Hava Kirliliği ve Sperm Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Yeni Bulgular
Çin’de, 30 binden fazla erkeğin spermini analiz eden kapsamlı bir araştırma, hava kirliliğinin semen kalitesini olumsuz etkileyebileceğini, özellikle de sperm hareketliliğinde belirgin düşüşlere yol açabileceğini ortaya koydu. JAMA Networks dergisinde yayımlanan bu çalışma, havadaki kirletici parçacıkların boyutlarının, düşük semen kalitesi ile olan ilişkisini belirlemede önemli bir rol oynadığını vurguluyor.
Makalenin yazarları, “Bulgularımız, daha küçük partikül madde boyutu fraksiyonlarının, zayıf sperm motilitesini indüklemede daha büyük fraksiyonlardan daha etkili olabileceğini gösteriyor” şeklinde ifade ediyor. Araştırmacılar, bu sonuçların üreme çağındaki erkeklerin hava kirliliğine maruziyetini azaltma gerekliliğini bir kez daha gözler önüne serdiğine inanıyorlar.
Uzun zamandır, hava kirliliği ile sperm kalitesi arasında bir bağlantı olup olmadığını araştıran bilim insanları, bu konuda çeşitli sonuçlara ulaşmış olsalar da, hava kirliliğinin erkek doğurganlığı üzerindeki olumsuz sağlık etkilerinin kesinliği hala tartışma konusu. Çeşitli çalışmaların sonuçları arasında tutarsızlıklar bulunmakta ve bu da durumu daha karmaşık hale getiriyor. Aralık 2021’de yayımlanan uluslararası literatür incelemesi, hava kirliliğinin genel olarak nüfusun doğurganlığı üzerinde olumsuz etkileri olabileceği yönünde bulgular sunuyor.
Şanghay’daki Tongji Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden araştırmacılar, hava kirliliğine farklı derecelerde maruz kalan ve eşleri aracılığıyla hamile kalan ortalama 34 yaşındaki 33,876 erkeğin verilerini inceledi. Bu veriler, Ocak 2013 ile Aralık 2019 arasında spermleriyle üreme teknolojisi kullanarak yardım alan bireylerden toplandı.
Katılımcıların ziyaretlerinden önceki 90 gün boyunca, 2,5 mikrometreden daha küçük, 2,5 ila 10 mikrometre ve 10 mikrometre çapındaki partiküllere maruz kalma durumlarının semen kalitesi üzerindeki etkileri araştırıldı. Meninin kalitesini belirlemek amacıyla, araştırmacılar sperm sayısı, konsantrasyonu ve sperm hareketliliği gibi önemli faktörlere odaklandılar.
Araştırma, sperm sayısı veya konsantrasyonu bakımından hava kirliliği ile sperm kalitesi arasında belirgin bir ilişki tespit edememiş olsa da, katılımcıların daha küçük partiküler maddeye maruz kalma oranları ile hem progresif hem de toplam sperm hareketliliği arasında olumsuz bir ilişki buldular. Progresif sperm motilitesi, spermin ileriye doğru yüzebilme yeteneğini ifade ederken, toplam sperm motilitesi ise genel yüzme yeteneğini tanımlıyor.
Partikül Boyutlarının Sperm Kalitesi Üzerindeki Etkisi
Araştırma sonuçları, özellikle 2,5 mikrometreden daha küçük partikül maddeye maruz kalan katılımcılarda sperm motilitesinin yüzde 2,44 oranında düştüğünü, bu oran 10 mikrometre çapındaki partiküller için ise yüzde 3,6 olarak kaydedildi. Bu durum, partiküler maddelerin farklı boyutlarının sperm kalitesi üzerindeki etkilerini ortaya koyuyor; çünkü daha küçük partiküller, insan akciğerlerinde daha derinlere nüfuz etme potansiyeline sahip.
Veriler, hava kirliliğinin etkilerinin, sperm oluşumunun ilk 90 günündeki maruziyet döneminde daha belirgin olduğunu gösteriyor. Bu da araştırmacılara göre, partikül maddelerin sperm üzerinde genetik düzeyde etkiler yaratabileceği anlamına geliyor. Ancak bu, yalnızca spekülasyon niteliğinde ve bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulanıyor.
