Kanser Hastalarında Beslenmenin Önemi
Kanser hastalarının tedavi süreçlerinde beslenme, hayati bir rol oynamaktadır. Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon Derneği (KEPAN) Başkanı Prof. Dr. Osman Abbasoğlu, beslenme yetersizliği yaşayan bir kanser hastasının hastaneye yatması durumunda, bu hastanın ölüm riskinin, beslenmesi iyi durumda olan hastalara kıyasla en az iki kat daha fazla olduğunu vurgulamaktadır. Prof. Abbasoğlu, beslenme yetersizliği olan kanser hastalarında cerrahi müdahale, kemoterapi veya radyoterapi gerektiğinde, yara iyileşmesinin bozulduğunu, yatış süresinin uzadığını ve enfeksiyon riskinin arttığını belirtmektedir. Bu bağlamda, Prof. Abbasoğlu ile kanser hastalarında beslenmenin önemi üzerine önemli noktaları ele aldık.
Kanser Hastalarında Beslenmenin Önemi Nedir?
Kanser tedavisinde hastaların tedaviye uyumunu artırmak için iyi bir beslenme durumu sağlamak son derece kritik bir unsurdur. Beslenme yetersizliği (malnütrisyon) durumunda, kanser hastalarının vücut yapısı ve bileşimi olumsuz yönde etkilenir; fiziksel ve zihinsel işlevler bozulur. Vücut bileşiminin değişmesi, en çok kas kaybı ile kendini gösterir. KEPAN tarafından 2015 yılında gerçekleştirilen bir araştırmada, 20 ilde 7,526 hastayı kapsayan çalışmada, hastanede yatan her iki kanser hastasından birinin ağır beslenme yetersizliği yaşadığı tespit edilmiştir.
Kanser Hastaları Nasıl Beslenmeli?
Yanlış bir algının aksine, kanser hastalarına yönelik özel bir beslenme planı bulunmamaktadır. Önemli olan, hastaların tüm makrobesin ve mikrobesin gruplarını yeterli ve dengeli bir şekilde almasıdır. Makrobesinler, protein, karbonhidrat ve yağları içermektedir. Son yıllarda özellikle proteinlerin önemi vurgulanmaktadır. Hastalara, hem hayvansal hem de bitkisel protein kaynakları önerilmektedir. Bu kaynaklar arasında et, tavuk, balık, yumurta, süt ve süt ürünleri, baklagiller ve mantarlar bulunmaktadır. Mikrobesinler ise vitaminler ile demir, çinko, selenyum gibi eser elementleri kapsar. Kanser hastalarının öğün atlamaması ve mümkün olduğunca ara öğünler tüketmesi önerilmektedir. Ara öğün olarak yoğurt, meyve, küçük bir sandviç veya ev yapımı atıştırmalıklar tercih edilebilir. Ayrıca, paketli gıdalardan kaçınmakta fayda vardır.
Ek Takviyelerin Tedavi Üzerindeki Etkisi
Yeterli ve dengeli beslenebilen kanser hastalarının ek vitamin, balık yağı, mineral ve eser element takviyeleri almasına genellikle gerek yoktur. Hastaların, doktor onayı olmadan bu tür takviyeleri kullanmamaları önerilmektedir. 2019 yılında Türkiye genelinde 3,521 kanser hastası üzerinde yapılan bir araştırmada, kanser hastalarının %44’ünde yetersiz beslenme olduğu ortaya konmuştur.
Hekimlere Sorulan Beslenme Soruları
Hastalar ve yakınları, hekimlerine en çok “Bana yasak olan gıdalar nelerdir?” sorusunu yöneltmektedir. Hastalar, çevre baskısı nedeniyle bazı gıdaları tüketmemeleri gerektiğini düşünmektedir. Bu gıdaların başında tatlılar ve yağlı besinler gelmektedir. Ancak, hastalarımıza eşlik eden metabolik veya sistemik bir hastalığı yoksa hiçbir gıdayı yasaklamadığımızı belirtmek önemlidir. Bu, yağ ve şeker gibi gıdaları da kapsamaktadır. Özellikle yağlar, değerli bir enerji kaynağıdır ve beslenmede yer almalıdır. Neredeyse her kanser hastasında iştahsızlık gözlemlenmektedir. Gıda kısıtlamaları ve sınırlamaları, bu iştahsızlığı daha da artırabilir.
