Kişisel Verileri Koruma Kurulu’ndan “Unutulma Hakkı” Kararı
Kişisel Verileri Koruma Kurulu, internet ortamında bireylerin “unutulma hakkı”na ilişkin önemli bir karar almıştır. Kurul, bazı vatandaşların, çeşitli internet sitelerinde yer alan haberlerde geçen isim ve soy isimlerinin ya da bu haberlerin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri çerçevesinde silinmesini talep ettiklerini belirtmiştir.
Bu kapsamda “Unutulma Hakkı” olarak adlandırılan talepler, Kurul tarafından incelenmekte ve sonuçları internet sitesinden kamuoyuna duyurulmaktadır. 23 Haziran 2020 tarihli karara göre, arama motorları, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 3. maddesinde tanımlandığı üzere “veri sorumlusu” kabul edilmekte, dolayısıyla arama motorları tarafından gerçekleştirilen faaliyetler “kişisel veri işleme” faaliyeti olarak değerlendirilmektedir.
Kurul’un kararına göre, arama sonuçlarının indeksten çıkarılmasına yönelik talepler öncelikle arama motorlarına iletilecektir. Eğer veri sorumlusu olan arama motorları bu talepleri reddeder veya başvuru sahibine yanıt vermezlerse, ilgili kişiler Kurul’a şikayette bulunma hakkına sahip olacaklardır. Ayrıca, kişiler Kurul’a başvuruda bulunurken doğrudan yargı yoluna da başvurabileceklerdir.
Kararda belirlenen usul ve esaslar, arama motoru işletmecisi şirketlere bildirilecek ve unutulma hakkının uygulanabilmesi için iletişim kanallarının Türk vatandaşları tarafından da kullanılabilir hale getirilmesi sağlanacaktır.
DEĞERLENDİRMEDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER
Kurul’un kararına göre, kişinin arama motorları aracılığıyla kendi adı ve soyadı ile gerçekleştireceği bir arama sonucunda gösterilen bilgilerin indeksten çıkarılması yönündeki talepler, çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak değerlendirilecektir. Bu süreçte, ilgili kişinin temel hak ve özgürlükleri ile kamuya açık olan bilgilerin edinilmesinden doğan menfaatler arasında bir denge testi uygulanacaktır. Aşağıda bu değerlendirmede dikkate alınacak kriterler sıralanmıştır:
- İlgili kişi kamusal yaşamda önemli bir rol oynuyor mu?
- Arama sonuçlarının öznesi bir çocuk mu?
- Bilginin içeriği doğru mu?
- Bilgiler kişinin çalışma hayatı ile ilgili mi?
- Arama sonuçlarında yer alan bilgi, ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı veya iftira niteliği taşıyor mu?
- Arama sonuçlarında yer alan bilgi özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıyor mu?
- Arama sonuçlarında ulaşılan bilgi güncel mi?
- Arama sonucunda ulaşılan bilgi, kişi hakkında önyargıya sebep oluyor mu?
- Arama sonucunda yer alan bilgi, kişi açısından bir risk doğuruyor mu?
- Bilgi, ilgili kişi tarafından mı yayımlandı?
- Orijinal içerik, gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen verileri mi kapsıyor?
- İlgili kişiye ilişkin bilgilerin yayımlanmasında yasal bir zorunluluk var mı?
- İlgili kişiye ilişkin bilgi, ceza gerektiren bir suçla mı ilgili?
Belirtilen kriterler dışında, her somut olay özelinde Kurul tarafından ilave ölçütler de değerlendirilebilecektir.
Başkan Bilir’in Değerlendirmesi
Kişisel Verileri Koruma Kurumu Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, Kurul’un kararını değerlendirirken “unutulma hakkı”nın bireylerin geçmişte hukuka uygun olarak yayımlanmış ve doğru nitelikteki bilgilerin zamanla erişimden kaldırılmasını talep edebilme hakkı olarak tanımlanabileceğini ifade etmiştir. Bilir, “Unutulma hakkı”, kişilerin internet ortamında kendi adlarıyla arama yaptıklarında, kendileriyle ilgili bilgi, fotoğraf, ses, görüntü ve belgelerin yer almasını isteme hakkı olarak da tanımlanabilir” demiştir.
Bilir, bu hakkın, bireylerin geçmişine dair dijital ortamlarda mevcut olan ve diğer kişiler tarafından öğrenilmesini istemedikleri kişisel verilerinin kaldırılmasını talep etme, yayılmasını engelleme hakkının bir yansıması olduğunu vurgulamıştır. Avrupa Adalet Divanı’nın kararlarında kabul gören ve AB Genel Veri Koruma Tüzüğü kapsamında da tanınan unutulma hakkı, Türkiye’de 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda açıkça yer almamakla birlikte, kanunda belirtilen silme, yok etme ve anonim hale getirme işlemleri kapsamında değerlendirilebilecektir.
