Google ve Facebook gibi teknoloji devleri, gün geçtikçe yükselen gizlilik ihlali kaygıları ile eleştirilerin merkezine yerleşiyor. BBC’nin teknoloji editörü Tom Jackson, bu iki şirkete alternatif geliştiren isimlerle bir araya geldi. Serbest yazar ve danışman olan Edward Armstrong, “Bu şirketlere hayatlarımızın sahipliğini veriyoruz ve onlar da bundan para kazanıyor,” diyor. Google ve Facebook’u bırakarak daha küçük alternatifleri kullanmaya yönelen Armstrong, “Bu büyük hizmet sağlayıcıların gücü beni rahatsız ediyor. Her şeyin bedava olduğunu düşünüyoruz, ancak bedeli bizim verilerimiz ve gizliliğimiz,” şeklinde yorum yapıyor.
Edward Armstrong, Google arama yaptığınızda ilginizi çeken her konuyu, Facebook ise arkadaşlarınızın kim olduğunu ve onlarla ne gibi konuşmalar yaptığınızı biliyor. Bilginin sağladığı güce yönelik artan endişeler, kamuoyu anketlerinde de kendini gösteriyor. ABD’de Rad Campaign ve Lincoln Park Strategies adlı iki şirketin gerçekleştirdiği ortak araştırmaya göre, her beş kişiden üçü sosyal medyada gizliliklerine dair kaygı duyuyor.
Bu veriler doğrultusunda bazı şirketler, gizlilik ihlallerine karşı bir fırsat yakalayarak kendi ürünlerini geliştirmeye yöneliyor. Peki, verinizi toplamayan bir arama motoruna talep olur mu dersiniz?
DuckDuckGo: Gizliliğin Önceliği
Gabriel Weinberg, 2008 yılında DuckDuckGo’yu daha iyi sonuçlar elde etmek ve daha az spam içeren bir arama motoru yaratmak amacıyla kurdu. Günde 50 milyon arama yapılan bu platform, Google gibi çalışıyor fakat gizlilik politikası gereği kişisel verilerinizi depolamıyor ya da paylaşmıyor. Şirketin iletişim müdürü Daniel Davis, “Arama motorlarıyla finansal ya da tıbbi en özel verilerimizi paylaşıyoruz; bu verilerin gizli kalması, fişlenme ya da veri hedeflemesi için kullanılmaması gerekiyor,” diyerek kullanıcıların gizliliğinin önemini vurguluyor.
Davis’e göre, insanlar kullandıkları hizmetin alternatifini hak ediyor. DuckDuckGo, arama sonuçlarını farklı kaynaklardan derlerken arama geçmişini ya da kullanıcı profilini kaydetmiyor. Şirketin kullandığı teknoloji, arka planda çalışan üçüncü parti uygulamaları da devre dışı bırakarak kullanıcı gizliliğini bir adım daha ileriye taşıyor. Ücretsiz olan DuckDuckGo, reklamlar üzerinden gelir elde ediyor. Örneğin, “araba” kelimesini arattığınızda arabayla ilgili reklamlar görebiliyorsunuz; ancak bu reklamlar arama geçmişinize dayanmıyor.
ProtonMail: Güvenli İletişim
ProtonMail, 20 milyon kullanıcısıyla şifreli e-posta hizmeti sunan dünyanın en büyük sağlayıcısı olma unvanına sahip. ProtonMail hesapları arasındaki yazışmalar, iki aşamalı bir kriptolama ile gönderildiği için sadece e-postanın göndericisi ve alıcısı tarafından görülebiliyor. ProtonMail’in kurucusu Andy Yen, maillerin kendi sunucularına bile kriptolu geldiğini ve bu nedenle okumalarının imkansız olduğunu belirtiyor. Yen, bu durumun ProtonMail sunucularının hacklenmesi halinde bile kullanıcı verilerinin güvenliğini sağladığını vurguluyor.
ProtonMail de ücretsiz hizmet sunan bir şirket; ancak yazılım güncellemeleri ya da ek depolama alanı için ücret talep ediyor. Yen, şirketler ve hükümetler tarafından verilerinin nasıl kullanıldığına dikkat kesilen birçok kullanıcının son yıllarda kendi platformlarına yöneldiğini ifade ediyor. Ayrıca, internette güvenli ve gizli gezinti imkanı sunan VPN hizmeti ProtonVPN‘i de devreye almış durumda.
Brave: Hız ve Gizlilik
Brave, bir başka güvenli ve ücretsiz internet tarayıcısı olarak öne çıkıyor. Kullanıcıların fişlenmesini engelleyerek gizliliği koruduğunu ve internet deneyimini daha hızlı hale getirdiğini iddia ediyor. Bu şirket de reklam gelirleri üzerinden kazanç sağlıyor; fakat elde ettiği gelirin bir kısmını kullanıcıların en sevdikleri sitelere yönlendirmesine olanak tanıyor. Brave, 8,7 milyon kullanıcısının olduğunu ve bu sayının giderek artacağına inandıklarını belirtiyor.
Ancak tüm bu alternatiflere rağmen, Facebook bir yandan büyümeye devam ediyor. 2019’un üçüncü çeyreğinde aylık 2,45 milyar kullanıcıya ulaştığını açıklamıştı. Son olarak, ABD Federal Ticaret Komisyonu, Cambridge Analytica’nın 87 milyon Facebook kullanıcısının kişisel verilerini uygunsuz bir şekilde elde etmesi sebebiyle Facebook’a 5 milyar dolar rekor bir ceza kesmişti.
