ABONE OL
Çocukluk döneminde veya yıllar önce yaşanmış ağır travmalar, kişinin yetişkinlik döneminde de hayatını derinden etkileyebilir. Unutulmaz kötü anılar, zamanla depresyon, stres, anksiyete, çeşitli fobiler, panik bozuklukları ve obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.
EMDR Nedir?
EMDR; “Eye Movement Desensitization and Reprocessing” kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasıdır ve “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” anlamına gelir. EMDR, çift yönlü göz hareketleri, işitsel ya da dokunsal uyarım kullanarak yürütülen bir bilgi işleme yöntemidir ve beyin temelli bir terapidir.
Beynin iki yarım küresi eş zamanlı olarak uyarılarak aralarındaki iletişim güçlendirilir, bu sayede iyileşme süreci başlar. Travmatik anılar, EMDR terapisi ile çalışıldığında, kişinin hayatını olumsuz etkilemeyi bırakır; mevcut sorunlar azalır ve zamanla ortadan kalkar. Bu süreçte, bireyin yaşamında belirgin değişimler gözlemlenir.
Terapi esnasında EMDR uygulanırken, zihne anı ile ilgili olumsuz yaşantılar, duygular, beden duyumları ve düşünceler gelir. Rahatsız edici olumsuz duygu ve duyumlara duyarsızlaşma sağlanırken, aynı zamanda yeni bakış açıları ve olumlu duyumlar oluşur. Anılar arasındaki etkileşimle, olumlu duygular ve düşünceler, olumsuzların yerini alır.
EMDR terapisinin en güzel yanlarından biri, anılara duyarsızlaşmanın yanı sıra, kişinin unuttuğunu düşündüğü, geçmişle ilgili hatırlamadığı olumlu anıların da yeniden gün yüzüne çıkmasıdır. Bu durum, bireyin geçmişiyle ilgili perspektifini değiştirir ve yeni farkındalıklar, olumlu duygular kazandırır. EMDR, geçmişle yüzleşmeyi kapatarak geçmişin şimdiki zamanı etkilemesini engeller.
Travmatik nedenlerle bellekte takılı kalan anılar, EMDR terapisi ile travmatik özelliklerini kaybeder ve geçmişte kalan, artık mevcut yaşamı etkilemeyen nötr anılara dönüşür. EMDR sonrasında kişiler, anıya ait görüntüleri aynı netlikte hatırlamaz ve anıyla ilgili aynı duygusal tepkileri yaşamazlar. Bu terapi, hafıza kaybına neden olmaz; ancak görüntüler bulanıklaşabilir, silikleşebilir ya da sanki çok uzaktaymış gibi hatırlanır.
EMDR, anının geçmişte kalmasını sağlar. Temel mesele, anının silinmesi ya da hatırlanmaması değil, anının geçmişte kalması ve artık kişiyi rahatsız etmemesidir. Rahatsız etmediği için, bu durum şu anı olumsuz olarak etkileyemez.
EMDR perspektifinden baktığımızda, şu anda yaşadığımız sorunların kaynağını geçmiş deneyimlerimiz oluşturur. Sorunun kaynağı olan travmatik deneyimi hatırlamıyor olabilirsiniz; çünkü bunu bastırmış olabilirsiniz ya da hatırlasanız bile mevcut belirtilerinizle bağlantı kuramayabilirsiniz. Birçok insan için bu bağlantı mevcut değildir; çünkü yaşanan olayı ‘travmatik’ olarak algılamamışlardır. Ancak bu olay, ruhlarında iyileşmeyen derin bir yara açmış olabilir.
EMDR terapisi ile çalışırken, bu sorunla ilgili bellekte saklanan anı ağları aktive edilir. Kendimizle ve dünyayla olan bakış açımızı şekillendiren anılar üzerinde EMDR ile çalışmak, işlemekte ve değiştirmekte, hayata, ilişkilere, dünyaya ve diğer insanlara dair düşüncelerimizi ve tutumlarımızı da dönüştürür. Bu değişim, davranışlarımızı, ilişkilerimizi, performansımızı ve ruh halimizi olumlu yönde etkiler.
Araştırmalar, EMDR esnasında uygulanan çift yönlü uyarımın, acı ve travmatik anılara ait rahatsız edici görüntülerin canlılığını kaybetmesine ve duyguların yoğunluğunun azalmasına yardımcı olduğunu göstermektedir. Yoğun sıkıntı, korku ya da acı veren deneyimlerin yaşandığı anlarda, beynin bilgi işleme kapasitesi bozulur ve anıların işlenmesi zorlaşır. EMDR ile travmatik anıları “yeniden işlemlemek”, uzun zamandır sıkışmış olan travmatik anıyı serbest bırakarak özgürleşmektir.
Bu yeniden işlemleme, rahatsız edici semptomların azalmasına ve yok olmasına izin verir. Geçmişin şimdiki yaşamı engellemesi ortadan kalkar ve birey, geçmişte kalmak yerine ileriye doğru hareket etmeyi başarır. EMDR terapisi esnasında uygulanan çift yönlü uyarım, uykunun REM dönemindeki göz hareketleri ve bu evrede gerçekleşen benzer fizyolojik değişikliklerle bağlantılıdır. Bu durum, beynin doğal iyileşme becerisini uyararak travmatik anıları bütünleştirmeyi mümkün kılar.
EMDR, travma sonrası stres bozukluğu için geliştirilen bir terapi yöntemi olmanın yanı sıra, araştırmalarla anksiyete, her türlü fobi, panik bozukluğu, öfke sorunları, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, tükenmişlik, bağımlılık gibi ruh sağlığı ile ilgili pek çok durumda etkinliği kanıtlanmış, hızlı ve olumlu sonuçlar sunan bir beyin temelli terapi yaklaşımıdır. Ayrıca, psikolojik kökenli yorgunluk, fibromiyalji ve migren ağrılarını azaltma konusunda da etkili olduğu yönünde çalışmalar mevcuttur.
