Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran göğüs kanserinin bayanlarda görülen kanserlerin dörtte birini teşkil ettiğini tabir eden Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr. Fatih Kar, Türkiye’de 20 binin üzerinde kayıtlı göğüs kanseri hastası bulunmaktadır. Bunların kıymetli bir çoğunluğuna menopoz öncesi devirde teşhis konulmuştur. Araştırmalar göğüs kanseri olaylarının son 20 yılda iki katından fazla artış gösterdiğini ve bu artışın her geçen yıl yükselerek devam edeceği belirtiliyor. Bu yüzden erken tanıya vurgu yapan farkındalık kampanyaları ve kamuoyu bilgilendirme çalışmalarının da arttırılması gerekiyor. Zira göğüs kanseri erken evrede tedavi edilebilen bir kanser türüdür” dedi.
Kendi kendine göğüs muayenesi ne vakit yapılır?
Meme kanserinin oluşum haline ve belirtilerine dikkat çeken Kar,” Göğüs kanseri süt dokusu ve süt kanallarında oluşan bir kanser cinsidir. Batı toplumlarında yaşla birlikte artış gösterir lakin ülkemizde görülme yaşı 40 yaş altına kadar inmiştir. Bu yüzden 30 yaş üstündeki her bayanın ayda bir kere kendi kendine yapacağı muayene hayati kıymete sahiptir. Kendi kendine göğüs muayenesi için en uygun periyotlar adet başladıktan sonraki 5. ve 7. günlerdir. Ayna karşısında göğüs cildinde ya da göğüs başında çekinti, kabarıklık, kızarıklık üzere değişiklikler olup olmadığı araştırılmalı ve akabinde elle göğüs ve koltuk altlarında kitle aranmalıdır. Öte yandan 30 yaş üstü her bayanın yılda bir sefer genel cerrah tarafından da muayene edilmesi erken teşhis açısından büyük değer taşıyor. Göğüs kanserinin belirtilerinden bahsetmek gerekirse göğüs kanserinde ağrı çok ender görüldüğü için göğüste ağrı olmaması göğüs kanserini ekarte etmez. Göğüste ele gelen ağrısız sertlik, göğüs derisinde kızarıklık yahut şişlik, göğüs başında yahut derisinde çöküntü yahut çekilme, göğüs başında kanlı akıntı, göğüs başında yahut derisinde yara, koltuk altında sertlik üzere belirtiler göğüs kanserini işaret edebilir. Bu yüzden bu üzere belirtilerle karşılaşıldığında vakit kaybetmeden kesinlikle bir genel cerrahi uzmanına başvurmak gerekir” biçiminde konuştu.
Kimler göğüs kanseri açısından daha fazla risk altında?
Meme kanserinde risk kümesinde olan şahıslara de dikkat çeken Op.Dr. Fatih Kar, “Genetik geçiş göz önünde bulundurularak anne, kardeş, çocuk, anneanne, babaanne, teyze, hala üzere birinci ve ikinci derece akrabasında göğüs kanseri olan bireylerde göğüs kanseri riski daha fazladır. Ayrıyeten antrenman yapmayan ve hareketsiz hayat süren, yüksek oranda kırmızı et tüketen, hayvansal yağ ve protein yüklü beslenen, fazla ölçüde alkol ve sigara tüketen şahıslarda de göğüs kanseri riski yüksektir. Öte yandan 12 yaşından evvel adet gören ve 55 yaşından sonra menopoza giren, uzun müddet hormon tedavisi gören, doğum yapmayan, 30 yaşından sonra doğum yapan, emzirmeyen bayanlarda da risk olduğunu araştırmalar bize söylüyor” dedi.
Mamografi ne kadar sıklıkla yapılmalı?
Mamografinin göğüs kanserinin erken teşhisinde değerli bir usul olduğunu kaydeden Dr. Kar, 40 yaşından sonra yılda bir kere mamografi yapılması gerektiğini vurguladı. Kar, “Özel bir risk kelam konusu değilse 40 yaş sonrası her yıl mamografi yapılmasını önermekteyiz. Kanser taramalarında mamografinin yaygın kullanımı ile 50 yaş üstü bayanlarda göğüs kanserinden ölümlerde yüzde 35 azalma sağlanmıştır. 50 yaş altı bayanlarda vefat oranındaki azalma daha fazladır. Bu durum senede bir çekilecek mamografi ile hem kanserin çok erken evrede yakalanabilmesine hem de öncü lezyonların tespit edilip kanserleşmeden çıkartılmasına bağlanmaktadır. Birçok göğüs kanseri hadisesinde lezyonun çıkartılması kafidir. Kimi özel durumlarda da göğsün alınması gerekebilir. Koltuk altındaki lenf düğümleri ameliyat esnasında özel bir usulle kıymetlendirilir ve gerekmedikçe lenf düğümleri temizlenmez. Sonrasında hastalığın tekrarlamasını önlemek için kemoterapi, radyoterapi ve hormonoterapi üzere ek tedaviler uygulanabilir.
Meme kanseri olan hastalarda birinci üç yıl 3 ayda bir, 2’inci ve 5’inci yıllar ortası 6 ayda bir, daha sonra da yılda bir kez muayene yapılması önerilir. Ailesinde göğüs kanseri olan bayanlarda da teşhis konulan yaştan sonra 10 yıl geriye gidilerek muayene ve gerekli görülen tetkiklerle başvurulması gerekir. Örneğin annesinde 45 yaşında göğüs kanseri çıkan bir bayanın, göğüs kanseri için takibi 35 yaşında başlamalı” tabirlerini kullandı.
