Klima Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Covid-19 pandemisi sırasında klimaların nasıl kullanılması gerektiği konusu bir kez daha önem kazandı. Ortamın aşırı soğutulmasının, bilinçsiz klima kullanımının bir göstergesi olduğunu belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Şirin Yurtlu Temel, bu durumun sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. “Aşırı soğuktan sıcağa geçiş ya da tam tersi, vücut ısısında ani değişimlere neden olabilir. Bu da bağışıklık sisteminde dengesizlik yaratarak, vücutta mevcut olan bakteriler ve dışarıdaki virüsler için bir fırsat oluşturabilir. Bu durumu hastalarımızda üst solunum yolu enfeksiyonu ve hatta zatürre gibi ciddi sağlık sorunları olarak gözlemlemekteyiz” dedi.
Ortamdaki Hava Akışını İhmal Etmeyin
Klima kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, oda ısısını normal seviyede tutmaktır. Aşırı soğutma ile kesinlikle kaçınılması gerektiğini vurgulayan Temel, şu uyarılarda bulundu:
- Klimaların yıllık bakımlarının yapılması ve filtrelerinin düzenli olarak temizlenmesi önemlidir.
- Klimalı ortamlarda ısı kaybını önlemek için düzenli havalandırma yapılması gerekmektedir.
- Soğutma işlemi sırasında havalandırmanın ihmal edilmesi, sıkça gözden kaçan ancak son derece önemli bir hatadır.
Evdeki Risklere Dikkat Edin
Dışarıdan sürekli farklı kişilerin geldiği ortamlarda klimaların tehlike arz edebileceğini belirten Temel, “Evde bile özellikle Covid-19 riski göz önünde bulundurulmalıdır. Hastalığı fark etmeyen taşıyıcı bireylerin varlığı düşünüldüğünde, ortamın havalandırılmasına dikkat edilmelidir. Covid-19 dışında, üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilen viral etkenler de klimalı ortamları fırsat olarak değerlendirmektedir. Covid-19’un farkı, çok hızlı bulaşabilmesi ve ölümcül sonuçlar doğurabilmesidir. Bu yüzden pandemi döneminde klima kullanımına ekstra dikkat edilmelidir” açıklamalarında bulundu.
Toz ve Alerji Riski
Alerjisi olan bireylerin ve astım hastalarının klima kullanımı konusunda daha dikkatli olmaları gerektiğine vurgu yapan Temel, şunları ekledi: “Klima, ortamda havayı hareketlendirerek bir akım oluşturur. Bu durum, klimanın bakımları ve filtre temizliği düzenli yapılsa bile ortamdaki tozun havalanmasına neden olabilir. Özellikle halı ile kaplanmış veya temizliği yeterince yapılmamış alanlarda akarların havada dolaşımına yol açmaktadır. Havadaki tozlar, alerjik bireylerde hapşırma, öksürük, burun akıntısı, gözlerde sulanma gibi belirtilere yol açabilir. Tedavi edilmediği takdirde, bu alerjiler üst solunum yolu enfeksiyonlarına daha yatkın hale getirebilir” dedi.
Havuz, Hamam ve Saunalar Dikkat Gerektiriyor
Lejyoner hastalığı (klima hastalığı) hakkında bilgi veren Temel, bu hastalığın ‘legionella pneumophila’ adı verilen bakteriler nedeniyle oluştuğunu, bu bakterilerin klimalı ortamların yanı sıra hamam, sauna, jakuzi, havuz ve duş gibi nemli ortamlarda da solunum yoluyla bulaşabileceğini ifade etti. Lejyoner zatürresi, bazen ağır seyir göstererek yoğun bakım ihtiyacı doğurabilen ve hatta hayati risk taşıyan bir tablo olduğunu belirten Temel, “Lejyoner hastalığına yakalanan bir bireyin mutlaka uzman bir doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bakteri, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde genellikle üst solunum yolu hastalığı olarak kendini gösterir. Tedavi edilmediği takdirde akciğere yerleşerek zatürreye neden olabilir” dedi.
Klima Hastalığının Belirtileri
50 yaş üstündeki bireyler, astım ve KOAH hastaları, bebekler ve çocuklar, kanser tedavisi görenler, uzun süreli kortizon tedavisi alanlar ve organ nakli yapılan kişiler, lejyoner zatürresi riski altında olduğunu belirten Temel, bu hastalığın Covid-19 ile nasıl ayrılabileceği konusunda şu bilgileri verdi:
- Lejyoner hastalığı, klimatizasyon yapılan ortamlarda havalandırmadan kaynaklanan bir enfeksiyondur.
- Bu enfeksiyon, öksürük, halsizlik, ateş yükselmesi, baş ağrısı ve mide bulantısı gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Semptomları Covid-19 ile benzerlik gösterdiği için bireylerin kendi kendine ayırt etme şansı oldukça düşüktür.
- Covid-19, insandan insana bulaşan bir virüsken, klima hastalığı (lejyoner hastalığı) insandan insana bulaşmamaktadır.
Lejyoner hastalığı, akciğerlere girişi için saptanan en önemli yollar arasında solunum cihazları, havalandırma sistemleri ve hastanelerdeki bazı uygulamalar yer almaktadır. Dolayısıyla, klimaların bulunduğu büyük otel ve iş yerlerinde çalışanlar ile sağlık personeli risk altında olabilir. Ayrıca, lejyoner hastalığı Covid-19 gibi zatürreye yol açabilir. Tanısı için özel testler gerektiği için, klimalı bir ortamda bulunup yukarıda belirtilen şikayetleri yaşayan bireylerin mutlaka sağlık kuruluşuna başvurması önemlidir. Ancak hastane koşullarında yapılacak testlerle lejyoner hastalığı ve Covid-19 ayrımı yapılabilmektedir.
