Karotid Arter Darlığı Hakkında Bilgi
Prof. Dr. Erol Akgül, karotid arter yani halk arasında bilinen adıyla şah damarı darlığı hakkında önemli bilgiler verdi. ”Boyun bölgesinde her iki tarafta bulunan karotid atardamarların daralması, damar iç yüzeyinin plaklarla kaplanması sonucunda meydana gelir. Bu durum, oldukça ciddi bir sağlık sorunudur. Çünkü beyne pıhtı atarak ölüme veya kalıcı felçlere yol açabilir. Bu tür hastalar genellikle beyne pıhtı atması sonucu doktora başvurmaktadırlar.”
Ayrıca, Prof. Dr. Akgül, bu hastalığın bazı hastalarda beyne pıhtı atmadan önce damarın giderek daha fazla daralması ile baş dönmesi, unutkanlık gibi şikayetlere neden olabileceğini de vurguladı. ”Darlık oranı yüzde 50’nin üzerine çıktığında, beyne pıhtı atma riski belirgin bir şekilde artmaktadır. Bu nedenle, hastaların beyne pıhtı atmadan yakalanmaları ve acil önlemler alınması son derece önemlidir. Bu tür şikayetleri olan bireylerin kan sulandırıcı ilaç kullanmaları, pıhtı oluşma riskini azaltacaktır.”
Damar Sertliği ve Risk Faktörleri
Prof. Dr. Akgül, genellikle ileri yaşlarda görülen şah damarı darlığının başlıca nedenlerini şöyle sıraladı: ”Bu hastalık, çoğunlukla ileri yaş hastalığı olup, temel nedeni damar sertliği yani aterosklerozdur. Aterosklerozun gelişimine sıklıkla aşağıdaki faktörler yol açmaktadır:
- Sigara kullanımı
- Aşırı alkol tüketimi
- Yüksek tansiyon
- Şeker hastalığı
- Kandaki yağ seviyelerinin yükselmesine neden olan genetik yatkınlık
- Hareketsiz yaşam tarzı (sedanter yaşam)
Darlık gelişimini önlemek için: Sigara içilmemeli ve bu hastalığa yol açan durumların tedavisi yapılmalıdır. Ayrıca düzenli fiziksel aktivite, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmada etkili olabilir.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Şah damarı tıkanıklığı nasıl tespit edilir? Bu hastalığın tanısı için çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır. Bunlar arasında doppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve gerektiğinde anjiografi bulunmaktadır.
Şah damarı darlığı tedavisinde cerrahi veya endovasküler yöntemler mevcuttur. Prof. Dr. Akgül, ”Şah damarı darlığı olan hastaların dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Eğer darlık, yüzde 50’nin üzerinde bir şikayete yol açıyorsa ya da şikayete yol açmasa bile yüzde 70’in üzerinde ise, cerrahi veya endovasküler yöntemle tedavi edilmesi gerekmektedir. Her iki yöntem de tedavi açısından oldukça başarılıdır. Ancak son yıllarda, şah damarı darlıklarının tedavisi genellikle damar içinden yapılmaktadır. Bu işlem, girişimsel radyologlar tarafından gerçekleştirilir.”
Endovasküler tedavi süreci: Bu yöntemde darlık, hasta uyutulmadan, oruma filtresi eşliğinde tedavi edilmektedir. İşlem yaklaşık 30 ila 40 dakika sürmektedir. Darlık, stent ve balon kullanılarak açılır. Hastalar, 1 gün hastanede gözlem altında tutulduktan sonra taburcu edilmekte ve tedavi sonrasında kan sulandırıcı ilaç kullanmaya devam etmeleri önerilmektedir. Ayrıca, belli aralıklarla düzenli takip randevularına gitmeleri önemlidir.”
