İştah, yemek yeme arzusunu ifade eder; ancak bazı çocuklarda bu arzu oldukça düşük seviyelerde olabilir. Bu durum, zamanla ebeveynlerde endişe ve yetersizlik hissi oluşturabilir. İştahsızlık her yaş grubunda görülebilir, ancak özellikle ilk dört yaş ve ergenlik döneminde daha belirgin hale gelir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Fikret İşbilir, bu konuda önemli bilgiler sunuyor.
İştahsızlığın Başlıca Sebepleri
İştahsızlık, vücudun enfeksiyonlara karşı verdiği bir tepki olarak da ortaya çıkabilir. Özellikle aşağıdaki durumlar iştahsızlığa neden olabilir:
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Üst solunum yolu enfeksiyonları
- Paraziter hastalıklar
- Kabızlık
- Geniz eti büyümeleri
- Vitamin eksiklikleri
- Bazı metabolizma hastalıkları
- Nadir durumlarda çocukluk çağı kanserleri ve romatizmal hastalıklar
Bu tür hastalıklardan kaynaklanan iştahsızlık genellikle 2-3 hafta sürer, ancak eğer bu süre uzarsa, gerekli tetkiklerin yapılması önemlidir.
Gelişimi Olumsuz Etkileyebilir
Uzun Süreli İştahsızlık Çocuğun Büyümesini Etkiler mi?
İştahsızlığın uzun sürmesi, çocuğun büyüme ve gelişiminde olumsuz etkiler yaratabilir. Gerekli kalori alımının sağlanamaması, vücudun yapı taşları olan protein, hormon, vitamin ve minerallerin eksik kalmasına neden olur ve bu durum gelişimi sekteye uğratır.
Fizyolojik Sebepler Dışında İştahsızlığın Başka Sebepleri Var mı?
İştahsızlık bazen çocuğun psikolojik durumu ile de ilişkilidir. Hiperaktif ya da tam tersi, içine kapanık çocuklarda iştah değişiklikleri gözlemlenebilir. Eğer çocuğun büyüme ve gelişmesi normalse (boy, kilo ve baş çevresi takibi yapılıyorsa) telaşlanmaya gerek yoktur.
Peynir Sevmiyorsa, Böreğin İçinde Yedirebilirsiniz
Toplumda genellikle gürbüz çocukların sağlıklı, zayıf çocukların ise mutlaka bir sorunları olduğu düşünülmektedir. Bu sebeple aileler panik yaparak iştahsız ya da zayıf çocuklarına yemeleri yönünde telkinlerde bulunmakta ve bazen baskı yapmaktadır. Dr. Fikret İşbilir, “Bazen çocuk, ailenin istediği tarzda yemediği halde normal boy ve kiloda olabilir. Bu durumda ailenin tavrı ısrarcı olmamalıdır. Sevmediği besinleri alması konusunda ısrar edilmemeli ya da sevdiği diğer besinlerle karıştırılarak yemesi sağlanmalıdır. Örneğin; peynir sevmeyen bir çocuğa bu gıda, börek ya da makarna içerisinde yedirilebilir” şeklinde açıklamada bulundu.
Dr. İşbilir, “Daha küçük yaş grubu için besinler süslenerek ya da değişik şekiller verilerek sevimli tabaklar hazırlanabilir; bu sayede çocuğun o besine karşı ilgisi artırılabilir” önerisinde bulundu.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta, çocuğun zamanından önce bazı besinlere alıştırılmaya çalışılmasıdır. Özellikle ilk altı ayda bebeğe sadece anne sütü verilmesi, sonrasında ise kademeli olarak diğer gıdalara geçilmesi gerekmektedir. Ek gıdaya başlarken üç gün kuralı uygulanmalıdır.
3 Gün Boyunca Sadece 3 Kaşık
Nedir Bu Üç Gün Kuralı?
Bebek için her yeni besine başlarken 3 gün kuralı uygulanmalıdır. Doğduğu andan itibaren ilk kez karşılaşacağı gıdaya karşı alerji, duyarlılık ve hazmetme durumu takip edilmelidir. Bu ilk karşılaşmada amaç, bebeği doyurmak değil, ona gıdayı tanıtmaktır; bu nedenle ilk başta o besinden sadece 3 kaşık verilmesi yeterlidir.
Çocuğun yeme alışkanlığının olumsuz etkilenmemesi için dikkat edilmesi gereken diğer durumlar şunlardır:
- Çocuğun yemek öncesi abur cubur yememesi
- Su ya da meyve suyu içerek midesini şişirmemesi
- Televizyon başında beslenmemesi
- Gerekirse aile ile aynı sofraya oturması
- Beslenme için acele etmemesi
- Porsiyon ve çatal kaşığın çocuğa göre hazırlanması
- Sofranın çekici hale getirilmesi
