Zirvede birçok ülke en üst seviyede temsil edilirken, Rusya e Çin başkanları Vladimir Putin ile Şi Jinping toplantıya katılmadı.
Zirveye mesken sahipliği yapan Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin bugün yaptığı açıklamaya nazaran G20 başkanları ortak bir bildiri üzerinde mutabakata vardı.
Modi, alkışlar ortasında bildirgenin resmen kabul edildiğini söyledi.
Böylece Rusya-Ukrayna savaşı konusundaki uyuşmazlıkların birinci kere bir uzlaşmayı engelleyeceği istikametindeki tasalar hafifletildi.
Zirvede ana gündem hususu olarak sürdürülebilir kalkınma, gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Dünya Bankası ıslahatları üzere mevzuların yanı sıra Ukrayna’daki savaşın da ele alınması bekleniyordu.
Üzerinde mutabakata varılan bildiride Rusya’nın Ukrayna savaşındaki rolüne ait kullanılan lisanda geçen yıla kıyasla gözle görülür bir yumuşama olduğu dikkat çekti.
Geçen yıl Bali’deki G20 doruğunda yapılan ortak açıklamada yer alan Rusya saldırısı ve Rusya’nın Ukrayna’dan çekilmesi üzere atıflar çıkarıldı.
Bunun yerine bildiride devletlerin “toprak elde etmek hedefiyle güç kullanma tehdidi ya da kullanımından kaçınmaları” gerektiği ve “nükleer silah kullanımı ya da kullanım tehdidinin kabul edilemez olduğu” vurgulandı.
Hindistan’ın G20 temsilcisi Amitabh Kant, bildirgede yer alan 83 paragrafın tamamı üzerinde “tüm ülkelerin yüzde 100 fikir birliği” içinde olduğunu söyledi.
Kant, Rusya’nın bildirgedeki lisanı kabul etmesinde Endonezya, Türkiye ve Meksika’nın yanı sıra, G20’nin bir sonraki iki başkanı olan Brezilya ve Güney Afrika’nın da kilit rol oynadığını kaydetti.
ABD bildiriyi olumlu karşılarken, Ukrayna hoşnutsuzluğunu söz etti.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Delhi ortak bildirisini “Hindistan’ın devir başkanlığı için değerli bir dönüm noktası ve G20’nin bir dizi acil mevzuyu ele almak üzere bir ortaya gelebileceğine dair bir itimat oyu” olarak nitelendirdi.
Ukrayna ise G20 deklarasyonunda savaşa ait üslubunun yarattığı hayal kırıklığını ifade etti.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko, G20’nin “gurur duyulacak bir yanı olmadığını” söylerken, “metne güçlü tabirler eklemeye çalışanlara” teşekkür etti.
Rusya ve Çin daha evvelki toplantılarda Ukrayna savaşı, iklim ve güç mevzularındaki tartışmalarda uzlaşmaz tavır takınmışlardı.
Cuma gecesine kadar ortak bildiride Ukrayna savaşına nasıl atıfta bulunulacağına dair bir mutabakat sağlanamamış ve taslak evrakta “jeopolitik durum” ile ilgili kısım boş kalmıştı.
Avrupa ülkeleri Rusya’nın işgalini kınamak için güçlü bir lisan kullanmak isterken, Rusya ve Çin savaşa rastgele bir atıfta bulunulmasına karşı çıkmıştı.
Çin delegasyonu ayrıyeten ABD’nin 2026’da G20 başkanlığını üstlenmesine atıfta bulunulmasına da itiraz etmiş, lakin başarısız olmuştu.
AFRİKA BİRLİĞİ DAİMİ ÜYE, FOSİL YAKITTA ‘AŞAMALI AZALTMA’
Bildiride ayrıyeten Hindistan’ın periyot başkanlığı sırasında davet ettiği Afrika Birliği’nin G20’ye resmen katılması da onaylandı.
Böylece Afrika Birliği, Avrupa Birliği ile birebir statüye kavuştu.
İklim değişikliğine karşı tedbirler ve yenilenebilir güç bahislerinde ise G20’nin fosil yakıtlardan uzaklaşma gayretlerine ait yeni bir vaat yer almadı.
Üye ülkeler yalnızca kömürün “aşamalı olarak azaltılması” taahhüdünde bulundu.
G20 ülkeleri dünyada kömürle çalışan aktif termik santrallerin yüzde 93’ünü barındırıyor.
Hindistan temsilcisi Kant ise, 2030 yılına kadar yenilenebilir güç kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdü ve gelişmekte olan ülkelerin iklim amaçlarına ulaşabilmeleri için 5,9 milyon dolar finansmana gereksinim duyacaklarının belirtilmesiyle bildirgenin şimdiye kadar iklim aksiyonu konusunda hazırlanan “en argümanlı belge” olduğunu söyledi.
‘TARİHİ’ YENİ DEMİRYOLLARI VE LİMAN KORİDORU ANLAŞMASI
ABD Başkanı Biden, Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa’yı birbirine bağlayacak demiryolu ve limanlardan oluşan “tarihi” yeni bir ekonomik koridor duyurdu.
Analistler G20 toplantıları çerçevesinde yapılan bu açıklamayı, Çin’in benzeri maksatlara sahip Jenerasyon ve Yol teşebbüsüne karşı bir atak olarak pahalandırıyor.
Biden önerilen ağı “oyunun kurallarını değiştiren bölgesel bir yatırım” olarak tanımladı.
Koridor, Orta Doğu’daki ülkeleri demiryolu ile birbirine bağlamayı ve onları liman yoluyla Hindistan’a bağlamayı amaçlıyor.
Nakliye müddetini, maliyetleri ve yakıt tüketimini azaltması planlanan bu teşebbüsün, güç kaynaklarının ve ticaretin Körfez ülkelerinden Avrupa’ya taşınmasını büyük ölçüde kolaylaştırması bekleniyor.
