Dünya’nın İklim Dengesini Sağlayan Mekanizma: Silikat Aşınması
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) bünyesinde çalışan bilim insanlarının Science Advances dergisinde yayımlanan yeni araştırmaları, gezegenimizin yüz binlerce yıl boyunca süregelen bir dengeleyici geri besleme mekanizmasına sahip olduğunu ortaya koyuyor. Bu mekanizma, iklimi istikrara kavuşturarak küresel sıcaklıkları yaşanabilir bir aralıkta tutuyor.
Peki, Dünya bu dengeyi nasıl sağlıyor? Bir olasılık, “silikat aşınması” olarak bilinen jeolojik bir süreçtir. Silikat kayaların yavaş ve sürekli bir şekilde aşınması, karbondioksitin atmosferden çekilip okyanus çökeltilerine gönderilmesine ve sonunda bu gazın kayalarda hapsedilmesine yol açan kimyasal tepkimeleri içeriyor.
66 Milyon Yılda Meydana Gelen Değişimlerin Kayıt Altına Alınması
Populer Science Türkçe’de yer alan habere göre, bilim insanları uzun bir süredir silikat aşınmasının Dünya’nın karbon döngüsünü düzenlemede önemli bir rol oynadığını düşünüyor. Silikat aşınması mekanizması, karbondioksidin ve dolayısıyla küresel sıcaklıkların kontrol altında tutulmasında jeolojik bir kuvvet sabiti işlevi görebilir. Ancak, böyle bir geri beslemenin sürekli olarak aktif olduğuna dair doğrudan bir kanıt şimdiye kadar bulunmamıştı.
Yeni bulgular, küresel sıcaklık ortalamalarında son 66 milyon yıl boyunca meydana gelen değişimlerin kaydedildiği bir paleoiklim veri çalışmasına dayanıyor. MIT’deki araştırma ekibi, bu verilere matematiksel bir analiz uygulayarak, Dünya’nın sıcaklıklarını jeolojik bir zaman ölçeğinde dengeleyen bir kalıbın olup olmadığını araştırdı.
Analiz sonucunda, gerçekten de Dünya’daki sıcaklık dalgalanmalarının yüz binlerce yıllık dönemlerde sönümlendiğine dair tutarlı bir kalıp tespit edilmiştir. Bu etkinin süresi, silikat aşınmasının faaliyet göstermesinin öngörüldüğü zaman ölçekleriyle benzerlik göstermektedir.
Sonuçlar, gerçek verilere dayalı olarak dengeleyici bir geri beslemenin var olduğunu kanıtlayan ve bunun silikat aşınması ile ilişkili olabileceğini gösteren ilk bulgular arasında yer alıyor. Bu dengeleme mekanizması, Dünya’nın jeolojik geçmişinde meydana gelen çarpıcı iklim olaylarına rağmen nasıl yaşanabilir kaldığını açıklayabilir.
MIT Dünya, Atmosfer ve Gezegen Bilimleri Bölümünde (EAPS) yüksek lisans öğrencisi olan Constantin Arnscheidt, “Bu bir taraftan olumlu bir gelişme, çünkü günümüzdeki küresel ısınmanın, nihayetinde bahsettiğimiz dengeleme mekanizması aracılığıyla etkisiz hale getirileceğini biliyoruz” diyor. “Ancak diğer taraftan, bu sürecin gerçekleşmesi yüz binlerce yıl alacak. Dolayısıyla, günümüzdeki sorunları çözmek için yeterince hızlı değil.”
