Egzersiz Stres Ekokardiyografi Testi Hakkında Bilgiler
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihat Özer, ölümcül olabilen kalp hastalıklarının erken tanı ve tedavisinin önemine dikkat çekiyor. Günümüz tıbbı, birçok teşhis yöntemi sunmasına rağmen, bu yöntemlerin bazıları hem pahalı hem de hastalara zarar verebiliyor. Ancak, ‘Egzersiz Stres Ekokardiyografi’ testi, kolay uygulanabilirliği, tekrarlanabilirliği ve düşük maliyeti ile hastaya zarar vermeden kalp krizi riskini yüzde 90-95 oranında ölçebilme yeteneğine sahip bir test olarak öne çıkıyor.
Egzersiz Stres Ekokardiyografi (SE) Nedir?
Egzersiz Stres Ekokardiyografi, kalbin yapısal ve fonksiyonel değerlendirmesini yapan bir testtir. Bu test, kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile efor testinin birleştirilmesiyle oluşur. Test, kalbin kapakları, zarı, kası ve damarlarındaki mevcut ve potansiyel hastalıkları yüksek doğruluk oranıyla tespit edebilir. Ayrıca, kalp ile ilgili kötü sonuç doğurma olasılıklarını (kalp krizi, ölüm vb.) tahmin etme açısından da yüksek bir değere sahiptir. Stres ekokardiyografinin diğer önemli avantajları arasında, radyasyon ve kontrast madde gibi hastaya zarar verebilecek maddelerin kullanılmaması yer alır. Egzersiz EKG testinin uygulanamadığı durumlarda (bacak damar hastalığı, kas-iskelet kısıtlılığı gibi) “İlaçlı Stres Ekokardiyografi” yöntemi tercih edilmektedir.
Test Öncesi Hazırlıklar
SE testi için hastaların ortalama 4-6 saat aç kalmaları gerekmektedir. Bu süre zarfında sigara içilmemeli ve kafein içeren gıda veya ilaçlar alınmamalıdır. Ayrıca, test öncesinde kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyebilecek bazı ilaçların 48 saat önce kesilmesi gerekmektedir; bu hususta testi isteyen doktor karar vermelidir. Alınmasına izin verilen ilaçlar, testten 3-4 saat önce az miktarda su ile yutulabilir.
Stres Ekokardiyografi Uygulama Aşamaları
Test hazırlığı, göğüse elektrotların yerleştirilmesi ve eğer test ilaçla yapılacaksa, damar yolunun açılmasından oluşur. Testin süresi ortalama 30-60 dakikadır. İnceleme, göğsün belli noktalarından kayıt alınarak gerçekleştirilir. Kalbin dinlenme görüntüleri kaydedilir. Uygulanan stres yöntemiyle egzersiz testi veya ilaçlı test yapılır. Genellikle, engeli olmayan hastalar için kısa süreli, ilaç kullanılmayan efor testi tercih edilmektedir. Egzersiz aşamasında görüntüler alınırken, toparlanma döneminde de görüntüler kaydedilir. Kalp ritmi ve kan basıncı izlenir, EKG kayıtları alınır. Test sırasında kalbin hızlı ve kuvvetli atması normal olarak çarpıntı hissi yaratır. İlaçlı testte ise yanaklarda sıcaklık hissi, kızarma ve saçlı deride karıncalanma gibi belirtiler görülebilir. İşlem esnasında göğüs, kol ve çenede ağrı, huzursuzluk hissi, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı durumlarında hemen doktorla iletişime geçilmelidir. Test sonrası hasta bir süre dinlendirilir ve test sonuçları, farklı fazlarda alınan görüntülerle kalbin kasılma gücünün kıyaslanmasıyla yorumlanır. Elde edilen bulgular, doktor tarafından hastaya açıklanır ve yazılı rapor halinde verilir.
Kimlere Stres Ekokardiyografi Uygulanır?
- Ailesinde kalp hastalığı ya da risk faktörleri (sigara, hareketsiz yaşam, obezite, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) bulunan bireyler için etkili bir tarama testidir.
- Daha önce kalp hastalığı geçiren veya bu nedenle stent, bypass, kapak ameliyatı ya da ritim işlemleri uygulanan hastaların durumlarını değerlendirmek için kullanılabilir.
- Kalıcı kalp pili, EKG’de sol dal bloğu veya yüksek tansiyonlu hastalardaki sol karıncık kalınlaşması gibi durumlarda da tercih edilen bir yöntemdir.
- Kalp hastalarının (kalp yetmezliği, stentli, bypasslı, kapak hastası) ameliyat öncesi durumlarının değerlendirilmesinde oldukça etkilidir.
Kimlere Stres Ekokardiyografi Uygulanmaz?
Stres ekokardiyografi; akut kalp krizi sırasında (ilk iki gün), kararsız göğüs ağrısı varlığında, kontrol altına alınamayan kalp yetersizliğinde, ciddi ritim bozukluklarında, aort kapak darlığında, kalp kası ve zarı iltihabında, akciğer damarına pıhtı atması ve kalpten çıkan ana atar damar yırtılması durumlarında uygulanmaz. Bunun dışında, risksiz bir tarama metodu olarak kabul edilmektedir.
