Görsel: AA
Astronomlar, daha önce hiç görülmemiş bir başarıya imza atarak, kara delikler arasındaki bir çarpışmanın ışık izini kaydetmiş olabilirler. Bu çarpışma, LIGO ve Virgo kütle çekimsel dalga gözlemevleri tarafından tespit edildi ve konu ile ilgili araştırma, Physical Review Letters dergisinde yayımlandı.
Bir kütle çekimsel dalga sinyali tespit edildiğinde, dünya çapındaki teleskoplara ve gözlemevlerine bu olayın ışık izini belirlemeleri için uyarılar gönderiliyor. Daha önce, yalnızca nötron yıldızları arasındaki çarpışmalarla ilgili tek bir iz elde edilmişti. En son tespit edilen olay, S190521g olarak adlandırılan, iki yıldız boyutlu kara deliğin ve bunların etrafında dönen bir süper büyük kara deliğin etkileşimi ile ilgili.
Süper büyük kara delikler genellikle büyük bir malzeme diski ile çevrilidir ve bu disklerde kara deliklerin yanı sıra yıldızlar da mevcut olmaktadır. Ekip, belirli bir kara delik üçlemesinin oluştuğunu ve iki kara deliğin süper büyük kara deliğin etrafındaki diskte birleştiğini öne sürüyor. Bu çarpışma, yeni oluşan kara deliğe yeni bir yol açarak, diskin içinden geçerek cisimlerin dengesini değiştirdi ve bu süreçte gözlemlenen bir ışıma meydana getirdi. Birleşim sonucunda oluşan kara delik, Güneş’ten 100 kat daha büyük bir kütleye sahipken, diskin içinde saniyede 200 kilometre hızla hareket ediyor.
Bu sıra dışı senaryonun önerisi, Caltech’in gökyüzünü inceleyen robotik gözlem tesisi Zwicky Transient Facility (ZTF) tarafından geliyor. Kütle çekimsel dalga tespit edildikten sonra, dünya genelindeki teleskoplara bir uyarı gönderilmişti; ancak başlangıçta herhangi bir ışık kaynağı belirlenememişti. Birkaç gün sonra ZTF, olaydan beklenen mesafede ve gökyüzünün doğru bölümünde bulunan bir süper büyük kara delikten ışıma kaydetti. Ekip, bu olayın farkına ancak aylar sonra, arşivlenen verilerin incelenmesi sırasında vardı. O noktada ışıma zaten sona ermişti ve gerçek kaynağı tespit edilememişti.
Ekip, önerdikleri senaryonun doğruluğunu birkaç yıl içerisinde öğrenebileceklerini düşünüyor. Yeni oluşan kara delik, süper büyük kara delik etrafındaki diskin içine tekrar girecek bir yola sahip olacak. Eğer benzer bir ışıma tekrar ortaya çıkarsa, bu ışımanın nedenini bulabilme şansına sahip olacaklar.
Kaynak: CHIP Online
