Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye haritası üzerinden yayımlanan verilerine göre, 8-14 Şubat 2021 tarihleri arasında Covid-19 vaka sayılarının en yüksek olduğu iller arasında bulunan Karadeniz bölgesinde, virüsün cenaze namazları ve taziye ziyaretleri aracılığıyla hızla yayıldığı tespit edilmiştir. Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, bu artışın temel nedenlerinin insan hareketliliği olduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Özlü, virüsün bulaşmasının çoğunlukla aile içi ziyaretler ve cenaze etkinlikleri sırasında gerçekleştiğini belirterek, “Bence asıl artış, aile içi akraba ziyaretleri nedeniyle. Çünkü burada, özellikle hafta sonları uygulanan sokağa çıkma yasakları dolayısıyla insanlar, cuma akşamı itibarıyla köylerine dönüyorlar. Herkesin köyde bir evi var ve burada akrabalar bir araya geliyor. Bakıyorsunuz ki 3-4 aile, cumartesi ve pazar günlerini birlikte geçiriyor; yemekler yeniyor, kahvaltılar yapılıyor. Bazen komşular da katılıyor, çünkü çevredeki evlerin çoğu akraba veya tanıdık. Büyük sofralar kurularak birlikte vakit geçiriliyor. Eğer içlerinden biri pozitifse, bu durum tüm aileye yayılabiliyor. Bizim gözlemlerimize göre aynı aileden birçok hastayı aynı anda tedavi etmekteyiz. Yani, aynı soy ismine sahip birçok hasta var. Aile içi bulaşların bu kadar fazla olmasının sebebi kesinlikle budur” dedi.
Tanımadığımız Kişilerden Bulaşma Olmaz
İnsanların dışarıda maske takarak ve sosyal mesafeyi koruyarak dikkatli olduğunu dile getiren Prof. Dr. Özlü, “Ancak eş, dost, tanıdık ya da akrabalarla bir araya gelince, bunlardan zarar gelmeyeceğini düşünüyorlar. Oysa bu virüsü bize bulaştıracak olan kişiler, genellikle tanıdığımız, birlikte vakit geçirdiğimiz insanlardır. Dışarıda tanımadığımız bir kişi, bu virüsü bize nasıl bulaştırabilir ki? Bu nedenle dikkatli olmamız gerekiyor. Bu dönemde çok fazla bir araya gelmek tehlikeli. Birlikte oturmak, yemek yemek, uzun süre vakit geçirmek son derece sakıncalı. Tanıdığımız ya da yakınlarımızda olsa, hem kendimizi korumak hem de onlara zarar vermemek için dikkatli olmalıyız” şeklinde konuştu.
Karadeniz Bölgesindeki İnsan Hareketliliği
Karadeniz bölgesindeki insan hareketliliğinin fazlalığına dikkat çeken Prof. Dr. Özlü, “Bu virüs kendi başına bize ulaşmıyor. Virüsü bize iletecek olan bir insan olması gerekiyor. Dolayısıyla insan hareketliliği ve karşılaşmalar ne kadar yoğun olursa, bulaşma olasılığı da o kadar artıyor. Trabzon ve genel olarak Karadeniz, sürekli göç veren bir bölge. Türkiye’nin her köyünde bir Trabzonlu ya da Karadenizli bulabilirsiniz. Hatta dünyanın dört bir yanında Karadenizliler var ve bunlar, uzakta yaşasalar da aileleriyle olan bağlarını sıkı tutuyorlar. Sürekli buraya gelip gidiyorlar, ailelerini ziyaret ediyorlar. Örneğin, fındık ya da çay gibi tarımsal ürünleri için de buraya gelmeleri söz konusu. Bunun yanı sıra, Türkiye’nin farklı bölgelerinden ve yurtdışından sürekli bir insan hareketliliği var. Tabi ki bu hareketlilik, aileye virüsün ulaşmasına neden olabiliyor. Gördüğüm vakaların bir kısmı, ‘İstanbul’dan abim geldi, birlikte vakit geçirdik. Pozitifmiş, hepsine bulaştı’ şeklinde bildiriliyor. Bu da önemli bir bulaşma faktörü olarak karşımıza çıkıyor.” ifadesini kullandı.
Cenaze Ziyaretleri ve Taziye Evleri
Cenaze ziyaretlerinde yaşanan yoğunluğa da değinen Prof. Dr. Özlü, “Burada gözlemlediğimiz bir diğer önemli faktör de taziye evleri ve cenaze namazlarıdır. Özellikle cenaze etkinliklerinde yoğun kalabalıklar oluşmaktadır. Ayrıca, cenaze evi ziyaretleri birkaç gün boyunca devam edebiliyor. Kapalı bir ortamda onlarca insan bir arada oturup kalkıyor, temas ediyor. Bu nedenle, buralar da bulaşmanın önemli sebeplerinden biri olarak değerlendirilebilir. Karadeniz bölgesinde Covid-19 vakalarının bu kadar fazla olmasının sebeplerinin başında bu unsurların geldiğini düşünüyorum” dedi.
