İnsanların Koku Duyusundaki Azalma Üzerine Yeni Bulgular
Çin’deki Şanghay Beslenme ve Sağlık Enstitüsü’nden araştırmacılar, insanların koku duyusunun zamanla yavaş yavaş kaybolduğuna dair yeni ve önemli ipuçları elde ettiler. Koku alma yeteneğindeki bu azalma, bilim camiasında uzun zamandır tartışılan bir hipotez. Yeni araştırma, bu hipotezin geçerliliğini destekleyen bulgular sunuyor.
Independent Türkçe‘nin haberine göre, araştırmacılar, koku reseptörlerindeki genetik varyasyonların zamanla koku alma yoğunluğunda bir azalmaya işaret edip etmediğini belirlemek amacıyla kapsamlı bir deney düzenlediler. Çalışmaya liderlik eden Bingjie Li ve ekibi, deneye ABD’de yaşayan bin Çinli ve farklı etnik kökenlerden gelen toplam 364 katılımcıyı dahil etti.
Katılımcılara, on farklı kokuyu tanımaları ve yoğunluklarına göre derecelendirmeleri istendi. Önceki çalışmalar, çeşitli bireylerde koku reseptör genlerinde %30’dan fazla varyasyon olabileceğini göstermişti. Bu durum, bazı insanların belirli kokuları çok keskin bir şekilde algılaması, bazı insanların ise o kokuları neredeyse hiç algılayamaması anlamına geliyor.
Bu verilerden yola çıkan araştırma ekibi, katılımcıların sunulan kokulara karşı nasıl bir tepki verdiklerini belirleyen genetik varyasyonları da inceledi. Ekip, “Algıdaki bu değişkenliği genetik değişkenlikle karşılaştırmak, koku reseptörlerinin rolünü belirlememizi sağlıyor” ifadesini kullandı.
Yeni Koku Reseptörleri Keşfedildi
Katılımcılara sunulan kokulardan ikisi, ‘galaxolide’ adı verilen sentetik bir misk kokusu ve insan koltuk altından alınan vücut kokusundan sorumlu bir molekül içeriyordu. İncelemeler sonucunda, katılımcılarda bu kokuları algılamayı sağlayan ve daha önce bilinmeyen iki koku reseptörünün keşfi gerçekleştirildi. Daha sonra, bu genetik mutasyonlar incelendi ve evrimsel yaşları değerlendirildi. Reseptörlerin “atasal versiyonuna”, yani eski tiplerine sahip olan bireylerin, bu kokuları daha yoğun bir şekilde algıladığı belirlendi.
Hakemli bilimsel dergi PLOS’ta yayımlanan araştırmanın yazarları, bu kanıtların insanların koku alma duyusunun zamanla azaldığını gösterdiğini ifade etti. Makalede, “Bu çalışma, doğrudan bu hipotezi değerlendirmek için tasarlanmadı. Ancak veriler, primatların koku almayla ilgili gen repertuarının zaman içinde bozulduğu hipotezini destekliyor” şeklinde bir değerlendirme yer aldı.
Öte yandan, araştırmanın bazı kısıtlamaları da mevcut. Örneğin, araştırmacılara göre deneye dahil edilen katılımcıların etnik kökenlerinin daha çeşitli olması gerektiği vurgulanıyor.
