Hidroksiklorokin İlaç Tartışmaları
Sağlık Bakanlığı, kalpte ritim bozukluğu gibi ciddi yan etkilere neden olduğu için uzmanlar tarafından sıkça uyarılara konu olan hidroksiklorokin ilacını, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) listesinden çıkardığı bir yılın ardından nihayet listeden de çıkardı. Bu durum, hastalığın tedavisinde kullanılan ve sabah sekiz, akşam sekiz tablet şeklinde uygulanan Favipiravir ilacının da tartışmalara yol açmasına neden oldu.
Eski GATA Yüksek Bilim Konseyi üyesi ve Enfeksiyon Hastalıkları ile Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Levent Doğancı, bu ilaçla ilgili görüşlerini Cumhuriyet’e aktardı. İlk olarak Japonya’da grip tedavisi için üretilen bu ilacın, zamanla Japonya tarafından kullanılmaktan vazgeçildiğini belirten Doğancı, “Hindistan, Endonezya ve birkaç başka ülke bu ilacı üretmeye başladı. Ancak Batı ilaç firmalarının ürettiği grip ilaçları çok daha etkili ve güvenilir olduğu için kimse bu ilacı tercih etmedi” dedi.
Doğancı, ilacın farklı salgınlar sırasında denendiğini ifade ederek, “Ebola salgınında bu ilacı test etmek için düşündüler, fakat onay alamadı. Koronavirüs salgını başladığında ise birçok ilaç gibi bu ilaç da denemeye alındı” diye ekledi. İlaçla ilgili yapılan denemelerin oldukça sınırlı olduğuna dikkat çeken Doğancı, “Sadece 35-40 kişilik çalışmalarla bu ilacı Türkiye’ye soktular. Hiçbir Batı ülkesi, hatta Japonya bile bu ilacı kullanmıyor. Hiçbir Batı ülkesinin kullanmadığı bir ilacı neden insanlara kullandırıyoruz, bunu sorgulamamız gerekiyor” şeklinde konuştu. Ayrıca, ilacın etkisine dair hâlâ uluslararası bir makalenin bulunmadığını vurguladı.
Doğancı, ilacın hastalar üzerindeki etkilerine dair verilerin paylaşılması gerektiğini de dile getirdi. “Yoğun bakıma giren hastaların ne kadarının başlangıçtan itibaren bu ilacı kullandığını bilmemiz gerekiyor. Kendi gözlemlerim, hastaneye yatırmak zorunda kaldığımız hastaların çoğunun başlangıçta bu ilacı kullandığını gösteriyor. Dolayısıyla, bu ilacın hastaneye yatma açısından bir etkisini tartışmak mümkün değil. O halde neden kullanıyoruz?” sorusunu yöneltti.
‘DOZU ARTTIRILDI’
İlacın etkisinin henüz tam olarak bilinmemesine rağmen dozunun arttırıldığını belirten Doğancı, “Üstelik ağır hastalar için doz sabah 9 tablet, akşam 9 tablet olarak artırıldı. Bu kararın nasıl alındığını ve hangi çalışmaların yapıldığını bilmiyoruz. Bilim ortamındaki bilgiler ve makaleler paylaşılmadan bu tür kararların alınması anlaşılır değil” ifadelerini kullandı.
İlacın yan etkileri hakkında da bilgi veren Doğancı, “Karaciğer fonksiyon testlerini yükseltiyor ve hasar oluşturabiliyor. En büyük yan etkisi budur. İkincisi, bu ilacı kullandıktan sonra çocuk yapılmaması gerektiği uyarısıdır. Japonya’daki hayvan deneylerinde fetüse etkisi olduğuna yönelik uyarılar da mevcut” dedi. Doğancı, klorokin ilacı gibi bu ilaçtan da vazgeçilmesi gerektiğini savundu.
