Dondurma, içerdiği zengin besin değerleriyle dikkat çeken bir tatlıdır. Protein, karbonhidrat, A, B6, B12, C, D, E ve K vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller açısından zengindir. Yeterli ve dengeli bir beslenme, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu enerji ve besin ögelerinin dengeli bir şekilde alınmasını gerektirir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik, dondurmanın bu bağlamda sağlıklı bir tatlı alternatifi olabileceğine dikkat çekiyor. Çelik, “Dondurma, un ve şekerden yapılan diğer hamurlu tatlı seçenekleriyle kıyaslandığında daha sağlıklı bir alternatif olarak öne çıkıyor,” diyor.
Ancak, toplumda yaygın olan bazı yanlış bilgiler nedeniyle dondurmanın aşırı tüketimi, kilo alımına ve bel çevresinde yağlanmaya yol açabiliyor. Güvenilir koşullarda üretilmeyen ve saklanmayan dondurmalar ise besin zehirlenmesi gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çelik, dondurma ile ilgili doğru bilinen beş yanlışı açıklıyor ve önemli önerilerde bulunuyor.
Yanlış Bilgiler ve Doğruları
-
Yanlış: Dondurma hafif bir tatlı olduğu için düşük kalorilidir, sınırsız yiyebilirim.
Dondurmanın kalori değeri, un ve şekerden yapılan diğer tatlılara göre daha düşük olmasına rağmen, sınırsız tüketim önerilmez. Örneğin, 100 gram baklava 412 kalori, meyveli cheesecake 344 kalori ve sütlü çikolata 528 kalori iken, 100 gram sade dondurma yaklaşık 200 kalori içerir. Ancak, dondurmanın üzerine eklenen çikolata sosları, meyve parçaları veya kuruyemişler kalori miktarını 75-100 kalori artırabilir. Bu nedenle, dondurmanın tüketim sıklığına, miktarına ve çeşidine dikkat etmek önemlidir.
-
Yanlış: Dondurma kalsiyum kaynağıdır, süt yerine tüketebilirim.
Dondurma, ana bileşeni süt olduğu için kalsiyum alımını desteklese de, ana kalsiyum kaynağı olarak tüketilmesi önerilmez. Kalsiyumun emilimi için fosfor ile dengeli alınması önemlidir. Dondurmanın içerdiği kalsiyum miktarı, bir bardak süt veya yoğurt ile eşdeğerdir, ancak düzenli dondurma tüketimi basit şeker alımını artırarak sağlık sorunlarına yol açabilir.
-
Yanlış: Dondurma çocukluk çağı obezitesine neden olabilir.
Yüksek şeker içeren gıdaların aşırı tüketimi çocuklarda obezite riskini artırabilir. Dondurma içerdiği şeker ve yüksek yağ oranı nedeniyle dikkatli tüketilmelidir. Besin etiketlerini okumak ve şeker-enerji oranına dikkat etmek, çocukların sağlıklı beslenmesine katkı sağlar.
-
Yanlış: Açık sütten yapılan dondurma daha sağlıklıdır.
Açık süt, hijyenik olmayan koşullarda bozulabilir ve zararlı mikroorganizmalar barındırabilir. Dondurma üretiminde kullanılan süt, pastörize veya eşdeğer ısıl işlem görmüş olmalıdır. Açık sütler, kontrolsüz kaynatma ile zararlı bakterilerden arındırılabilirken, diğer tehlikeler yok edilemez. Bu nedenle, dondurma pastörize sütten yapılmış olmalıdır.
-
Yanlış: Masum bir tatlı olduğu için diyabet hastaları da rahatlıkla yiyebilir.
Diyabet hastalarında beslenme tedavisinin amacı, kan şekeri dengesini sağlamak ve bu dengenin bozulmasına neden olan gıdalardan kaçınmaktır. Dondurma, içerdiği şeker nedeniyle hızlı bir şekilde kana karışarak insülin seviyelerini yükseltebilir. Ancak, diyabet hastaları uygun porsiyonlarda ve evde sağlıklı malzemelerle yapılmış dondurmaları tercih ederek bu olumsuz etkilere karşı önlem alabilirler.
Sağlıklı Dondurma Tarifi
Malzemeler:
- 1/2 büyük boy donmuş muz
- 6 adet donmuş çilek veya 1/2 çay bardağı böğürtlen
- 2 yemek kaşığı süt (laktozsuz veya bitkisel süt tercih edilebilir) veya 1 yemek kaşığı yoğurt
Nasıl yapılır?
Donmuş meyveleri blenderden geçirerek pürüzsüz bir kıvam elde edin. Meyveler parçalanıp birbirine yapışmaya başladığında süt veya yoğurdu ekleyin ve pürüzsüz bir karışım elde edene kadar karıştırmaya devam edin. Karışım pürüzsüz hale geldiğinde bir dondurma kabına alın ve tercihinize göre 30 dakika buzlukta dinlendirin ya da hemen tüketin.
