Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emel Örün, 1-7 Haziran tarihleri arasında kutlanan İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası dolayısıyla önemli açıklamalarda bulundu. İyotun vücutta tiroit hormonlarının sentezinde kritik bir rol oynadığını ifade eden Örün, bu mineralin eksikliğinin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı. Özellikle hamilelik ve emzirme döneminde yeterli iyot alımının hayati öneme sahip olduğunu belirten Örün, “Hamilelik ve emzirme döneminde iyot eksikliği, bebeklerde zihinsel gerilik ve hipotiroidi gibi ciddi sağlık problemlerine neden olabiliyor. Ayrıca, iyot eksikliği anne karnındaki bebeklerin kaybına, ölü doğumlara ve düşük riskine de yol açabilir.” şeklinde konuştu.
Türkiye’de 1994 yılından bu yana sofralarda kullanılan tuzun iyotla zenginleştirildiğini belirten Örün, yeterli miktarda iyotlu tuz tüketiminin iyot eksikliğine bağlı hastalıkları önlemek için yeterli olabileceğini vurguladı.
GEBELİKTE GÜNLÜK EN AZ 200 MİKROGRAM İYOT ALINMALI
Prof. Dr. Örün, tuz dışında deniz ve deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, kırmızı et, kuru fasulye gibi besinlerin yanı sıra muz ve çilek gibi meyvelerin de iyot açısından zengin olduğunu ifade etti. Örün, sözlerine şöyle devam etti: “Çocukların hayatlarının ilk 5 yılında günlük 90 mikrogram, 6-12 yaş arasında ise 120 mikrogram iyot tüketmeleri gerekmektedir. Erişkinler için ise günlük iyot tüketimi 150 mikrogram olarak önerilmektedir. Ancak gebelik döneminde bu miktarın 200 hatta 300 mikrograma çıkarılması gerektiği belirlenmiştir.”
Örün, tuzun aşırı miktarda tüketilmesinin de çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekerek, “Dünya Sağlık Örgütü, bir erişkinin günlük tuz tüketimini 5 gram, yani silme bir tatlı kaşığı veya dolu bir çay kaşığı olarak önermektedir. Bu miktarı tüketmek, iyot eksikliğini önlemek için yeterli olacaktır. Gebeler de belirlenen miktarlarda tuz ve iyot açısından zengin besinleri tüketerek hem kendi sağlıklarını hem de doğacak bebeklerinin sağlıklarını koruyabilirler.” ifadelerini kullandı.
İYOT EKSİKLİĞİYLE DOĞAN BEBEKLERDE ZİHİNSEL YETERSİZLİKLER GÖRÜLEBİLİYOR
Prof. Dr. Örün, “İyot eksikliğiyle doğan bebeklerde zihinsel yetersizlikler, büyüme geriliği, motor becerilerde gecikme, işitme kaybı gibi geri dönüşsüz gelişim sorunlarıyla karşılaşabiliyoruz. Bu durum, bebeklerin zihinsel, fiziksel ve gelişimsel büyümelerini olumsuz yönde etkileyebilir.” diyerek konunun önemine vurgu yaptı. Bebeklerde iyot eksikliğinin, tiroit bezinin az çalışmasıyla bilinen hipotiroidiye yol açtığını anlatan Örün, bu durumdaki bebeklerin tiroit hormonu takviyesi ile tedavi edilebileceğini belirtti. Doğum sonrası yapılan topuk kanı taramalarında hipotiroidinin de kontrol edildiğine dikkat çeken Örün, “İlerleyen dönemlerde bebeklerde kaba sesli ağlama, başın vücuda oranla büyük olması, bıngıldakların genişlemesi ve göz kapaklarında şişlik gibi belirtilerle başvuru yapılmaktadır.” dedi.
İYOT EKSİKLİĞİ YETİŞKİNLİKTE “GUATR” HASTALIĞINA YOL AÇIYOR
Prof. Dr. Örün, iyot eksikliğinin yetişkinlik döneminde de sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirterek, “Yetişkinlerde iyot eksikliği sonucu tiroit bezinin aşırı büyümesi, guatr hastalığına yol açabiliyor.” şeklinde konuştu. Guatr hastalığının, kanda tiroit hormonlarının ölçümü ile tespit edildiğini ve ardından kişiye özel tedavi sürecinin başlatıldığını aktardı. Örün, “Türkiye’de sofra tuzunun iyotlanması sayesinde iyot eksikliğine bağlı hastalıkların görülme sıklığı önemli ölçüde azalmıştır. Ancak, bireylerin bu konuda bilinçli davranmaları ve gerekli miktarda iyotlu tuzu sofralarından eksik etmemeleri büyük önem taşımaktadır.” değerlendirmesini yaptı.
