Duygulara Yatırımın Önemi
Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, insan ilişkilerinde duyguların rolünün ne denli kritik olduğunu vurgulayarak, duygulara yapılan yatırımın önemine dikkat çekti. 1990’lı yıllardan itibaren duyguların bilimsel bir kategoriye girmeye başladığını ifade eden Tarhan, “Psikolojide büyük bir devrim yaşandı. Duygular artık bilimsel kategorilerde yer aldıkça, sayısal göstergelere ve ölçülebilir verilere ihtiyaç duyulmaya başlandı. Bu bağlamda, nörogörüntüleme yöntemleri ile duyguların beyindeki etkileri kanıtlandı” dedi.
Beynin Ön Bölgesi: Kaptan Köşkü
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, insanların duygularını yönetme becerisinin doğuştan geldiğini belirtti. “İnsanın öğrenme kapasitesi, beynin ön bölgesi olan frontal lobda bulunur. Bu bölge, adeta kaptan köşkü gibidir. Çocuğun doğumuyla birlikte bu bölgenin eğitimi başlar. Yani arzu ve dürtülerin kontrol edilmesi öğrenilir” şeklinde konuştu.
Duygu Havuzunun Önemi
Duygulara yatırım yapmanın gerekliliğini bir havuz metaforuyla anlatan Tarhan, “Kaynak yönetiminde temel ilkelerden biri girdi ve çıktı kontrolüdür. Duygusal havuzunuz ne kadar büyükse, duygusal sermayeniz de o kadar fazladır. Ancak bu havuzun temiz suyla beslenmesi gerekmektedir. Yalan gibi olumsuz unsurları bu havuzdan uzak tutmalıyız. Her bireyin içinde hem iyicil hem de kötücül duygular mevcut. İyicil duyguları beslemek ve güçlendirmek çok önemlidir; aynı zamanda kötücül duygularımızı da eğitmek zorundayız” açıklamasında bulundu.
Kötülüklerin Arka Planında Empati Yoksunluğu
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, nörobilimde duyguların yönetiminde ilk adımın öz bilinç yani kendini tanımak olduğunu vurguladı. “İkinci adım öz yönetimdir; bu, psikolojik kaynakları etkili bir şekilde yönetmeyi içerir. Üçüncü adım ise sosyal bilinçtir; burada empati ve ilişki yönetimi önem kazanır. Günümüzde insanlığın en çok eksik kaldığı alanlardan biri empati. Modern yaşamın getirdiği en büyük sorunların, suç ve şiddet gibi olguların arkasında empati yoksunluğu yatmaktadır. Empati yoksunu bireyler, olaylara sadece kendi perspektiflerinden bakarak başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını göz ardı ederler. Bencillik, empatinin tam zıttıdır” ifadelerini kullandı.
Ailede Duygu Paylaşımının Önemi
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, aile içindeki duygu paylaşımının ve sağlıklı iletişimin önemine değindi. “Ailede dikey bir ast-üst ilişkisi olmamalıdır; bunun yerine yatay bir ilişki kurulmalıdır. Aile üyeleri, oturup fikirlerini tartışmalı ve duygularını paylaşmalıdır. Tıpkı bir takımda olduğu gibi, ailede de uyum sağlanmalıdır. Takım ruhu, duygu paylaşımıyla oluşur. Üzüntü, sevgi ve olayların paylaşılması, aile içinde huzuru sağlamak adına kritik öneme sahiptir. Bu paylaşım gerçekleşmediğinde, ailedeki bağlar zayıflar” diye ekledi.
