hem geçici hem de kalıcı etkilere sahiptir. Kireçlenme gibi durumlarda kıkırdak yapısını güçlendirirken, ağrı semptomlarını da azaltabilir. Her iki durumun da sağlanması önemlidir.
Kolajeni Korumak İçin Neler Yapmalıyız?
Kolajen kaybını önlemek için sigara içmemek, aşırı stresten kaçınmak ve düzenli egzersiz yapmak gereklidir. Modern yaşamın getirdiği zorluklar, kolajen seviyelerini olumsuz etkileyebilir. Kolajen takviyeleri alıyorsanız, bu kayıpları önlemek için gereken önlemleri almalısınız.
Vücudun Kolajen Üretimini Desteklemenin Yolları
Kolajen üretimini desteklemek için düzenli egzersiz yapmak son derece faydalıdır. Ayrıca, omega 3 bakımından zengin beslenmek, D vitamini seviyesini yüksek tutmak ve stres yönetimi sağlamak, kolajen üretimini artırabilir. Bu şekilde, yaşlanma sürecinizi yavaşlatabilirsiniz.
