Dünya’daki Radyasyon Artışının Gizemi
Bilim insanları geçmişte, Dünya’nın yüzeyine ulaşan radyasyon seviyelerindeki artışların yalnızca Güneş rüzgarlarından kaynaklandığını düşünüyordu. Ancak, Independent Türkçe‘nin aktardığına göre, Proceedings of the Royal Society A adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan yeni bir çalışmada, bu radyasyon akışının çok daha güçlü ve gizemli bir kaynaktan geliyor olabileceği öne sürülüyor. Avustralya’daki Queensland Üniversitesi’nden astrofizikçi Benjamin Pope, “Anlamadığımız bir tür aşırı astrofiziksel olgu var ve bu aslında bizim için bir tehdit olabilir” şeklinde ifade etti.
Radyoaktif İzotopların İncelenmesi
Bu çalışmayı yürüten bilim insanları, ağaç halkalarındaki “karbon 14” adı verilen radyoaktif izotopları incelediler. Bu elementler, gezegene tarih boyunca ulaşan radyasyon seviyelerindeki dalgalanmaları gözler önüne seriyor. Radyasyon seviyelerindeki dönemsel artışları ilk kez Japon fizikçi Fusa Miyake keşfetmişti ve bu nedenle bu artışlara “Miyake olayları” deniliyor. Pope’a göre, son 10 bin yıl içerisinde toplamda altı Miyake olayı gerçekleşti ve bunlardan en sonuncusu MS 993’te meydana geldi.
Şimdiye kadar, bu tür artışların Güneş’teki aktivite artışlarıyla ilişkili olduğu düşünülüyordu. Ancak ağaç halkalarındaki veriler, bu artışların Güneş’in maksimum evrelerinin dışında da yaşandığını ortaya koydu. Ayrıca, bazı ani artışların uzun süre devam etmesi de çeşitli soru işaretlerine yol açtı. ABC News’e konuşan Pope, “Bu olaylardan en az ikisi ve belki de üçü, bir yıldan uzun sürmüş” dedi ve ekledi: “Bu durum şaşırtıcı; zira eğer bu bir Güneş patlamasıysa, artış bu kadar uzun sürmemelidir.”
Güneş Rüzgarlarından 100 Kat Güçlü
Güneş patlamalarının uzaya yaydığı radyoaktif parçacıklara Güneş rüzgarı adı verilmektedir. Bu rüzgarlar zaman zaman Dünya’ya ulaşarak telekomünikasyon sistemlerinde aksamalara sebep olabiliyor. Gezegenimize ulaşan en son güçlü Güneş rüzgarı olayı 1859’da meydana geldi ve bu olay Carrington Olayı olarak biliniyor. Carrington Olayı, iletişim altyapısına ciddi zararlar vermişti. Ancak bilim insanları, Miyake olaylarına yol açan kozmik olayların Carrington Olayı’ndan 100 kat daha güçlü olduğunu ifade ediyor.
Gizemli Kaynağın Araştırılması
Daha önce bu gizemli olayların gama ışını patlamaları, süpernovalar veya gezegenin yakınındaki nötron yıldızlarından kaynaklanabileceği öne sürülmüştü. Pope, “Bu sorunu çözmemiz gerçekten önemli, zira Carrington Olayı bile bu Miyake olaylarından 100 kat küçüktü” şeklinde belirtti. Bununla birlikte, Güneş’in hâlâ en olası kaynaklardan biri olduğunu vurguladı. Pope, Güneş’te art arda meydana gelen patlamaların bir tür yaylım ateşi oluşturabileceğini dile getirdi.
Araştırma ekibinden fizikçi Andrew Smith, “Bu olayların ciddiyetini gerçekten anlamamız gerekiyor. Kısa ölçekte bile böyle bir olay yaşarsak, kaosa sürükleniriz” uyarısında bulundu.
