İmmünoterapinin Kanser Tedavisindeki Rolü
İmmünoterapi, bireyin bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşma yeteneğini artıran yenilikçi bir tedavi yaklaşımıdır. 2011 yılından itibaren, kanser tedavisinde devrim yaratan immün kontrol noktası düzenleyicileri kullanılmaya başlanmıştır. Bu önemli keşif, 2018 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü ile taçlandırılmıştır.
İmmünoterapinin Kullanım Alanları
İmmünoterapiler, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır. Başta böbrek kanseri ve malign melanom olmak üzere, günümüzde akciğer kanseri, baş-boyun tümörleri, hepatosellüler kanser, gastrointestinal kanserler, rahim ve rahim ağzı kanseri, Hodgkin lenfoma, mesane (idrar torbası) ve ürotelyal (idrar yolu) kanserleri, ayrıca üçlü negatif meme kanseri gibi birçok hastalığın tedavisinde etkin bir şekilde kullanılmaktadır.
Ayrıca, tümör hangi dokudan kaynaklanırsa kaynaklansın, genetik olarak MSI-high olan tüm kanser türlerinde de bu tedavi yöntemine başvurulabilmektedir. Nivolumab, Atezolizumab ve Pembrolizumab gibi immünoterapik ilaçlar, ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış olup, hastalar bu ilaçlara erişim sağlayabilmektedir.
Yan Etkiler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İmmünoterapilerin yan etkileri, kemoterapiye kıyasla daha hafif olamayabilir. Bu ilaçlar, çoğunlukla hafif şiddetli yan etkilere neden olmakla birlikte, bazı durumlarda ciddi yan etkiler de ortaya çıkabilir. İlk kullanımda alerji ve anafilaksi gibi yan etkiler nadir de olsa gözlemlenebilmektedir.
Uzun vadede ise, tüm organları etkileyebilen yan etkiler, özellikle deri, bağırsak, endokrin (hormonal sistem) ve akciğerlerde görülebilir. Uygulama sıklığı genellikle 14 ya da 21 günde bir olarak ayarlanabilmektedir. Ayrıca, immünoterapilerin başlangıç aşamasında hastanın görüntülemelerinde tümörün büyümüş gibi görünmesi mümkündür. Bu duruma yalancı ilerleme (psödoprogresyon) denilmektedir. Bu, aslında bireyin bağışıklık sisteminin tümör etrafında bir ağ örmesinden kaynaklanır ve gerçek yanıtı değerlendirmek için bir süre daha beklemek gerekmektedir.
Yeni Bir Yaşam Umudu
Kanser tedavisi her geçen gün daha da gelişmekte ve son on yılda immünoterapilerde kaydedilen ilerlemeler dikkat çekici olmuştur. Metastatik yani 4. evre kanseri olan hastalarda immünoterapiler, bazen tam bir kür yani iyileşme şansı sunabilmektedir. Bahar aylarında güneşin ve suyun canlandırıcı etkisiyle açan çiçekler gibi, kanser tedavisinde immünoterapi ile hastalarımıza yeni bir yaşam şansı sunmaktayız.
