Epilepsi Hastalığı: Nedenleri ve Farkındalık
Epilepsi, beyindeki elektriksel aktivitelerin anormal bir şekilde gerçekleşmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Halk arasında “sara” olarak bilinen bu rahatsızlığın başlıca nedenleri arasında kafa travmaları, menenjit ve doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar yer almaktadır. Ayrıca, hamilelikte alınan darbeler ve çocukluk döneminde geçirilen ateşli hastalıklar da epilepsinin tetikleyicileri arasında sayılabilir.
Türkiye’de her 100 kişiden birinin epilepsi ile mücadele ettiğini belirten Prof. Dr. İhsan Kafadar, epilepsinin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu vurgulayarak, bulaşıcı olmadığını ve zeka geriliğine yol açmadığını ifade etmiştir.
“Epilepsi Eşittir Zeka Geriliği Değildir”
Mor günün önemini anlatan Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Çocuk Nöroloji Kliniği İdari Sorumlusu ve Eğitim Koordinatörü Prof. Dr. İhsan Kafadar, “2008 yılından itibaren dünya genelinde epilepsi farkındalık günü olarak anılan bir mor gün kutlanıyor. Mor rengin seçimi, 9 yaşındaki bir Kanadalı çocuk tarafından yapılan bir tercihtir. Lavanta rengi, yalnızlığı ve izolasyonu simgelediği için bu günün anlamını derinleştiriyor. İnsanların yaklaşık %1’inin epileptik olduğu düşünülmektedir. Türkiye’de 850 bin ile 1 milyon arasında epileptik hasta bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu hastaların büyük bir kısmı 18 yaş altındadır ve bu farkındalık günü, epileptik hastaların yalnız olmadığını ve tedavi edilebileceklerini vurgulamak amacıyla kutlanmaktadır. Halkımızı bilgilendirirken, bazı önemli noktaları belirtmek gerekir: Epilepsi tedavi edilebilir bir hastalıktır ve bulaşıcı değildir. Bazı aileler, çocuklarının sınıfında epilepsi hastalarının olduğundan endişe ediyor. Ancak, epilepsi hastalarının zeka problemleri olabileceğine dair yanlış bir algı vardır. Epilepsinin çoğu türü kontrol altına alınabilir veya tedavi edilebilir. Ancak, ağır beyin hasarı olan bireylerde zeka geriliği ile birlikte epilepsi görülebilir. Yani, epilepsi eşittir zeka geriliği demek değildir. Ağır zeka problemleri olan çocuklarda da epileptik nöbetler gözlemlenebilir.”
“Nöbet Geçiren Birey İçin İlk Yapılması Gerekenler”
Hastalığın tedavi yöntemlerinden bahseden Prof. Dr. Kafadar, “Günümüzde epilepsi hastaları için giderek artan sayıda ilaç tedavisi ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra, ketojenik diyet gibi özel diyet tedavileri ve nervus phrenicus pili adı verilen pil tedavisi gibi alternatif yöntemler de mevcuttur. Çok seçilmiş vakalarda epileptik cerrahi uygulamaları da bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilmektedir. Bazı epilepsi türlerinde ilaç kullanmadan tedavi mümkünken, bazılarında ise yan etkileri minimal olan ilaçlarla %99 iyileşme sağlanabilmektedir. Ülkemiz kültüründe, nöbet geçiren birine soğan, sarımsak, kolonya ve tokat gibi yöntemler uygulanmaktadır; ancak bunların hiçbiri doğru değildir. Nöbet geçiren birini gördüğümüzde, öncelikle kendine zarar verebilecek bir ortamdan uzaklaştırılması gerekmektedir. Eğer kişinin boynunda sıkı bir şey varsa, bunun gevşetilmesi önemlidir. Nöbet sırasında, kişinin başını geriye atabileceğini unutmamak gerekir; bu nedenle kafasının altına yumuşak bir şey konması ve mümkünse yan yatırılması sağlanmalıdır.”
