Gülşah Karaman / PembeNar Özel
Çocukları sevindiren 2019-2020 yaz tatili gelmiş durumda. Bilhassa karnesi zayıf olan çocuklar kaygı ve tereddüt yaşayabiliyor. Bu noktada ailelerin çocuklara yaklaşımı büyük değer taşıyor. Karnesi âlâ olan her çocuk da beklenti içerisine girebiliyor. Pekala, karnesi makus olan çocuğa nasıl yaklaşmalıyız/davranmalıyız? Karne alan çocuk için ödül ve cezanın ölçüsü ne olmalı? Karne armağanı olarak ne üzere ikramlara yer verilmeli? Karne ikramı olarak ne üzere armağanlara yer verilmeli? Karne tatili nasıl değerlendirilmeli? Tüm bu soruların karşılığını Aile Terapisti Volkan Pelenk cevapladı.
Karnesi berbat olan çocuğa nasıl yaklaşmalıyız/davranmalıyız?
Karne yıl boyunca girilen imtihanların göstergesidir. Yani çocuğun bilgi ve marifetini tam olarak yansıtmaz. Karnenin istenildiği üzere ya da makus olması başarısızlık sözü değildir. Çocuklar ebeveynleri tarafından desteklenmeye gereksinim duyar. Çocuğa karnesi nasıl olursa olsun bedelli olduğunu hissettirmek ve onun nelere muhtaçlık duyduğunu anlamak değerlidir. Öteki çocukların okul başarısıyla kıyaslamak değersizlik hissi oluşturacaktır. Berbat bir karneye sahip olmanın her şeyin sonu olmadığını, gelecek yıllarda daha planlı ve yeterli bir çalışma ile başarılı olunabileceğini ona tabir edin ve hissettirin
Karne alan çocuk için ödül ve cezanın ölçüsü ne olmalı?
Çocuğun karnesi başarılı ise elbette ki taktir edilmelidir. Nasıl ki özel günlerde armağan alınıyorsa karne mükafatı olarak armağan alınması çocuğu motive edecektir. Lakin kıymetli ve abartılı ödüllerden kaçınılmalıdır. Ödül amacı koyarak çalışmasının uygun olmadığı bilinmelidir. Zira bu tavır alışkanlık haline gelip mükafatın olmadığı ortamlarda muvaffakiyetini olumsuz etkileyecektir.
Ceza yolu uygulamak ise çocuğa bir faydası olmayacaktır. Karne çocuk ile birlikte kıymetlendirilerek, onun kendini tabir etmesi sağlanarak; başarısızlığın da olabileceği lakin eksik olan derslerin tamamlanması gerektiği ve daha planlı çalışılması gerektiği vurgusu yapılmalıdır. Gelecek yıllara hazırlamak için çoçuğun keyif alabileceği, dinlenebileceği, toplumsal fonksiyonelliğini geliştirebileceği faaliyetlerin içinde bulundurmak motivasyonunu arttıracaktır.
Karne armağanı olarak ne üzere ikramlara yer verilmeli?
Karne ikramı olarak çocuğa maddi armağanlardan çok ona bedelli olduğunu hissettirici manevi telaffuzlar daha tesirli olacaktır. Onunla her şartta gurur duyduğunu söz etmek, daha başarılı olabilmesi için gerekli bütün dayanağı vereceklerini belirtmek değerlidir. Sevgi sözcükleri ve kurulan sağlıklı bağlantı çocuğun gelişiminde ve başarılı olabilmesinde en değerli ikram olacaktır.
Elbette bununla birlikte çocuğa abartıya kaçmadan çok değerli olmamak şartıyla geçen bir yılın memnunluğunu paylaşmak ve tatile çıktığı için motive etmek emeliyle maddi ikramlar verilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken, ikramın karne sonucunda olan bir gaye algısı oluşturmamasıdır.
Karne tatili nasıl değerlendirilmeli ?
Tatil planı yapılırken, çocuğa baskı yapmadan çocuğun görüşleri alınmalıdır. Fikirlerinin kıymetli olduğunu bilmek çocuklarda, “değerliyim, önemliyim” hissini pekiştirir. Bu farkındalık “kendine güven” hissini geliştirir.
Birlikte yapılan tatil planında onun önceliklerine ve isteklerine yük vermek daha uygun olacaktır. Yeteneklerini geliştirebildiği sanat yahut spor aktivitelerini konusunda desteklenmeli ve teşvik edilmelidir. Unutulmamalıdır ki tatil periyodu, ebeveynin çocuğu ile birlikte keyifli ve doyumlu bir bağlantı içinde olabilmesi için de bir fırsat periyodudur.
