Empati ve Önemi
Empati, kişinin kendi duygularından ve düşüncelerinden sıyrılarak, diğer bireylerin hislerini, düşüncelerini ve olaylara bakış açılarını anlayabilme yeteneği olarak tanımlanabilir. Uzman Klinik Psikolog Nuran Günana, empatinin olumlu benlik algısını geliştirmekle kalmayıp, bireylerin davranışlarının başkalarının duyguları ve davranışları üzerindeki etkisini düşünmelerine yardımcı olduğunu belirtiyor.
Empati, Sağlıklı İlişkilerin Temelidir
Günana, “Empati yapmak sosyal ilişkileri kolaylaştırır ve kişilerin sağlıklı ilişkiler kurmasını sağlar. Özellikle çocuklar için bu beceri son derece kritiktir. Empatiye sahip çocuklar, kendilerini daha güvende hisseder ve insanlarla derin ve anlamlı ilişkiler kurarlar. Unutulmamalıdır ki, empati doğuştan gelen bir özellik değil, zamanla öğrenilen bir beceridir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Empatinin Temelleri İlk Yıllarda Atılır
Empatinin temellerinin, bireyin yaşamının ilk yıllarında şekillendiğini vurgulayan Nuran Günana, anne ile çocuk arasındaki sevgi, ilgi ve şefkate dayalı ilişkinin, çocuğun çevresine de aynı şekilde ilgi ve şefkat göstermesini sağladığını ifade etti. “Annenin bebeğin ihtiyaçlarını doğru bir şekilde anlayarak karşılaması, çocuğun empati kurma becerilerini geliştirmeye yardımcı olurken, aynı zamanda zihinsel gelişimini de olumlu yönde etkiler” dedi.
Çocuklara Değer Verin
Çocukların en önemli rol modellerinin anne ve babaları olduğunu hatırlatan Günana, “Çocuklar empatiyi, anne babalarından ve sosyal çevrelerinden öğrenirler. Duygusal ihtiyaçları karşılanan ve duygularına şefkatle yanıt verilen çocuklar, kendilerini değerli hissederler ve başkalarına da değer vermeyi öğrenirler” dedi.
Çocukla Karşılıklı İletişim Kurun
Çocuk, duygularını ebeveynleriyle paylaştığında, ebeveynlerin onu dinlemesi ve geçiştirmemesi, çocuğun da başkalarının düşünce ve duygularına ilgi göstermesini sağlar. Günana, “Eğer çocuk bir sorunu anne ve babasıyla paylaşıyorsa, o konuya odaklanmak ve duygularını ifade etmesine olanak tanımak, onun ebeveynlerine olan güvenini artırır” dedi. Ayrıca, günlük yaşamda, televizyon karakterlerinin hisleri veya hikaye karakterlerinin duyguları üzerine konuşmanın da faydalı olabileceğini vurguladı.
Duygularınızı Paylaşmaktan Çekinmeyin
Birçok anne ve babanın kendi duygularını ifade etmekte zorlandığını belirten Nuran Günana, bu durumun, duygu yönetiminde zorluk çeken bireylerin oluşmasına neden olduğunu söyledi. “Ebeveynlerin kendi duygularını net bir şekilde ifade etmeleri, çocukların empati gelişimine katkı sağlar. Örneğin, bir aktiviteyi yorgun oldukları için yapamayan ebeveynler, bu durumu çocuklarına açıklamalı ve hissettiklerini ifade etmelidir” şeklinde tavsiyelerde bulundu.
Duyguların İfadesi Önemli
Çocukların sevgi, öfke, kıskançlık gibi duygularını ifade edebilmeleri için desteklenmelerinin önemli olduğunu belirten Günana, bu duyguların insani olduğunu unutmamak gerektiğini ifade etti. “Çocuk, duygularını ne kadar iyi ifade edebilirse, davranışlarını da o kadar iyi kontrol edebilir. Örneğin, öfkeli bir çocuğa ‘Bu kadar öfkelenmenin anlamı ne?’ demek yerine, ‘Şu anda çok öfkeli görünüyorsun, bunu anlıyorum’ demek, çocuğun duygusunu anlamasını kolaylaştırır” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Empati Yapabilen Çocukların Özellikleri
Olumlu sosyal davranışların kazanılmasının çocuklar için son derece önemli olduğunu vurgulayan Günana, “Empati yeteneğine sahip çocuklar, daha az saldırganlık gösterir, daha merhametli, yardımsever ve adil olurlar. Güçlü bir empati duygusu, çocukların kendileri hakkında karar alırken başkalarına zarar vermemeleri ve başkalarının haklarına saygı duymaları gerektiğini bilmelerini sağlar. Bu durum, çocukları olumsuz yaşam şartlarından korur” diyerek sözlerini tamamladı.
