Kokain: Tehlikeli Bir Narkotik Madde
Kokain; koka bitkisinin yapraklarından elde edilen, dünya genelinde yaygın olarak kullanılan, son derece güçlü ve tehlikeli bir uyarıcı maddedir. Kullanım şekilleri arasında en yaygını burundan nefes yoluyla çekmektir; ancak bazı kullanıcılar, kokaini çözerek damara enjekte etmeyi de tercih etmektedir. Kokainin zihinsel etkileri arasında gerçeklikten kopma, aşırı uyarılma (ajitasyon) ve halüsinasyonlar bulunmaktadır. Fiziksel semptomları ise kalp atış hızının artması, aşırı terleme ve gözbebeklerinin genişlemesi gibidir. Yüksek dozda kullanıldığında, aşırı yüksek kan basıncı ve vücut sıcaklığına yol açabilir. Bu maddenin etkileri genellikle saniyeler veya dakikalar içinde başlar ve 90 dakikaya kadar sürebilir.
Uzun Vadede Vücutta Yaratılan Tahribat
Kokainin uzun süreli kullanımı, vücutta ciddi hasarlara yol açar. Bu madde, yalnızca kısa bir süre içinde yüksek bağımlılık riski taşır; birkaç kullanım sonrasında bırakılması neredeyse imkânsız hale gelebilir. Kullanım sürecinde inme, miyokard enfarktüsü, akciğer sorunları, kan iltihapları ve ani kalp krizleri gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bunun yanı sıra, burundan kokain çeken kullanıcıların iki burun deliğini ayıran septum adı verilen kemikli ve kıkırdaklı dokuda açtıkları delikler, bu maddenin en sıra dışı zararlarındandır. Bu duruma halk arasında “kokain burnu” adı verilmektedir.
Buruna Giden Kan Akışını Engellemesi
Kokain, buruna giden kan akışını engelleyerek burundaki dokuların ölmesine yol açabilir. Kısa süreli aşırı kullanım ya da uzun dönemli kullanım sonucunda, burunda kalıcı yaralanmalar meydana gelebilir ve septum dokusu tamamen parçalanabilir. Bu duruma örnek olarak, 2000 yılında aktrist Danniella Westbrook’un kokain kullanımı sonucu septumunun tamamen yok olması gösterilebilir. “Nazal perforasyon” olarak adlandırılan bu durum, yalnızca kokain kullanımıyla değil; vücut dokusuyla uyumlu olmayan piercingler, burun içine alınan etilfenidat, metamfetamin, ezilmiş ilaçlar ve burun spreyleri gibi diğer sıvı ilaçlarla da oluşabilir. Ayrıca, kronik burun kanamaları, aşırı burun karıştırma veya burun ameliyatları sırasında beklenmedik durumlar da bu duruma sebep olabilir.
Bağımlılar Fark Etmekte Geç Kalıyor
Kokain bağımlıları, burunlarında meydana gelen delikleri genellikle çok sonraları fark ederler. Bazen bu delik, nefes alma sırasında ıslık sesi gibi bir ses çıkmasına neden olabilir. Ancak perforasyon tedavi edilmediğinde ve delik büyümeye devam ettiğinde, dikkate değer semptomlar ortaya çıkabilir. Bunlar arasında kalıcı burun tıkanıklığı, kabuklaşma, burun kanamaları, nefes alma zorlukları ve sürekli rahatsızlık hissi bulunmaktadır.
Burun Kanaması: En Belirgin Gösterge
Burun kanaması, burundaki dokuların hasar gördüğünün en belirgin işaretidir. Hasarlı dokular üzerine daha fazla kokain almak, bu dokuların iyileşme ihtimalini azaltırken enfeksiyon riskini artırır. Bu açık yaralar nedeniyle kokain kullanıcıları, Hepatit C gibi kan yoluyla bulaşan hastalıklara daha yatkındır. Kokain çekmek için kullanılan kağıt para veya pipet gibi araçların paylaşıldığı durumlarda bu risk daha da artmaktadır.
Burun Tamamen Çökecek Duruma Gelebiliyor
Özellikle 1990’lar ve 2000’ler boyunca ünlü isimler arasında “kokain nedeniyle burun düşmesi” olayları, kokainin tehlikelerine dikkat çekmek için popüler anlatılar haline geldi. Aşırı kokain tüketimi, burnun kendi üzerine çökmesine ve adeta “düşmüş” gibi görünmesine neden olabilir.
Burun Çökmesinin Nedenleri
Aşırı kokain kullanımında görülen burun çökmesi olayının temel sebeplerinden biri, burun içindeki dokuların iltihaplanması nedeniyle iç dokunun gerilmesidir. Bu durum, burnun geri kalanını kendi üzerine doğru çekebilir ve sonuç olarak burun tamamen çökerek görünmez hale gelebilir. Uyuşturucu maddeler ve alkolle mücadele konusunda uzman olan Nick Hickmott, bu konuda şunları söylemektedir: “Burundaki kıkırdak dokusunun zarar görmesi genellikle yıllar boyunca yüksek sıklıkta kokain tüketen kişilerde görülüyor. Ancak kısa sürede aşırı kullanımı da birkaç ay içinde bu tür bir probleme yol açabilir. Kokainin, burna yavaş yavaş zarar verdiği konusunda herhangi bir şüphe yok. Ne kadar çok kullanırsanız, risk ve zarar o kadar artar.”
Burun Delinmesi de Yaşanabilir
Burun çökmesi genel olarak ileri düzey kullanımlarda meydana gelse de, septal perforasyon (burun delinmesi) çok hızlı bir şekilde gelişebilir ve çoğu zaman diğer kokain ile ilişkili semptomlar belirmeden ortaya çıkar.
Delinen Burnu Düzeltmek Mümkün Mü?
Bu tür sorunları düzeltmenin tek yolu, kokain kullanımının bırakılması ve sonrasında genellikle yıllar sürecek burun ameliyatlarıdır. Birçok durumda, burun ameliyatı ancak birey en az 9-12 ay boyunca kokainden uzak durduğunda gerçekleştirilmektedir. Septoplasti ameliyatı ile burun delikleri arasında bulunan septum düzeltilir ve columella adı verilen deri tabakası yeniden inşa edilir. Bu ameliyat sırasında burun deliğinin içine bir kesik açılır ve kemik veya kıkırdak doku kesilerek doğru pozisyona getirilir. Columella dokusunu yeniden inşa etmek için hastanın yanağından veya alnından deri alınması gerekebilir. Sonuç olarak, kokain, birçok başka sebepten ötürü de kullanılmaması gereken tehlikeli bir narkotik maddedir; kısa süreli kullanımı bile geri dönüşü olmayan fizyolojik zararlara yol açabilir.
Kaynak: Evrim Ağacı
