Dumlupınar Denizaltısı Faciası: Türk Denizcilik Tarihinin En Büyük Kazalarından Biri

İçindekiler

Dumlupınar Denizaltısı Faciası

4 Nisan 1953’te Çanakkale Boğazı Nara Burnu önlerinde, NATO tatbikatından dönerken, İsveç bandıralı “Naboland” yük gemisiyle çarpışarak batan Dumlupınar denizaltısı, Türk denizcilik tarihinin en büyük kazalarından biri olarak anılmaktadır.

DUMLUPINAR FACİASI NE ZAMAN OLDU?

1953 yılı, 3 Nisan’ı 4 Nisan’a bağlayan gece, saat 02.10 sularında Çanakkale Boğazı’ndaki Nara Burnu açıklarında, Dumlupınar, Naboland adlı İsveç yük gemisiyle çarpıştı. Naboland, Dumlupınar’ın baş torpido dairesinin sancak tarafına çarptı. Çarpışmanın etkisiyle Dumlupınar’ın güvertesinde bulunan 8 kişi denize düştü. Bu kişilerden 2’si pervaneye takılarak, biri boğularak yaşamını yitirdi.

DUMLUPINAR DENİZALTI KAZASI NASIL GERÇEKLEŞTİ?

Olay yerine ilk olarak Gümrük Motoru ulaştı. Hayatta kalan 5 kişi, Gümrük Motoru tarafından Çanakkale’ye götürülerek hastaneye kaldırıldı. Denizaltı, o kadar hızlı bir şekilde battı ki, gemideki 81 kişiden yalnızca 22’si kıç torpido dairesine sığınabilmişti. Bu 22 kişi, mahsur kaldığı yerden battı şamandırasını su yüzüne fırlattı. Güneşin doğmasıyla birlikte, civarda dolaşan balıkçı tekneleri tarafından bu şamandıra görüldü. Gümrük Motoru hemen şamandıranın yanına intikal etti. Gümrük Motorunun ikinci çarkçısı Selim Yoludüz, şamandıradaki ahizeyi kaldırarak “Alo” diyerek cevap bekledi. Denizaltıdan cevap veren Astsubay Selami Özben, elektriğin kesik olduğunu, geminin sancak tarafına 15 derece yatık olduğunu ve kıç torpido dairesinde 22 kişi olduğunu bildirdi. Selim Yoludüz, kurtarma gemisinin geleceğini söyledi. Saat 11.00 sularında kurtarma gemisi olay yerine ulaştı. 72 saat boyunca çalışmalar aralıksız sürdü. Ancak boğazdaki şiddetli akıntı nedeniyle bu çalışmalar sonuçsuz kalıyordu. Artık denizaltıdakiler için umutlar tükenmişti.

Dumlupınar denizaltısının hayattaki son gazisi Hüseyin Akış, 2018 yılında verdiği mülakatta facianın detaylarını şu şekilde aktardı:

“Birden kaportadan su girmeye başladı. Su, 2 askeri alıp denize götürdü. Sol elimle çıkış merdiveninin demirini tuttum. Kolum kopacak gibiydi; bu sefer iki elimle tuttum. Ne zaman geminin içi tamamen su doldu, sanki birisi ‘Hadi yürü git’ dedi. Su seviyesi tamamen içeriye dolmuştu. Suyun içinden çıkmak için çabalıyordum. Yine ‘Haydi yürü’ der gibi dışarıya çıkma hissi geldi. Bir ara kafamı geminin kaportasına vurdum. Gemiye çıktıktan sonra 90 santime kadar deniz dalgası vardı. O an gemiyi terk ediyorum diye düşündüm.”

“Aradan 5 dakika geçti, suda kayboldu gitti. Ağırlık yapmasın diye ayakkabılarımı çıkardım. Ayağımı köpek balığı ısırır diye korkudan ağlamaya başladım. ‘İmdat, imdat’ diye bağırdım bizimle çarpışan gemiye. Sandal indirdiler. Bir kişi denizden beni almadı, bir kişi daha geldi. İkisi beni aldılar gemilerine çıkardılar. Onların gemisinin baş tarafı da çarpışma nedeniyle açılmıştı. Gemiye çıktığımda suya baktım. Denizaltının pervaneleri tamamen suyun üzerindeydi. Aradan 5 dakika geçti, suda kayboldu gitti. 95 metre boyundaki denizaltının görüntüsü kayboldu.”

Akış, kazada çok sayıda genç askerin hayatını kaybettiğini vurgulayarak, “Biz denizaltıyla giderken eski bir tarihi gemi yanmıştı. Belki de 100 metre yükseklikte. ‘Durun, durun’ diye bağırdılar. Yeni subay mektebini bitirmiş askerler vardı. Geldiler, aldık içeriye. 5 gün yaşadılar. Gemi battı, 5 gün yaşadılar. Ağlamazsın da ne yaparsın? O genç delikanlılar 5 gün yaşadı.” ifadelerini kullandı. Denizaltıda ölen 81 kişi her yıl 4 Nisan günü anılmaktadır.