Justin Bieber ve Lyme Hastalığı
Ünlü pop şarkıcısı Justin Bieber, insanlara keneler aracılığıyla bulaşabilen Lyme hastalığı nedeniyle tedavi görmekte olduğunu açıkladı. Bu durum, Lyme hastalığı nedir sorusunu yeniden gündeme getirdi. Keneden kaynaklanan bu hastalık hakkında yeterli bilgi sahibi olmak, hayati önem taşımaktadır; zira Lyme hastalığı, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunları ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle, Lyme hastalığı nedir ve nasıl tedavi edilir gibi soruların cevapları son derece önemlidir.
Lyme Hastalığına Neden Olan Bakteriler
Lyme hastalığına dört ana bakteri türü yol açmaktadır: Borrelia burgdorferi, Borrelia mayonii, Borrelia afzelii ve Borrelia garinii. Avrupa ve Asya’daki Lyme hastalığının başlıca nedenleri arasında Borrelia afzelii ve Borrelia garinii yer almaktadır. Lyme hastalığı, genellikle bir geyik kenesi olarak bilinen, enfekte siyah bacaklı kene ısırmasıyla bulaşmaktadır. Bu hastalık, tedavi edilmediğinde AIDS’ten bile daha tehlikeli bir hale gelebilir.
Lyme Hastalığı Nedir?
Lyme hastalığına yakalanma riski, hastalığı taşıyan kenelerin bulunduğu çimenli ve yoğun ağaçlıklı alanlarda vakit geçirdiğinizde artmaktadır. Kenelerin yoğun olduğu bölgelerde sağduyulu önlemler almak oldukça önemlidir. Aksi takdirde, Lyme hastalığına yakalanma riskiniz ciddi ölçüde yükselebilir. Lyme hastalığının gelişmesi için, bir kenenin deri üzerinde 24 saatten fazla kalması gerekmektedir. Kene deride ne kadar uzun süre kalırsa, Lyme hastalığının gelişme riski de o kadar artar.
Belirli Risk Grupları
Ormanlık alanlarda yaşayan veya zaman geçiren bireyler, bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksek olan gruplardandır. Ayrıca, ormanlık bölgelerde evcil hayvanları bulunan insanlar da Lyme hastalığı riski taşımaktadır.
Lyme Hastalığının Belirtileri
İsilik: Enfekte bir kene ısırmasından sonra 3 ila 30 gün içerisinde deride isilikler meydana gelebilir. Kızarıklık (eritema migrans), günler içinde yavaşça genişleyerek 12 inç (30 santimetre) kadar yayılabilir. Bu kızarıklık genellikle kaşıntılı veya ağrılı değildir ve Lyme hastalığının ayırt edici özelliklerinden biridir. Bazı bireylerde bu döküntüler vücudun farklı bölgelerine de yayılabilir.
Grip Benzeri Belirtiler: Ateş, titreme, yorgunluk, vücut ağrıları ve baş ağrısı gibi durumlar, kızarıklık ile birlikte görülebilir.
Tedavi Edilmeyen Belirtiler
Tedavi edilmediği takdirde, Lyme enfeksiyonu yeni belirtiler ve semptomlar ortaya çıkarabilir. Bunlar arasında:
- Eklem Ağrısı: Şiddetli eklem ağrısı ve şişlik nöbetleri özellikle dizlerde görülür, ancak ağrı bir eklemden diğerine geçebilir.
- Nörolojik Sorunlar: Enfeksiyondan haftalar, aylar hatta yıllar sonra beyin zarlarının iltihaplanması (menenjit), yüz felci, bacaklarda uyuşukluk veya zayıflık ve kas hareketlerinde bozulma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Mide bulantısı ve kusma.
Daha Az Görülen Belirtiler
- Düzensiz kalp atışı gibi kalp problemleri, genellikle birkaç gün veya hafta sürer.
- Göz iltihabı.
- Karaciğer iltihabı (hepatit).
- Şiddetli yorgunluk.
Doktora Ne Zaman Başvurmalısınız?
Bir kene tarafından ısırıldıysanız ve yukarıda belirtilen semptomlarınız varsa, mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Unutmayın ki, sadece siyah-kolsuz kene ısırıkları Lyme hastalığına yol açabilir. Kenenin cildinize bağlı kalma süresi uzadıkça, hastalığa yakalanma riskiniz artar. Eğer ısırıldığınızı düşünüyorsanız ve Lyme hastalığının belirtilerini yaşıyorsanız, özellikle Lyme hastalığının yaygın olduğu bir bölgede yaşıyorsanız, derhal doktorunuza başvurmalısınız. Lyme hastalığı tedavisi, erken başlandığında daha etkili sonuçlar verir.
Lyme Hastalığını Önleme Yöntemleri
Lyme hastalığını önlemenin en etkili yolu, ormanlık ve yeşil alanlarda kenelere karşı önlem almaktır. Aşağıda belirtilen önlemleri alarak Lyme hastalığına yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz:
- Ormanlık veya çimenli alanlarda yürürken ayakkabı giymeli ve uzun çoraplar tercih etmelisiniz. Uzun kollu gömlekler ve pantolonlar giyerek vücudunuzu koruyabilirsiniz.
- Böcek Kovucuları Kullanın: Cildinize yüzde 20 veya daha yüksek DEET konsantrasyonuna sahip böcek kovucu uygulayın. Kimyasal kovucuların zehirli olabileceğini unutmayın, bu nedenle talimatları dikkatlice okuyun.
- Gözünüzü Dört Açın: Ormanlık veya çimenlik alanlarda zaman geçirdikten sonra vücudunuzu kontrol edin. Lyme hastalığını bulaştıran keneler genellikle bir iğnenin başından daha küçük olduğundan, dikkatli bir şekilde aramadıkça bulamayabilirsiniz.
- Bağışıklık Kazandığınızı Düşünmeyin: Lyme hastalığına karşı bağışıklık kazanma durumu söz konusu değildir. Bu hastalığa birden fazla kez yakalanma olasılığınız bulunmaktadır.
