Hayvanların Yön Bulma Yetenekleri ve Einstein’ın İlginç Mektubu
Kuşlar ve uçan böcekler gibi göç eden hayvanların uzun mesafelerde yollarını nasıl buldukları, bilim dünyasının hala yanıt aradığı bir sorudur. Bu konuda önemli bir keşif yapmanın yanı sıra, bu konunun Albert Einstein’ın ilgisini çektiği de ortaya çıkmıştır. Independent Türkçe kaynaklı habere göre, Einstein’ın hayvanların yön bulma yetenekleri üzerine düşünceleri, radar araştırmacısı Glyn Davys’e yazdığı ve daha önce yayımlanmamış bir mektupta kendini göstermektedir. Bu mektup, Avustralya’daki Melbourne şehrinde bulunan RMIT Üniversitesi’nden araştırmacılarla, Davys’in dul eşi Judith tarafından paylaşılmıştır.
Araştırma ekibi, son keşiflerin “Einstein’ın 72 yıl önceki düşüncelerini desteklediğini” belirtmektedir. RMIT’den Doçent Adrian Dyer, Einstein’ın mektubu üzerine yazılan yeni bir makalenin başyazarıdır. Dyer, daha önce arılar üzerine önemli çalışmalara imza atmıştır. Dyer, mektubun Einstein’ın hayvanların incelenmesi yoluyla yeni bilimsel keşiflerin ortaya çıkabileceği fikrini öngördüğünü ifade etmektedir.
Dyer, “Einstein’ın yeni fiziğin hayvanların duyusal algısından kaynaklanabileceğini öne sürdüğü 70 yıl sonra, yön bulma ve fiziksel ilkeler üzerindeki anlayışımızı zorlayan keşifler yapıyoruz” demektedir. Mektup ayrıca Einstein’ın ünlü arı araştırmacısı ve Nobel ödüllü bilim insanı Karl von Frisch ile tanıştığını da ortaya koymaktadır. Nisan 1949’da von Frisch, bal arılarının gökyüzünden yayılan ışığın polarizasyonunu kullanarak yollarını nasıl bulduklarına dair önemli bir araştırma sunmuştur. Einstein, von Frisch’in konferansına katıldığı günün ertesi günü, iki bilim insanı özel bir toplantıda bir araya gelmiştir. Bu toplantının resmi olarak belgelenmemiş olması, Einstein’ın yakın zamanda keşfedilen mektubunun içeriğinin ne olabileceğine dair ipuçları sunmaktadır.
Einstein’ın Hayvanların Davranışlarına Dair Düşünceleri
Einstein, mektubunda “Göçmen kuşların ve posta güvercinlerinin davranışlarının araştırılması, bir gün bilinmeyen bazı fiziksel süreçlerin anlaşılmasına katkı sağlayabilir” yazmıştır. RMIT’de teorik fizikçi olan Profesör Andrew Greentree, Einstein’ın arıların fizik bilgimizi genişletmesi için yeni davranış türlerinin gözlemlenmesi gerektiğini de vurguladığını belirtmektedir. Profesör Greentree, “Einstein’ın hayvan davranışlarının incelenmesi yoluyla yeni keşiflerin ortaya çıkabileceğini öngördüğü, mektubu boyunca belirgin bir şekilde görünmektedir” demektedir.
Einstein’ın mektubunu gönderdiği günden bu yana, göçmen kuşların binlerce mil uçarken nasıl yön bulduklarına dair birçok araştırma yapılmıştır. 2008’de radyo vericileriyle donatılan ardıç kuşları üzerinde gerçekleştirilen bir çalışma, bu kuşların uçuş sırasında iç pusulaya benzer bir manyetik duygu biçimi kullandığını göstermiştir. Kuşlardaki manyetik duyunun kökenine dair bir teori, kuantum rastlantısallığı ve kuantum dolaşıklığını içermektedir. Bu fiziksel kavramlar, ilk kez Einstein tarafından tanımlanmış ve bilim dünyasına kazandırılmıştır. Araştırma, Journal of Comparative Physiology A dergisinde yayımlanmıştır.
