AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Orta Vadeli Programı (OVP) açıkladı. Bu hafta da Dünya Bankası’nın mevcut 17 milyar dolarlık dayanağına ek olarak 18 milyar dolar daha takviyesini harekete geçirmek üzere Türkiye hükümetiyle görüştüğü haberleri gündemde yer aldı.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez, Bankanın Türkiye’nin ekonomik siyasetlerine ait değerlendirmelerine, Dünya Bankası Kümesi’nin Türkiye’deki faaliyetleri ve gelecek yıllar için planlarına ait soruları yanıtladı.
“Dünya Bankası Kümesi’nin Türkiye’de 17 milyar dolarlık yatırım programları olduğuna dair gündemde haberler yer alıyor. Bu mevzuyu ayrıntılandırabilir misiniz” sorusunun sorulması üzerine Lopez, şu cevabı verdi:
“Gerçekten de Dünya Bankası Kümesi’nin Türkiye’de, ülke ile kurumumuz ortasındaki kusursuz paydaşlığı yansıtan büyük bir programı var. Halihazırda, 17 milyar doların üzerinde uygulama etabında olan operasyonlarımız bulunmaktadır. Bunlar, Dünya Bankası’nın hükümet ile çalışan kısmı olan Memleketler arası İmar ve Kalkınma Bankası’nın (IBRD) 10,9 milyar dolar, özel dal ile çalışan Memleketler arası Finans Kurumu’nun (IFC) 4,7 milyar dolar, Dünya Bankası Kümesi’nin garantiler sunan kısmı olan Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA) ise yaklaşık 2,3 milyar dolar taahhüdü bulunmaktadır. Programımız hem kamu hem de özel kesim faaliyetlerine ve operasyonlarına odaklanan hayli geniş bir yelpazeye sahip olup, sarsıntı sonrası toparlanma ve tekrar yapılanma eforlarına dayanak, iklim değişikliğinin azaltılması ve adaptasyon, sürdürülebilir altyapı, bayanlar, gençler ve hassas kümeler, ihracat ve istihdam yaratma, başta KOBİ’ler ve ihracat bölümü olmak üzere özel kesim için finansmana erişim ve özel sermaye mobilizasyonu bahislerini içermektedir.”
“BU ÖLÇÜ HÜKÜMETE DİREKT KREDİ”
Lopez’in “Dünya Bankası’nın Türkiye’de taahhüt etmeyi planladığı bildirilen 18 milyar dolar hakkında neler söyleyebilirsiniz? Banka’dan ne bekleyebiliriz? Dünya Bankası önümüzdeki aylarda Türkiye’ye nasıl eşlik edecek” sorusuna yanıtı ise “Ekonomiyi istikrara kavuşturacak siyasetlerin uygulanmasında Türkiye’ye eşlik etmeye kararlıyız. Devam etmekte olan 17 milyar dolarlık programımıza ek olarak, önümüzdeki üç yıl içinde Dünya Bankası Kümesi İdare Şurası’na 18 milyar dolarlık yeni operasyonlar hazırlamayı ve sunmayı öngörüyoruz. Bu ölçü hükümete direkt kredi verilmesini ve özel bölüme takviye verilmesini kapsamaktadır. Türk özel bölümüne yönelik takviye, direkt yatırım, garantiler ve yaklaşık 5 milyar dolarlık ticari finansmanın harekete geçirilmesi yoluyla bunun üçte ikisi kadar olabilir. Münasebetiyle, Banka Kümesi İcra Yöneticilerinin farklı operasyonları onaylamasına bağlı olarak, tüm finansman araçları dikkate alındığında bu, yaklaşık 35 milyar dolarlık süreksiz bir toplam mali paket manasına gelmektedir. Bu paket, idarenin makroekonomik istikrarı tekrar tesis etmek için gösterdiği güçlü kararlılığa ve daha da kıymetlisi attığı adımlara karşılık vermektedir. Ve bu paket, Dünya Bankası Kümesi’nin özel dal kolu aracılığıyla kaynakları harekete geçirme kabiliyetinden yararlanmaktadır. Dünya Bankası programı açısından, halihazırda faal olduğumuz öncelikli alanlara ve bilhassa de bu yaz yaşanan rekor sıcaklıkların da gösterdiği üzere çok yeni bir sorun olan iklim değişikliğine katılımımızı sürdürmeyi öngörüyoruz” oldu.
“MERKEZ BANKASI’NIN ADIMLARI UYGUNDUR”
Bazı siyaset analistleri, idarenin ve bilhassa de Merkez Bankası’nın daha kararlı adımlar atması ve enflasyonu düşürmek için daha süratli hareket etmesi gerektiğini savunuyor. Siz bu hususta ne düşünüyorsunuz? sorusuna cevabı ise, “Bizim görüşümüze nazaran, Merkez Bankası tarafından uygulanmakta olan kademeli yaklaşım uygundur. İkiz açıklar, negatif gerçek faiz oranları ve yüksek enflasyon üzere makro dengesizlikler, bilhassa döviz ve finans bölümlerindeki çarpıklıklar ve enflasyon beklentilerinin denetim altına alınmasına karşı çok bedelli bir para ünitesi için döviz kuru istikrarının yine sağlanması üzere çelişkili siyaset maksatlarının birleşimi göz önüne alındığında, piyasaların ve daha genel olarak iktisadın yeni siyaset tedbirlerinin uygulanmasına nasıl reaksiyon verdiğini test etmeye imkan tanıyacağı için kademeli bir ardışık yaklaşım gerçek yaklaşım olarak görünmektedir. Bu görüş yalnızca faiz oranlarındaki ayarlamalara değil, birebir vakitte makro istikrarı güçlendirmek ve para siyaseti müdahalelerinin aktifliğini artırmak için kritik ehemmiyete sahip olan bozucu makro ihtiyati önlemlerin kaldırılmasına yönelik eforlara da atıfta bulunmaktadır. Görünen o ki piyasalar da bu görüşe katılıyor çünkü Merkez Bankası’nın birkaç hafta evvel açıkladığı faiz artışının akabinde ülkenin risk primi Eylül 2021’den bu yana en düşük düzeye geriledi ve 5 yıllık CDS’ler şu anda 370 baz puan civarında” oldu.
“ÇABALARI DESTEKLEMEYE HAZIRIZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu üyelerinin iştirakiyle dün düzenlenen toplantıda Türkiye iktisadının 3 yıllık yol haritası niteliğindeki OVP açıklandı. Kelam konusu doküman hakkındaki görüşleriniz nelerdir? sorusuna şöyle cevap verdi:
“OVP’nin hükümetin makroekonomik istikrar gayretlerinin temelini oluşturacak siyasetlere ait geniş bir bakış açısı sunduğunu düşünüyorum. Lakin önümüzdeki haftalarda ve aylarda hükümetin açıklanan kimi önlemleri daha spesifik hale getirmesi gerekeceğini de düşünüyorum. Dünya Bankası Kümesi’nin bakış açısından ekleyebileceğim tek şey, yapısal gündemin uygulanması konusunda hükümetin uğraşlarını desteklemeye hazır olduğumuzdur.”
